ΠΟΥ: Ραγδαία η διασπορά της νόσου mpox

Ο Οργανισμός κήρυξε παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για 2η φορά σε μια διετία για την ευλογιά των πιθήκων

Τον κώδωνα του κινδύνου χτυπά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μετά τη ραγδαία διασπορά της νόσου mpox (πρώην ευλογιά των πιθήκων) από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό σε τουλάχιστον άλλες 12 αφρικανικές χώρες, κηρύσσοντας παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για δεύτερη φορά την τελευταία διετία! Η κήρυξη της έξαρσης μιας νόσου ως «έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος» είναι το ύψιστο επίπεδο συναγερμού του ΠΟΥ. Με αυτήν μπορεί να επιταχυνθούν η ιατρική έρευνα, η χρηματοδότηση και η λήψη μέτρων σε διεθνές επίπεδο, αλλά και η παγκόσμια συνεργασία με σκοπό τον περιορισμό της νόσου.

Η φετινή έξαρση στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό άγεται εν μέρει από ένα νέο στέλεχος του ιού που προκαλεί mpox. Το στέλεχος λέγεται «κλάδος 1b» (clade 1b) και είναι ιδιαίτερα μεταδοτικό με τη στενή επαφή, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής. Από εκεί έχει εξαπλωθεί σε γειτονικές χώρες, σε ορισμένες εκ των οποίων δεν ήταν έως πρότινος ενδημική η νόσος. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την αντίδραση του ΠΟΥ. «Είναι σαφές ότι απαιτείται διεθνής αντίδραση για να σταματήσουν οι συρροές κρουσμάτων και να σωθούν ζωές» δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, ενώ ξεκαθάρισε: «Ωστόσο οι συρροές δεν οφείλονται μόνο στον κλάδο 1b. Υπάρχουν συρροές από διαφορετικά στελέχη, με διαφορετικούς τρόπους μετάδοσης και κίνδυνο».

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία που έδωσαν στη δημοσιότητα οι αρμόδιες υπηρεσίες Υγείας, μέχρι στιγμής έχουν επιβεβαιωθεί 2.863 κρούσματα στις 13 χώρες, ενώ εκτιμήσεις θέλουν τα ύποπτα και επιβεβαιωμένα κρούσματα να υπερβαίνουν τα 17.000. Μάλιστα, από τους ασθενείς αυτούς οι 524 έχουν χάσει τη ζωή τους. Οι αριθμοί αυτοί είναι σημαντικά αυξημένοι έναντι των 7.146 κρουσμάτων του 2022 και των 14.957 κρουσμάτων το 2023.

Προειδοποίηση

Τα Αφρικανικά Κέντρα Ελέγχου και Προλήψεως των Ασθενειών (Africa CDC) είχαν προειδοποιήσει την περασμένη εβδομάδα ότι η νόσος διασπείρεται με ανησυχητικό ρυθμό. Οπως επισημαίνουν, τα φετινά κρούσματα αποτελούν απλώς την κορυφή του παγόβουνου. «Και αυτό διότι υπάρχουν πολλές αδυναμίες στην επιτήρηση, στον έλεγχο και στην ιχνηλάτηση στις αφρικανικές χώρες» προσθέτουν. Η κίνηση του ΠΟΥ να κηρύξει παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης προκάλεσε την αντίδραση του Αδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έσπευσε να υπενθυμίσει στους πολίτες πως το εμβόλιο για την ευλογιά των πιθήκων είναι διαθέσιμο στη χώρα μας από τις 22 Ιουλίου, σε δύο νοσηλευτικά ιδρύματα.

«Στο πλαίσιο πρόληψης, από 22 Ιουλίου 2024 είναι διαθέσιμος ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox. Η ευλογιά τύπου mpox είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από μόλυνση με τον ιό mpox. Ο ιός mpox είναι γενετικά παρόμοιος με τον ιό της ευλογιάς, αλλά λιγότερο μεταδοτικός και με πιο ήπια συμπτώματα. Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων, κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση» αναφέρει στην ανάρτηση του -μεταξύ άλλων- ο υπουργός Υγείας. Υπενθυμίζεται πως ο εμβολιασμός έναντι του ιού πραγματοποιείται προς το παρόν στην Αθήνα στο Νοσοκομείο Αφροδίσιων και Δερματικών Νοσημάτων «Ανδρέας Συγγός» και στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν».

ΕΟΔΥ: Οδηγίες για όσους διαγνωστούν με τον ιό ή χαρακτηριστούν «επαφές»

Με αφορμή την έξαρση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων, ανακοινώθηκαν λεπτομέρειες για τον εμβολιασμό στην Ελλάδα και τις ομάδες του πληθυσμού που οφείλουν να προσέχουν περισσότερο και να οχυρωθούν έναντι της νόσου. Το εμβόλιο Jynneos για την mpox συνιστάται σε άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης και, ειδικότερα, σε άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM), σε άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες και γυναίκες και σε διεμφυλικά άτομα.

Ολα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων (περισσότερους από πέντε ευκαιριακούς συντρόφους) ή έχουν μολυνθεί από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ένα τουλάχιστον) τους τελευταίους 3 μήνες.

Μόλυνση

Αυξημένο κίνδυνο να μολυνθούν από τον ιό που προκαλεί τη νόσο έχουν επίσης επαγγελματίες Υγείας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της mpox (π.χ. εργαστήρια, ειδικές μονάδες) και άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στενή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα της νόσου. Διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για χρονικό διάστημα 4-14 ημερών μετά την έκθεση, εφόσον δεν έχουν αναπτύξει συμπτώματα, ανεξαρτήτως φύλου. Τέλος, αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν άτομα που έχουν συχνή και στενή επαφή με τις προηγούμενες κατηγορίες, ενώ ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός και των ανοσοκατεσταλμένων ασθενών.

Παράλληλα, ο ΕΟΔΥ επισημαίνει πως σε περίπτωση που κάποιος πολίτης διαγνωστεί με τον ιό της mpox ή χαρακτηριστεί «επαφή» επιβεβαιωμένου κρούσματος είναι καλύτερο να αποφύγει την επαφή με οικόσιτα τρωκτικά, κουνέλια, λαγούς, κατοικίδια ή άγρια ζώα. Η πρόσφατη περίπτωση μετάδοσης του ιού, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ενδείξεις, από άνθρωπο σε σκύλο υπογραμμίζει την ανάγκη αποφυγής επαφής με οποιοδήποτε κατοικίδιο ζώο για την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας μετάδοσης του ιού σε αυτό. Η μετάδοση στο ζώο αφενός θα θέσει σε κίνδυνο την υγεία του ζώου, αφετέρου υπάρχει η πιθανότητα το ζώο να μεταδώσει τον ιό σε άλλους ανθρώπους ή ζώα.