Ελπίδα από Έλληνες επιστήμονες για τον καρκίνο του προστάτη

Ελπίδα για καλύτερη διάγνωση, θεραπεία και βελτιωμένη ποιότητα ζωής στους
ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο του προστάτη, δίνει το νέο πανευρωπαϊκό
πρόγραμμα ProCAncer-I στο οποίο συμμετέχει και η Ελλάδα καθώς συντονιστής
φορέας είναι το Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) στην Κρήτη.

• Από την Γιώτα Φλώρου

«Στόχος του προγράμματος είναι, μέσα από τη ανάπτυξη και κλινική επιβεβαίωση
προωθημένων μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης και βαθιάς μάθησης, η βελτίωση της
θεραπείας του καρκίνου. Συγκεκριμένα, το έργο αφορά τόσο την καλύτερη ανίχνευση
του καρκίνου, και τον προσδιορισμό της επιθετικότητας όσο και την καλύτερη
επιλογή της βέλτιστης θεραπείας, την έγκαιρη αντιμετώπιση μεταστατικής νόσου κ.α.
Oι συνήθεις πρακτικές αντιμετώπισης συχνά οδηγούν σε “υπερδιάγνωση” και σε
“υπερθεραπεία” “άκακων” όγκων, ενώ παράλληλα δεν έχουν μεγάλη ακρίβεια»,
αναφέρει στην «δημοκρατία» ο συντονιστής του προγράμματος, καθηγητής
Βιοϊατρικής Πληροφορικής και Ηλεκτρονικής Υγείας του τμήματος Ηλεκτρολόγων
Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Ελληνικού Μεσογειακού
Πανεπιστημίου και επισκέπτης ερευνητής στο Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ.
Παράλληλα, όπως αναφέρει ο κ. Τσικνάκης το έργο θα καινοτομήσει καθώς θα
αναπτυχθεί και μια μοναδική, πανευρωπαϊκά, βάση δεδομένων με πρωτοφανή όγκο
ανώνυμων δεδομένων εικόνας από καρκίνο του προστάτη. Τα δεδομένα θα
συγκεντρώνονται από Ιατρικά Κέντρα Αναφοράς, κυρίως, από όλη την Ευρώπη,
προκειμένου να δοθούν απαντήσεις σε ένα μεγάλο φάσμα ιατρικών ερωτημάτων.

«Ένας στους έξι άνδρες στην Ελλάδα θα διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη κάποια
στιγμή στη ζωή του (πιθανότητα 17%) με το αντίστοιχο ποσοστό για τον πνεύμονα
που είναι η δεύτερη πιο συχνή μορφή καρκίνου σε άνδρες, να είναι 8%. Η μέση
ηλικία διάγνωσης είναι τα 68 χρόνια, αποτελεί δε το 20% του συνόλου των
διαγνώσεων καρκίνων σε άνδρες», λέει ο τεχνικός υπεύθυνος του προγράμματος,
αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών
Υπολογιστών στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, επισκέπτης ερευνητής στο
Ινστιτούτο Πληροφορικής του ΙΤΕ και επικεφαλής του Εργαστηρίου Υπολογιστικής
Βιοιατρικής στο ΙΠ του ΙΤΕ, Κώστας Μαριάς.

Ο κ. Μαριάς προσθέτει πως αν και η θνησιμότητα από τη νόσο δεν είναι εξίσου
υψηλή, καθώς μόνο 1 στους 36 άνδρες θα πεθάνει από αυτήν την αιτία αναδεικνύεται
η ανάγκη να αναγνωριστούν ομάδες ασθενών οι οποίοι αν και νοσούν δεν θα έχουν
όφελος στην ποιότητα της ζωής τους από τις θεραπείες, αλλά θα υποφέρουν από
σημαντικές παρενέργειες από αυτές για το υπόλοιπο της ζωής τους. Για τον λόγο
αυτό, σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι σημαντική η ανάπτυξη και επιβεβαίωση
προωθημένων προβλεπτικών μοντέλων με τη χρήση της βάσης δεδομένων. Αξίζει να
αναφερθεί πως ο κ. Μαριάς έχει αναλάβει αυτό το κομβικό σημείο, της δημιουργίας
της βάσης δεδομένων καθώς και βασικά στοιχεία της ασφάλειας, της ανωνυμοποίησης των δεδομένων, αλλά και την ανάπτυξη πολλών εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης.

«Φιλοδοξία μας είναι τα εργαλεία που θα προκύψουν να μπορούν να
χρησιμοποιηθούν ουσιαστικά από τον ιατρό ώστε να μπορεί να αξιολογήσει
καλύτερα τα αποτελέσματα των εξετάσεων και να μπορεί να κάνει καλύτερη
διάγνωση και πρόβλεψη της εξέλιξης ή μη της νόσου, με αποτέλεσμα να
αποφεύγονται επιπρόσθετες (ή προληπτικές) εξετάσεις, να δίδονται θεραπείες, με
μεγαλύτερη ακρίβεια, αλλά και πιο στοχευμένα θεραπευτικά μέσα. Έτσι,
εξασφαλίζεται έτσι η έγκαιρη και πλέον κατάλληλη διάθεση των θεραπευτικών
μέσων, καλύτερο τελικό αποτέλεσμα με την ελάχιστη καταπόνηση του ασθενή αλλά
και την ελαχιστοποίηση άσκοπης χρήσης διαθέσιμων πόρων.», τονίζει ο κ. Μαριάς.

Να σημειωθεί πως η διάρκεια του έργου είναι τέσσερα χρόνια. Σε αυτό συμμετέχουν
ακόμα 20 εταίροι από 11 διαφορετικές χώρες (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία,
Λιθουανία, Αγγλία, Ιταλία, Ολλανδία, Αυστρία, Τουρκία, Αμερική). Ανάμεσα στους
εταίρους περιλαμβάνονται σημαντικά Ευρωπαϊκά Κέντρα Αναφοράς για τον Καρκίνο
του Προστάτη και κορυφαίοι διεθνώς οργανισμοί σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης.