Τα «χαμένα στοιχήματα» του Αδωνη και η εμμονή του Μητσοτάκη που τον κράτησε στην ηγεσία του νευραλγικού υπουργείου
Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Υγείας, αντί εορτής, η θλίψη κυριαρχεί για την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο της Υγείας και των φαρμάκων στην Ελλάδα. Ο σημερινός υπουργός είχε 12μηνη εμπειρία 25/6/2013-9/7/2014 και επομένως προσήλθε ετοιμοπόλεμος στις 4/1/2024 στην Αριστοτέλους, με πολύ καλύτερες συνθήκες χρηματοδότησης από 5% του ΑΕΠ στο 6,3% σε μεγαλύτερο ΑΕΠ από το 2013.
- Του Κώστα Μαρκόπουλου*
Θα περίμενε κανείς, έτοιμος όπως ήταν, να αρχίσει μια ουσιαστική αναβάθμιση του ΕΣΥ και τη βελτίωση των συνθηκών των υπηρεσιών υγείας για τους Ελληνες. Δυστυχώς, είναι ο χειρότερος υπουργός Υγείας που έχει περάσει ποτέ. Εχει έρθει σε πλήρη ρήξη με κάθε ομάδα εργαζομένων, πλην της ΕΙΝΑΠ της κυρίας Παγώνη, γι’ αυτό και η τελευταία ηττήθηκε και μαζί της η Ν.Δ., και μάλιστα από το ΚΚΕ.
Εθεσε μόνος του τον πήχη και πέρασε από κάτω. Τα χαμένα στοιχήματά του είναι:
1 Η τεράστια λίστα αναμονής στα χειρουργεία «ψυχρών» ή μη επειγόντων περιστατικών. Οι βασικότερες αιτίες ήταν η μείωση χειρουργικών τραπεζιών σε λειτουργία λόγω έλλειψης προσωπικού. Τι έκανε; Αντί να αυξήσει το προσωπικό (νοσηλευτικό, αναισθησιολόγοι κυρίως και δευτερεύοντες χειρουργοί), θέσπισε απογευματινά χειρουργεία χωρίς να θέσει σε λειτουργία όλα τα χειρουργικά τραπέζια, δηλαδή σε ακρωτηριασμένα λειτουργικώς νοσοκομεία. Με τι χρήματα; Οχι από τους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων, αλλά από ευκαιριακά χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης, που, όταν τελειώσουν, το κόστος θα επιβαρύνει τον ασθενή, αφού τα νοσοκομεία δεν έχουν επανέλθει στην κανονική πρωινή λειτουργία.
2 Ο ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς με όλα τα στοιχεία ασθενειών και φαρμακευτικής αγωγής για κάθε πολίτη. Υστερα από τρία χρόνια καθυστέρησης δεν υπάρχει ημερομηνία υλοποίησης, διότι η ψηφιοποίηση των αρχείων των νοσοκομείων δεν έχει προχωρήσει παρά ελάχιστα, διότι ο θεσμός του οικογενειακού ιατρού δεν έχει ολοκληρωθεί και διότι η ΗΔΙΚΑ ακόμη ασχολείται με τα προβλήματα της συνταγογράφησης.
3 Λειτουργία ΤΕΠ – χρόνος αναμονής – ράντσα, ακόμη και σε ημέρες γενικής εφημερίας. Παρότι τα τελευταία χρόνια θεσπίστηκαν τα ΤΕΠ (Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία) με ξεχωριστό προσωπικό, το πρόβλημα του χρόνου αναμονής γίνεται χειρότερο διότι σε ημέρες εφημερίας τα νοσοκομεία δέχονται υπερπολλαπλάσιο αριθμό ασθενών. Οι λόγοι είναι: α) Η αδυναμία των περιφερειακών νοσοκομείων να αναλαμβάνουν σύνθετα ή δύσκολα περιστατικά λόγω ελλείψεων σε ειδικότητες ή εργαστήρια, οπότε οι μεταφορές με ΕΚΑΒ προς την πρωτεύουσα να είναι πολύ περισσότερες. β) Η απόλυτη αποτυχία του θεσμού του οικογενειακού γιατρού και η απόλυτη καταστροφή της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας (που πραγματοποιήθηκε από τον ίδιο τον κ. Γεωργιάδη με τις απολύσεις το 2013), την οποία το σχέδιο νόμου του υπουργού Πλεύρη δεν κατέστη δυνατόν να διορθώσει.
4 Τα περιφερειακά νοσοκομεία που παραμένουν με 40%-60% του αναγκαίου ιατρικού προσωπικού και λειτουργούν σε δύσκολες – ηρωικές συνθήκες, αλλά με μειωμένη την εμπιστοσύνη του πολίτη, ο οποίος συνεχίζει να ψάχνει την ανακούφιση σε Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Λάρισα κυρίως. Υπάρχουν νοσοκομεία με πληρότητα 30%-40% όχι με ευθύνη του προσωπικού αλλά με ευθύνη του υπουργού Υγείας που τα έχει εγκαταλείψει στην τύχη τους.
5 Εξειδικευμένες μορφές νοσηλείας, όπως οι κλινικές αποκατάστασης ή μακροχρόνιας νοσηλείας (τελευταίοι στην Ευρώπη με 25 κλίνες/100.000 κατοίκους), πρόβλημα το οποίο δεν υπάρχει ούτε στη στρατηγική του υπουργείου Υγείας, το οποίο ευθύνεται για την παράταση παραμονής στις μονάδες εντατικής θεραπείας (ελλείψει ΜΑΦ, Μονάδων Αυξημένης Φροντίδας).
6 Τα ληξιπρόθεσμα χρέη νοσοκομείων, για τα οποία ήδη έχουμε υποστεί παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για παράβαση νομοθεσίας. Τα χρέη αυτά ήταν το 2019 344.000.000 ευρώ, το 2021 ήταν 907.000.000 ευρώ (πιθανόν και λόγω Covid), το 2023 1,319 δισ. και το 2024 1,164 δισ. (αλλά με 400.000.000 ευρώ πρόσθετη ενίσχυση). Μόνο τα χρέη των νοσοκομείων είναι το 51% των συνολικών ληξιπρόθεσμων χρεών του Δημοσίου. Για ποια επιτυχία νοικοκυρέματος μιλάμε;
7 Φαρμακευτική δαπάνη, η οποία για να παραμείνει σταθερή χρεώνει με επιστροφές δυσβάσταχτες την ελληνική φαρμακοβιομηχανία και βέβαια αυξάνει την ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη, δηλαδή τη συμμετοχή του ασθενούς στα ύψη. Οι διαμαρτυρίες των χαμηλοσυνταξιούχων είναι και ισχυρές και δίκαιες, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Τα δε καινοτόμα φάρμακα πολύ δύσκολα και πολύ καθυστερημένα έρχονται στην επικράτεια (από 167 καινοτόμα το 2014-2022 μόνο 79 κυκλοφορούν στη χώρα).
Εν κατακλείδι, η εικόνα της αποτυχίας είναι η εξής: Η Ελλάδα έχει ικανοποιητικές 426 νοσοκομειακές κλίνες/100.000 κατοίκους, αλλά έχει κενές κλίνες στην Περιφέρεια και συνωστισμό και ράντσα στην Αθήνα. Η Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη ιδιωτική δαπάνη που επιβαρύνει κάθε άτομο 1.200 ευρώ/έτος, δηλαδή 35,5%, έναντι 15,5% στην Ε.Ε. Η Ελλάδα ξοδεύει το 6,2% του ΑΕΠ για τη Δημόσια Υγεία, έναντι 8,9% στην Ε.Ε. των 27. Είμαστε ακόμη κάτω από το επίπεδο του 2009, ενώ η Ε.Ε. είναι +32%! Αυτό αφορά και τον πρωθυπουργό, ο οποίος μόνιμα θριαμβολογεί είτε για το ΑΕΠ είτε για τις επενδύσεις ή για την αναβάθμισή μας από τις αγορές, αγνοώντας ότι οι Ελληνες είναι από τους πλέον χαμηλοαμειβόμενους Ευρωπαίους με το μεγαλύτερο κόστος υγείας για τους ίδιους και τις οικογένειές τους.
Δεν αξίζει στους Ελληνες, ιδιαίτερα μετά τις θυσίες που έχουν κάνει, μια τέτοια κατάντια στην οργάνωση της Υγείας. Και, βέβαια, δεν τους άξιζε ένας τόσο συγκρουσιακός υπουργός σε ένα υπουργείο που απαιτεί ανθρωπιά και οξυδέρκεια μαζί. Αν ο κ. Μητσοτάκης τον θεωρεί τόσο απαραίτητο στην κυβέρνησή του, ίσως έπρεπε, όταν είχε την ευκαιρία, στον πρόσφατο ανασχηματισμό να τον μετακινήσει και να διασωθεί από το πρόβλημα «Υγεία», το οποίο από το 2019 που ανέλαβε την πρωθυπουργία έχει σκαρφαλώσει στη δεύτερη θέση των παραπόνων των Ελλήνων μετά την ακρίβεια.
*Πρώην υπουργός, χειρουργός θώρακος και αγγείων, διευθυντής Ιατρικού Κέντρου Ψυχικού
Μ.Η.Τ. 232120