Κυβερνητική αμηχανία για τα νέα σχέδια της Τουρκίας

Στα σκαριά η υπογραφή μνημονίου με τη Συρία για ΑΟΖ που θα αγνοεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου

Εξακολουθεί η κυβέρνηση να αντιμετωπίζει με παθητικότητα, αμηχανία και έλλειψη προετοιμασίας αλλά και στρατηγικής το ισχυρό ενδεχόμενο υπογραφής ενός «τουρκοσυριακού μνημονίου» για την ΑΟΖ (σ.σ.: κατά τα πρότυπα του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου), που θα αγνοεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου. Εντονες οι αντιδράσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που ζητούν από την κυβέρνηση να αναλάβει ενεργητικές πρωτοβουλίες για να αποτραπεί το ενδεχόμενο αυτό και να ζητήσει από την Ε.Ε. την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία.

Μέρα με τη μέρα η Τουρκία, αξιοποιώντας την αυξημένη επιρροή της στο νέο καθεστώς της Συρίας μετά την πτώση του Ασαντ, γνωστοποιεί τα σχέδιά της είτε με διαρροές είτε με δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων της, όπως του υπουργού Μεταφορών και Υποδομών Αμπτουλκαντίρ Ουράλογλου, ο οποίος, όπως μετέδωσε το τουρκικό μέσο ενημέρωσης TGRT Haber, ανέφερε πως η Τουρκία βρίσκεται σε προχωρημένες συνομιλίες με τη Συρία για τον καθορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Σε κάθε περίπτωση, η συγκεκριμένη συμφωνία, αν υλοποιηθεί, σχεδόν εξαφανίζει την ΑΟΖ της Κύπρου! Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών δεν πήρε θέση με επίσημες δηλώσεις του υπουργού Γιώργου Γεραπετρίτη ή με ανακοίνωση.

Ομως διπλωματικές πηγές ανέφεραν τα εξής: «Η θέση της Αθήνας είναι ότι πρόκειται για ευρωπαϊκά σύνορα, το έχουμε ήδη θέσει στην Ευρωπαϊκή Ενωση με τη δήλωση που κάναμε μαζί με την Αυστρία και την Κύπρο. Πρόκειται για μεταβατική κατάσταση που δεν νομιμοποιεί οποιονδήποτε να κάνει μία τέτοια συμφωνία. Το παρακολουθούμε, είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με την Κύπρο, με όλες τις γειτονικές χώρες και την Ευρωπαϊκή Ενωση». Ωστόσο αυτή και μόνο η διαρροή γεννά ερωτήματα για την ετοιμότητα της ελληνικής κυβέρνησης, που από τη μια εναποθέτει τον χειρισμό του θέματος στην Ε.Ε., αφού μιλάει για ευρωπαϊκά σύνορα, και από την άλλη διατυπώνει το έωλο επιχείρημα περί της μεταβατικής κυβέρνησης στη Συρία που δεν νομιμοποιείται να κάνει τέτοια συμφωνία. Δηλαδή, αν δεν ήταν μεταβατική κυβέρνηση, θα μπορούσε να κάνει συμφωνία;

Την ίδια στιγμή έντονα αντέδρασε η κυπριακή κυβέρνηση. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπός της Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης καταδίκασε τη διαφαινόμενη συμφωνία Τουρκίας – Συρίας για ΑΟΖ, κάνοντας λόγο για παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου, ενώ, όπως υπογράμμισε, έχουν ενημερωθεί για αυτό οι Ευρωπαίοι εταίροι. Ο κ. Λετυμπιώτης πρόσθεσε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης σε συντονισμό με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας έχουν ενημερώσει τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τις ενδεχόμενες τουρκικές μεθοδεύσεις, λαμβάνοντας ευρωπαϊκή υποστήριξη.

Ενημέρωση

Η ενημέρωση των Ευρωπαίων εταίρων στην οποία αναφέρθηκαν ο κ. Λετυμπιώτης και οι διπλωματικές πηγές του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών έγινε την περασμένη εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο από τους Κυριάκο Μητσοτάκη και Νίκο Χριστοδουλίδη. Ερωτηθείς σχετικά ο κ. Μητσοτάκης μετά τη λήξη του συμβουλίου, αφού είχε επισημάνει ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι παράνομο, υπογράμμισε πως μαζί με τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη ενημέρωσαν τους ομολόγους τους «για τις συζητήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας ότι θα μπορούσε να καθοριστεί κάποιου είδους Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, η οποία να παραγνωρίζει τα αναμφισβήτητα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου».

Είχε προσθέσει όμως, με διάθεση υποβάθμισης της κατάστασης που διαμορφώνεται, πως πρόκειται για ένα θέμα που, όπως είπε, «μέχρι σήμερα κινείται στον κύκλο των δημοσιογραφικών πληροφοριών». Από την απάντηση αυτή προκύπτει η αμηχανία του Κυριάκου Μητσοτάκη για τον ρόλο της Τουρκίας στη Συρία, μια αμηχανία που δείχνει την έλλειψη στρατηγικής της κυβέρνησης, αφενός, στη νέα κατάσταση που διαμορφώνεται και η οποία θα επηρεάσει τα ελληνικά συμφέροντα και, αφετέρου, την υποβάθμισή της.

Γενικότερα πάντως η ελληνική κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει αποκρυπτογραφήσει ακόμα τον νέο ρόλο της Τουρκίας στη Συρία. Ο κ. Μητσοτάκης που είχε ερωτηθεί κατά πόσο προβληματίζει την Ευρωπαϊκή Ενωση αλλά και την ελληνική κυβέρνηση η αυξανόμενη επιρροή που φαίνεται πως έχει η Τουρκία πλέον στη Δαμασκό και αν αυτό θα προκαλέσει πρόβλημα και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις εν όψει και του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στην Αγκυρα στις αρχές του έτους είχε πει μεταξύ άλλων: «Είναι και πολύ νωρίς ακόμα για να βγάλουμε συμπεράσματα για τον ρόλο της Τουρκίας στη Συρία και ποιες μπορεί να είναι οι μελλοντικές προεκτάσεις της τουρκικής ανάμειξης σε μια χώρα με την οποία θυμίζω ότι έχει σύνορα. Είναι γειτονική χώρα η Τουρκία με τη Συρία».

Εντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης για την αδράνεια που επιδεικνύει η κυβέρνηση

Εντονες ειναι οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης για την αδράνεια που επιδεικνύει η κυβέρνηση στο θέμα του πιθανού «τουρκοσυριακού συμφώνου». Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Μάντζιος τόνισε σε δήλωσή του ότι η ελληνική κυβέρνηση οφείλει «να αποτρέψει τη νέα κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας και τη δημιουργία τετελεσμένων γεγονότων, που θα προσβάλλουν τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου στην περιοχή», καλώντας τη να αναλάβει όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες σε διμερές, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Ο ΣΥΡΙΖΑ σε ανακοίνωσή του αναφέρει ότι «η κυβέρνηση, αντί να παρακολουθεί τις εξελίξεις περιοριζόμενη σε αφηρημένες δηλώσεις, οφείλει σε συνεργασία με τους εταίρους μας να διεκδικήσει ευρωπαϊκές κυρώσεις σε περίπτωση που υπάρξουν βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση» και προσθέτει ότι «η κυβέρνηση αδυνατεί να παρουσιάσει μια στρατηγική για την ανατολική Μεσόγειο με αρχή, μέση και τέλος».

Η Ελληνική Λύση υποστηρίζει: «Ο μοναδικός τρόπος αντίδρασης είναι η άμεση επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια, ενέργεια που ακυρώνει άμεσα το παράνομο μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης, και η άμεση οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου, που επίσης ακυρώνει άμεσα οποιαδήποτε προσπάθεια παράνομης συμφωνίας του Ερντογάν με τον τρομοκράτη που παριστάνει τον πρωθυπουργό της Συρίας». Σύμφωνα με τον γ.γ. του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα, είναι επικίνδυνο το ενδεχόμενο υπογραφής ενός τουρκοσυριακού συμφώνου κατά τα πρότυπα του τουρκολιβυκού, «που θα αγνοεί εντελώς την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας καταρχήν».