Πρόχειρα και παραπλανητικά είναι τα μέτρα της κυβέρνησης Μητσοτάκη για τις υπέρογκες χρεώσεις των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων
Κάθε άλλο παρά ολοκληρωμένο είναι το «πακέτο Μητσοτάκη» για τις προμήθειες των τραπεζών, καθώς μια δεύτερη ανάγνωση των παρεμβάσεων δείχνει πως έχουν σχεδιαστεί κάτι παραπάνω από πρόχειρα, ενώ παρουσιάζονται με τρόπο παραπλανητικό. Ενδεικτικές είναι οι μειώσεις που ανακοινώθηκαν για αναλήψεις μετρητών σε δημοτικές ενότητες όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο ενός τραπεζικού ιδρύματος. Σήμερα οι χρεώσεις φτάνουν έως και τα 3 ευρώ ανά συναλλαγή. Ωστόσο η κυβέρνηση μάλλον έκανε μισή… δουλειά, αφού σε εξίσου πολλές περιοχές, κυρίως της περιφέρειας, υπάρχουν ΑΤΜ δύο τραπεζών και οι πελάτες των υπόλοιπων συστημικών τραπεζών θα εξακολουθούν να χρεώνονται κάθε φορά που θα «σηκώνουν» χρήματα.
Προφανώς στην κυβέρνηση θεωρούν πως οι πολίτες έχουν «αφουγκραστεί» την ευημερία που πλασάρει το οικονομικό επιτελείο και διαθέτουν λογαριασμούς σε πολλές τράπεζες. Αξίζει να σημειωθεί πως σε δεκάδες περιοχές έχουν εγκατασταθεί ΑΤΜ μιας συστημικής τράπεζας και μιας τοπικής συνεταιριστικής τράπεζας, με το ίδιο αποτέλεσμα για τις χρεώσεις για ντόπιους και επισκέπτες. Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν για τις προμήθειες αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή από τα μέσα του ερχόμενου Ιανουαρίου, καθώς λόγω των γιορτών το σύστημα ΔΙΑΣ θα χρειαστεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα για τις τεχνικές αλλαγές. Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν την κατάργηση προμηθειών για πληρωμές λογαριασμών, τη μείωση έως και 80% των προμηθειών μεταφοράς χρημάτων μεταξύ τραπεζών, τον διπλασιασμό του ΕΝΦΙΑ για κλειστά οικιστικά ακίνητα που διαθέτουν οι τράπεζες και οι servicers, ώστε να διοχετευτούν στην αγορά.
Ποιες προμήθειες μειώνονται:
• Μηδενική χρέωση για πληρωμές: Μηδενική χρέωση για πληρωμή λογαριασμών και οφειλών προς το δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, εταιρίες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και ασφαλιστικές εταιρίες, που έως και σήμερα για κάθε πληρωμή φτάνει έως και τα 0,60 ευρώ. Σημειώνεται πως εξαίρεση αποτελεί η πληρωμή φόρων στην ΑΑΔΕ, καθώς υπάρχει ήδη ειδική συμφωνία με τις τράπεζες για μηδενική χρέωση. Ωστόσο, οι πολίτες θα πρέπει να γνωρίζουν πως ο μηδενισμός των χρεώσεων αφορά μόνο πληρωμές λογαριασμών μέσω web-banking και mobile-banking και με οποιονδήποτε άλλον τρόπο θα υπάρχει κανονική χρεώση. Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι προκαλεί ετήσια απώλεια εσόδων περί τα 35 εκατ. ευρώ για τις τράπεζες.
• Αποστολή από άλλη τράπεζα: Μειώνονται από 50% έως 80% οι χρεώσεις για αποστολή χρημάτων σε άλλη τράπεζα, κάτι που αφορά πολίτες και ελεύθερους επαγγελματίες και όχι νομικά πρόσωπα. Συγκεκριμένα καθιερώνεται μέγιστο ύψος χρέωσης 0,5 ευρώ για αποστολή χρημάτων (εξερχόμενο έμβασμα) και 0,5 ευρώ για λήψη χρημάτων (εισερχόμενο έμβασμα), για ποσά έως 5.000 € ανά έμβασμα, για φυσικά πρόσωπα και ελεύθερους επαγγελματίες, μεταξύ τραπεζών. Δηλαδή, για ένα έμβασμα η χρέωση θα φτάνει ως και το μισό ευρώ για τον αποστολέα και άλλο μισό ευρώ για τον λήπτη των χρημάτων. Το μέτρο αφορά τόσο απλά εμβάσματα, όσο και άμεσες μεταφορές πίστωσης (SEPA). Αυτό αντιστοιχεί σε μείωση του κόστους για τις εν λόγω προμήθειες από 50% έως και 80% αναλόγως την τράπεζα και το είδος εμβάσματος (από 1 έως 2,5 ευρώ που κοστίζει σήμερα). Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι προκαλεί ετήσια απώλεια εσόδων περί τα 95 εκατ. ευρώ για τις τράπεζες.
• Ερώτηση υπολοίπου σε ΑΤΜ: Καθιερώνονται μηδενικές χρεώσεις για ερώτηση υπολοίπου σε κάθε ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε όλη τη χώρα, όπου σήμερα το κόστος ανέρχεται σε 0,2 ευρώ.
• Χρεώσεις μέσω POS: Επεκτείνεται η μείωση κατά 50% των προμηθειών για αγορές από 10 ευρώ μέσω POS στη λεγόμενη «μικρή λιανική» στα 20 ευρώ. Στην πράξη, σήμερα για μια συναλλαγή έως 10 ευρώ μέσω POS ο έμπορος χρεωνόταν από 0,15 έως 0,20 ευρώ. Πλέον για μια συναλλαγή έως 20 ευρώ η χρέωση δεν θα ξεπερνά τα 0,10 ευρώ. Ο όγκος συναλλαγών που καλύπτεται ανέρχεται πλέον σε 2 δισ. ευρώ από 1 δισ. ευρώ κατ’ έτος.
• Προπληρωμένες κάρτες: Εφαρμόζεται μηδενική χρέωση για φόρτιση προπληρωμένων καρτών για ποσό φόρτισης έως 100 ευρώ (από περίπου 1 ευρώ που ισχύει σήμερα). Το μέτρο αφορά κυρίως οικογένειες που δίνουν το «χαρτζιλίκι» των παιδιών τους μέσω προπληρωμένων καρτών προκειμένου να αποφεύγουν τα μετρητά και να έχουν τον έλεγχο των συναλλαγών τους.
• Αύξηση του ορίου στα 1.000 ευρώ των ποσών μέσω IRIS: Διευρύνεται η χρήση του συστήματος άμεσων πληρωμών IRIS, καθώς αυξάνεται το όριο των ημερήσιων συναλλαγών στα 1.000 ευρώ, από 500 ευρώ που είναι σήμερα. Συγκεκριμένα, καθιερώνονται διακριτά όρια ημερήσιων συναλλαγών: 500 ευρώ μεταξύ πολιτών και 500 ευρώ για πληρωμές σε ελεύθερους επαγγελματίες. Υπενθυμίζεται πως οι πολίτες δεν πληρώνουν καμία προμήθεια για τις μεταξύ τους συναλλαγές, ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν πολύ χαμηλότερες προμήθειες σε σχέση με τις αντίστοιχες που πληρώνουν αν η ίδια συναλλαγή γίνει μέσω POS. Τονίζεται δε πως το σύστημα IRIS έχει ήδη γίνει υποχρεωτικό για ελεύθερους επαγγελματίες και εντός του 2025 θα είναι υποχρεωτικό και για το σύνολο των επιχειρήσεων. Το πλήθος των χρηστών ανέρχεται σε 3.400.000 για IRIS μεταξύ πολιτών και 560.000 για ελεύθερους επαγγελματίες. Η ενεργοποίηση των νέων ορίων εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί εντός 3 έως 6 μηνών από σήμερα.
Επικοινωνιακό πυροτέχνημα η «χασούρα» ύψους 350.000.000 €
Σε νέα επικοινωνιακή «φιέστα» προχώρησε η κυβέρνηση με τη μείωση των προμηθειών που επιβάλλουν οι τράπεζες σε έξι συναλλαγές των πολιτών. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών αναφέρει πως το κόστος για τις τράπεζες αγγίζει τα 350.000.000 ευρώ, προκειμένου να δείξει πως συμμερίζεται την οργή των πολιτών. Ωστόσο, μετά τη χθεσινή εξειδίκευση των μέτρων αντιλαμβάνεται κανείς πως τα 350.000.000 ευρώ αφορούν μόνο το 2025, καθώς στο συνολικό «πακέτο» περιλαμβάνονται «one-off» πληρωμές των τραπεζών προς το κράτος με 100 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» για την ανακατασκευή σχολείων και 100 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων.
Τα υπόλοιπα 150 εκατ. ευρώ αφορούν τις παρεμβάσεις για τη μείωση των προμηθειών, και συγκεκριμένα:
• 95 εκατ. για τη μείωση των προμηθειών στις αποστολές χρημάτων,
• 35 εκατ. για τον μηδενισμό στις προμήθειες για πληρωμή λογαριασμών,
• 10-20 εκατ. ευρώ με τον διπλασιασμό του ΕΝΦΙΑ στα ακίνητα που διαθέτουν στα χαρτοφυλάκιά τους οι τράπεζες και οι servicers.
Οπως επισημαίνουν όμως αναλυτές, ο τελικός λογαριασμός για τις τράπεζες θα είναι πολύ μικρότερος. Ενδεικτικά αναφέρουν την επερχόμενη αύξηση των χρηματοδοτήσεων μέσω και του προγράμματος «Σπίτι μου 2» (το 50% του επιτοκίου θα το εισπράξουν απευθείας από το κράτος), αλλά και την… ενίσχυση άλλων προμηθειών που δεν αγγίζουν τους απλούς καταναλωτές.
Μ.Η.Τ. 232120