Το «όχι» Ερντογάν στον Μπάιντεν

Ο «σουλτάνος» (εάν ευοδωθεί το σχέδιό του) σκοπεύει να πάει στην Ουάσινγκτον με τις περγαμηνές του αξιόπιστου μεσολαβητή στη Μέση Ανατολή

Στη μακρόχρονη πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων ουδέποτε υπήρξε προηγούμενο γεγονός ματαίωσης ή αναβολής επίσκεψης Τούρκου προέδρου στην Ουάσινγκτον. Η ματαίωση της επίσκεψης στην Ουάσινγκτον και η αναβολή της συνάντησης Μπάιντεν – Ερντογάν, που ανακοινώθηκε τις προηγούμενες ημέρες, δεν είναι αποτελέσματα εμφανούς ρήξης ή διαφωνίας ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Αγκυρα.

• Της Κύρας Αδάμ

Η ματαίωση/αναβολή της συνάντησης οφείλεται αποκλειστικά και μόνο σε απόφαση του Τούρκου προέδρου Ερντογάν, επιμένουν καλά πληροφορημένες διπλωματικές πηγές.

Ο Τ. Ερντογάν, που αιφνιδίασε και τους στενούς συνεργάτες του αλλά και την κυβέρνηση Μπάιντεν με την απόφασή του, έκρινε ότι μια συνάντηση με τον Μπάιντεν χωρίς συγκεκριμένο αποτέλεσμα, που θα αύξανε το διεθνές κύρος του και θα ενίσχυε τη θέση του στο εσωτερικό της Τουρκίας, θα μπορούσε κάλλιστα να περιμένει «καλύτερες μέρες» για τον ίδιο. Πράγμα που σημαίνει ότι ο Τ. Ερντογάν «τζογάρει χοντρά», επιχειρώντας «να εργαλειοποιήσει» και την Ουάσινγκτον στα σχέδιά του, που είναι η διεθνής αναγνώρισή του ως επιτυχημένου μεσολαβητή στη Μέση Ανατολή (σ.σ.: η Αγκυρα επιχείρησε να γίνει ο μοναδικός μεσολαβητής ανάμεσα στη Ρωσία με την Ουκρανία και τη Δύση για την ασφαλή μεταφορά ουκρανικών σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα, για περιορισμένο διάστημα όμως).

Το διάστημα αυτό της κρίσης στη Μέση Ανατολή ο Τ. Ερντογάν κάνει ό,τι μπορεί ώστε να πλασαριστεί στη διεθνή σκηνή ως ο μοναδικός ή ο πλέον αξιόπιστος συνομιλητής της Χαμάς (και ευρύτερα των Παλαιστινίων) στην κρίση στη Γάζα. Το επιχειρεί με όλους τους δυνατούς τρόπους, είτε καθυβρίζοντας το Ισραήλ και πιο «μαλακά» τις ΗΠΑ και τη Δύση για τη στήριξή τους στην Ιερουσαλήμ είτε προσκαλώντας επισήμως τον επικεφαλής της Χαμάς, Χανίγιε, για συνομιλίες και διαβουλεύσεις στην Αγκυρα και μάλιστα λίγες ημέρες πριν από την ανακοίνωση της ημερομηνίας επίσκεψης του Ερντογάν στις ΗΠΑ, προκαλώντας την αμερικανική κυβέρνηση.

Και μπορεί αυτή τη στιγμή οι χώρες του Κόλπου να «συμβουλεύουν» τη Χαμάς για μια πολυπόθητη εκεχειρία στη Γάζα, αλλά την τελική μεσολαβητική προσπάθεια για τη λύση της απάνθρωπης κρίσης όλα δείχνουν ότι ο Ερντογάν τη φυλάσσει (;) για τον εαυτόν του και τη διεθνή αναγνώρισή του ως αξιόπιστου μεσολαβητή. Αναμένοντας την τελική διπλωματική «επιτυχία» του, ο Ερντογάν αποφάσισε μόνος του να μην πραγματοποιήσει τη συνάντηση με τον πρόεδρο Μπάιντεν στην Ουάσινγκτον αυτή τη μεταβατική περίοδο.

Συγκαταβατική στάση

Από την πλευρά της, η κυβέρνηση Μπάιντεν, στην τελευταία στροφή της θητείας της, έδειξε μια άκρως συγκαταβατική στάση απέναντι στην κυβέρνηση Ερντογάν, αποφεύγοντας μέχρι την τελευταία στιγμή να ορίσει συγκεκριμένη ημερομηνία επίσκεψης ξένου ηγέτη στον Λευκό Οίκο, και μάλιστα να τη διαπραγματεύεται, όπως βόλευε τον Ερντογάν. Η αλήθεια είναι ότι ο Λευκός Οίκος δεν ήθελε να δει στα μάτια του τον Ερντογάν τα τελευταία τρία χρόνια και ο δρόμος άνοιξε μόνο όταν η τουρκική κυβέρνηση μετά πολλών βασάνων υπέγραψε την είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Ο Λευκός Οίκος προφανώς εκτίμησε ότι είχε πλέον ανοίξει ο δρόμος για την πλήρη «εξομάλυνση» των διμερών σχέσεων, μια και κανένας πλέον δεν αναφέρεται στους άκρως απειλητικούς ρωσικούς πυραύλους S-400 στο τουρκικό έδαφος. Και έκανε λάθος εκτίμηση, καθώς ο υπερφίαλος Ερντογάν σκοπεύει να πάει στην Ουάσινγκτον με τις περγαμηνές του αξιόπιστου μεσολαβητή στη Μέση Ανατολή (αν ευοδωθεί το σχέδιό του). Βεβαίως, και για την τιμή των όπλων, ουδείς μπορεί να αποκλείσει μια «γρήγορη συνάντηση» Μπάιντεν – Ερντογάν τον Ιούνιο στο περιθώριο του ΝΑΤΟ, πολύ περισσότερο αν υπάρξει φωτογραφική συνάντηση Μητσοτάκη – Μπάιντεν στον ίδιο τόπο και χρόνο.