Ο Μητσοτάκης το ’19 υποσχέθηκε θωράκιση της χώρας από καταστροφές. Οταν ως κυβέρνηση έπρεπε τα λόγια να γίνουν πράξεις, τα αποτελέσματα ήταν ολέθρια
Τα μικρόφωνα και οι κάμερες περίμεναν για δηλώσεις τον Κυριάκο Μητσοτάκη έξω από το κτίριο όπου συνεδρίαζε το Συντονιστικό, στη Θεσσαλία. Το μεσημέρι της Παρασκευής ήταν η πρώτη φορά απ’ όταν έγινε πρωθυπουργός που μπέρδεψε τόσες φορές τα λόγια του.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Σε μόλις τρία λεπτά ομιλίας πρόλαβε να πει ότι «θέλω να ευχαριστήσω τα στελέχη του κρατικού μηχανισμού για την πρωτοφανή προσπάθεια που καταβάλλουν να καταφέρουν να εγκλωβίσουν(!) συμπολίτες μας από χωριά βυθισμένα στο νερό», «να εξασφαλίσουμε ότι μπορούμε να εκκενώσουμε τους συμπολίτες μας(!) από μέρη που κινδυνεύουν», ενώ άλλαξε και το όνομα της Γερμανίδας Φον ντερ Λάιεν -που τη φιλοξενούσε κιόλας τόσες μέρες στην Κρήτη- στο ολλανδικό «Βαν ντερ Λάιεν».
Στο τέλος, ο Μητσοτάκης -εμφανώς σε κατάσταση πανικού, επειδή ξεκάθαρα αδυνατούσε αυτή τη φορά να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα- χαρακτήρισε όσα συνέβησαν στη Θεσσαλία «αναποδιά». Αν και στη Θεσσαλία έγινε έγκλημα…
«Οχημα» η Μάνδρα
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης βγήκε πρωθυπουργός με «σημαίες» το Μάτι και τη Μάνδρα, τραγωδίες που δίχως καμία αμφιβολία εκμεταλλεύτηκε πολιτικά για να ανέλθει στην εξουσία.
Ηταν στις 10 Δεκεμβρίου 2017 όταν, σε ημερίδα για το περιβάλλον, κατακεραύνωνε -και σωστά- την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛ. ότι «υπάρχουν πολιτικές ευθύνες για την τραγωδία στη Μάνδρα, δεν υπάρχει άλλοθι για τα έργα που δεν έγιναν».
Ελεγε ακόμα τότε -επίσης ορθά- ότι «δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός για να γνωρίζει ότι τα νερά θα κατέβαιναν από τον δρόμο. Διότι ο δρόμος ήταν το ρέμα. Κανείς δεν μπήκε στον κόπο να προειδοποιήσει την Τροχαία ώστε να τον κλείσει». Και tweetαρε ότι «κάποιοι κρύβουν τις ευθύνες τους στη λάσπη». Τώρα ο ίδιος ο Μητσοτάκης φαίνεται να «πνίγεται» από τις ίδιες ευθύνες και την ίδια λάσπη.
Μία από τις δεσμεύσεις του για να εκλεγεί πρωθυπουργός, το 2019, ήταν ότι θα γίνει μια τεράστια προσπάθεια για να θωρακιστεί η χώρα από ακραίες καταστροφές, όπως στο Μάτι και στη Μάνδρα. Ανακοίνωσε ότι θα ρίξει μεγάλο βάρος, αλλά και χρήμα, στην Πολιτική Προστασία και στα έργα πρόληψης.
Ομως, όταν η κυβέρνησή του έπρεπε να περάσει από τα λόγια στην πράξη τα αποτελέσματα ήταν οικτρά. Στις 14 Σεπτεμβρίου 2020, περιοχές της χώρας υπέστησαν βιβλική καταστροφή από τον κυκλώνα «Ιανός». Και τότε η Θεσσαλία επλήγη σφοδρά, με τρεις νεκρούς και ζημιές στο οδικό δίκτυο, στην ηλεκτροδότηση, στα σπίτια, στα χωράφια. Στο Μουζάκι Καρδίτσας κατέρρευσαν πέντε γέφυρες, ενώ όλοι οι δρόμοι της πόλης βούλιαξαν στη λάσπη. Εκατοντάδες εγκλωβισμοί, πολυήμερες διακοπές σε νερό και ρεύμα, πολλοί άστεγοι.
Η -ακόμα νέα τότε- κυβέρνηση Μητσοτάκη ανακοίνωσε έκτακτα μέτρα βοήθειας. Λίγες μέρες μετά, στις 22 Σεπτεμβρίου 2020, ο πρωθυπουργός επισκέφθηκε τη Θεσσαλία, όπως και προχθές. Υστερα από συναντήσεις με τοπικούς φορείς στην Καρδίτσα, δεσμεύτηκε προ τριετίας πως «πρέπει να σιγουρευτούμε ότι χρηματοδοτούμε τις σωστές μελέτες για τα αντιπλημμυρικά έργα, να είμαστε σίγουροι ότι κάνουμε τα σωστά έργα. Θα είμαστε γρήγοροι, τα τηλέφωνά μας είναι ανοιχτά, όπου υπάρχει πρόβλημα είμαστε εδώ να το λύσουμε και στην επόμενη επίσκεψή μου στη Θεσσαλία θα κάνουμε αποτίμηση της προόδου».
Από το 2020, μέσω κυβέρνησης Μητσοτάκη και Περιφέρειας Θεσσαλίας Αγοραστού, σπαταλήθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για -όπως τουλάχιστον τα αποκαλούσαν οι ίδιοι- «αντιπλημμυρικά έργα». Υπολογίζεται ότι έχουν ξοδευτεί περισσότερα από 600.000.000 ευρώ. Για το τίποτα, όπως αποδείχθηκε. Η κυβέρνηση δεν έκανε καμία κίνηση ουσίας για να ελέγξει τι ακριβώς συνέβαινε στη Θεσσαλία με αυτά τα έργα.
Στην πράξη διαπιστώθηκε ότι επρόκειτο για δουλειές του ποδαριού, για «εύκολα» και ασχεδίαστα, αλλά πολυδάπανα, έργα τού φαίνεσθαι, που σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαν να αντέξουν για τον σκοπό που φτιάχτηκαν, δηλαδή απέναντι σε έναν νέο «Ιανό» ή, πολύ χειρότερα, στον ακόμα πιο επικίνδυνο «Ντάνιελ».
Καμπανάκι της Ε.Ε.
Αν και η Ε.Ε. αποδεδειγμένα απαιτούσε από το 2018 η Ελλάδα να αναλάβει την εθνική υποχρέωση για σοβαρές αντιπλημμυρικές πρωτοβουλίες, οι κυβερνήσεις δεν έκαναν τίποτα. Η Ε.Ε. χτυπά από τότε μέχρι τώρα διαρκώς το καμπανάκι ειδικά για τον υψηλό κίνδυνο πλημμυρών στον Βόλο, στην πεδιάδα της Λάρισας και την Καρδίτσα. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν γνωρίζει για τις ευρωπαϊκές πιέσεις.
Τον Νοέμβριο του 2021, ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός, παρουσιάζοντας τον τότε προγραμματισμό για αντιπλημμυρικά έργα, έλεγε, σύμφωνα με την εφημερίδα Ελευθερία της Λάρισας, ότι «τόσα έργα για τον καθαρισμό και τη διευθέτηση των χειμάρρων στη Θεσσαλία δεν έχουν γίνει από τη σύσταση του ελληνικού κράτους».
Τα «μεγάλα» έργα
Στην τότε παρουσίαση, ο κ. Αγοραστός είχε κάνει λόγο για συνολικά 179 αντιπλημμυρικά έργα, προϋπολογισμού άνω των 210.000.000 ευρώ, σε όλη τη Θεσσαλία. Ο προϋπολογισμός για την αντιπλημμυρική προστασία ξεπερνούσε τα 580.000.000. ευρώ, σύμφωνα με όσα είχαν συζητηθεί στην τότε συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου. Οι φορολογούμενοι της Θεσσαλίας, όπως και όλης της Ελλάδας, στερήθηκαν 580.000.000 για να μην πεθάνουν από τον επόμενο «Ιανό» και να μην κρέμονται στις ταράτσες ώστε να μην πνιγούν.
Ακόμα και η αυτονόητη… μεταρρύθμιση του 112, την οποία δεν χάνει ευκαιρία να μας διαφημίζει ο Μητσοτάκης, λες και πρόκειται για επίτευγμα, δεν λειτούργησε για τους κατοίκους του δύσμοιρου Παλαμά. Το μήνυμα στάλθηκε δύο ώρες αφότου είχαν πλημμυρίσει. Το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και ο κρατικός μηχανισμός δεν κούνησαν το δαχτυλάκι τους για να τους προστατέψουν από τον κίνδυνο να πνιγούν.
Τα λάθη από την έναρξη της κακοκαιρίας «Ντάνιελ», οι παραλείψεις πριν και μετά το ξέσπασμά της, αλλά και τα διαφημισμένα αντιπλημμυρικά έργα, για τα οποία σπαταλήθηκαν τόσα λεφτά δίχως να προστατεύσουν κανέναν τη δύσκολη στιγμή, συνιστούν έγκλημα διαρκείας. Κι εκθέτουν μια κυβέρνηση σε αποδρομή, που ξέρει μόνο να ρίχνει το φταίξιμο αλλού, να μοιράζει πεντοχίλιαρα για κατεστραμμένες περιουσίες και ζωές και να δίνει ψεύτικες υποσχέσεις για να μετριάζει στιγμιαία την οργή.
Δίωρη καθυστέρηση του 112, ανύπαρκτο το σχέδιο εκκένωσης
Ολες οι μαρτυρίες των κατοίκων του Παλαμά συμφωνούν ότι τα σπίτια τους πλημμύριζαν ήδη από τις 5 τα ξημερώματα της Πέμπτης. Ομως, το μήνυμα από το 112 στάλθηκε στις 7.08 το πρωί, με δύο ώρες επικίνδυνη -αν όχι εγκληματικής- καθυστέρησης. Μέχρι τώρα δεν έχει αποδοθεί καμία ευθύνη γι’ αυτό το γεγονός.
Οι κάτοικοι όχι μόνο δεν προειδοποιήθηκαν από το 112, αλλά δεν υπήρξε και κανένα σχέδιο προληπτικής εκκένωσης της περιοχής. Εφόσον η Πολιτική Προστασία, η Πυροσβεστική και η ΕΛ.ΑΣ. γνώριζαν ότι η κακοκαιρία θα πλήξει τη συγκεκριμένη περιοχή τις επόμενες ώρες, ήταν υποχρεωμένοι να σπεύσουν στον Παλαμά και να εκκενώσουν το χωριό, ανεξαρτήτως 112. Η κυβέρνηση και ο κρατικός μηχανισμός είναι σαφώς υπόλογοι για την ανεξήγητη αδράνειά τους, όπως και για το γεγονός ότι ο Στρατός κινητοποιήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση, όπως ουσιαστικά επιβεβαίωσε και ο Δένδιας.
Τέλος, οι δικαιολογίες κυβερνητικών στελεχών στις εύλογες ερωτήσεις «γιατί δεν ξεκίνησαν έγκαιρα τις διασώσεις τα Super Puma στις πληγείσες περιοχές, αλλά με καθυστέρηση σχεδόν δύο ημερών;» είναι, πέρα από φαιδρές, και ψευδείς. Εσπευσαν μόνο δύο Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας στις πληγείσες περιοχές, επειδή μόνο αυτά είναι διαθέσιμα.
Τα Puma, σε αντίθεση με όσα λέει η κυβέρνηση, μπορούν να κάνουν διασώσεις κάτω και από τις πιο αντίξοες συνθήκες. Ομως, όπως αποκάλυψε η «Καθημερινή», από τα 12 Super Puma της 348 Μοίρας μόλις τέσσερα ελικόπτερα εξακολουθούν να πετούν, καθώς τα υπόλοιπα είναι «κανιβαλισμένα» ή καθηλωμένα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Από τα τέσσερα, μόλις τα δύο έχουν ακόμα αρκετές διαθέσιμες ώρες πτήσης ώστε να πετάξουν σε αποστολές όπως αυτές που απαιτήθηκαν στην περίπτωση της Θεσσαλίας.
Οι ίδιες πληροφορίες, μάλιστα, αναφέρουν ότι στα τέσσερα ελικόπτερα που βρίσκονται σε πτήσιμη κατάσταση απομένουν λίγες ώρες μέχρι τη μεγάλη επιθεώρηση των 500 ωρών.
Το φράγμα Καράμπαλη η αιτία του κακού
Με επώνυμη καταγγελία που έκανε την Πέμπτη στο σάιτ της εφημερίδας «Ποντίκι», η Ευαγγελία Νασιάκου, κάτοικος του Δήμου Παλαμά στην Καρδίτσα, ανέφερε ότι ο Δήμος Παλαμά πλημμύρισε γιατί «οι αρμόδιοι έσπασαν το φράγμα του ποταμού Καράμπαλη στην Καρδίτσα από τη δεξιά μεριά για να διοχετεύσουν τα νερά στον κάμπο και στον Δήμο Παλαμά και να σώσουν την πόλη της Καρδίτσας. Μας πλημμύρισαν χωρίς καν να μας ειδοποιήσουν. Πλημμυρίσαμε μέσα στη νύχτα, μας έπιασε στον ύπνο, μέσα σε μια ώρα το νερό έφτασε στα δύο μέτρα».
Ανάλογες μαρτυρίες κατέκλυσαν από τους κατοίκους Παλαμά και τα social media. Ο Σωκράτης Βασιλάκος, γεωπόνος και συγγραφέας, έχει καταγγείλει με άρθρο του σε τοπικό σάιτ του Μουζακίου Καρδίτσας, τον Σεπτέμβριο του 2022, ότι το συγκεκριμένο φράγμα είναι παράνομο: «Οι περισσότεροι πολίτες του νομού μας δεν γνωρίζουν τους λόγους και τις αιτίες για τους οποίους κάθε λίγα χρόνια έχουμε και μια πλημμύρα νότια του ποταμού Γαβρά από τους ποταμούς Γαβρά και Καράμπαλη. Θα σταθούμε σε εκείνο το φράγμα που κατασκευάστηκε παράνομα, μετά τη σμίξη των ποταμών Γαβρά και Καράμπαλη, στο ύψος της γέφυρας Καράμπαλη, κατά τη δεκαετία του 1980 από τη νομαρχία.
Η πλημμύρα του “Ιανού” δεν δίδαξε τίποτα στους υπεύθυνους της κατασκευής και διαχείρισης του παράνομου αυτού φράγματος. Εάν έχουμε νέα πλημμύρα, ποιος θα αναλάβει την ευθύνη των νέων καταστροφών και, το κυριότερο, ποιος θα αποζημιώσει τις καταστροφές; Κατά το παρελθόν έγιναν περί τις έξι πλημμύρες, όλες μετά την κατασκευή του φράγματος, με αποκορύφωμα αυτήν του “Ιανού”, και ουδείς έκανε λόγο για το παράνομο φράγμα στη γέφυρα Καράμπαλη, που αποτελεί την κυριότερη ίσως αιτία των πλημμυρών νότια της πόλης». Ο υπ. Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας στη συνέντευξη Τύπου της Παρασκευής διέψευσε όλα τα παραπάνω κάνοντας λόγο για fake news. Ωστόσο, το ζήτημα απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση.
Κόπηκε στα δύο η σάπια γέφυρα του «τυφώνα» Αγοραστού
Ο «Ντάνιελ» απέδειξε ότι η γέφυρα Διάβας – Καλαμπάκας, που δόθηκε στην κυκλοφορία το 2017, ήταν σάπια. Επαθε καθίζηση και είναι πλέον άχρηστη. Η γέφυρα είχε εγκαινιαστεί στις 4 Απριλίου 2017, όταν, σύμφωνα με το τοπικό σάιτ των Μετεώρων, ο περιφερειάρχης Αγοραστός κόμπαζε ότι «είναι το πιο γρήγορο έργο που έγινε ποτέ στην Ευρώπη, σε χρόνο-ρεκόρ. Από το μηδέν, χωρίς χρηματοδότηση και χωρίς μελέτη». Μάλιστα, με θράσος, προκαλούσε κιόλας ότι «αν θέλουν κάποιοι, μπορούν να έρθουν να τους πούμε πώς το κάναμε».
Την περασμένη Πέμπτη, το τοπικό σάιτ trikalavoice έφερε στο φως σοκαριστικές φωτογραφίες, στις οποίες η γέφυρα φαίνεται να έχει υποστεί καθίζηση και ανεπανόρθωτες καταστροφές από τον «Ντάνιελ». Στην περιοχή της Καλαμπάκας οι κατεστραμμένες γέφυρες υπολογίζονται σε περισσότερες από 10. Στις 24 Φεβρουαρίου 2023, Μητσοτάκης και Αγοραστός είχαν όρεξη για, έστω κακόγουστο, χιούμορ.
Τότε, σε κοινή συνέντευξη Τύπου στο Μουσείο Λάρισας, ο πρωθυπουργός έλεγε ένα από τα γνωστά του… ευφυολογήματα: «Μπροστά στον τυφώνα “Αγοραστό” η κακοκαιρία “Ιανός” δεν είναι τίποτα». Σήμερα, έχοντας συμμετοχή στο δράμα πια, Μητσοτάκης και Αγοραστός έχουν να απολογηθούν από κοινού για τον τυφώνα «Ντάνιελ». Ηταν εκείνη η μέρα που ο περιφερειάρχης αναφέρθηκε στην «κοσμογονία έργων που γίνονται στη Θεσσαλία τα τελευταία τέσσερα χρόνια».
Ο Αγοραστός, βέβαια, δεν έχασε την ευκαιρία να ευχαριστήσει έναν πρωθυπουργό που ουδέποτε ήλεγξε τι σόι αντιπλημμυρικά έργα έγιναν με τα λεφτά των φορολογουμένων στην Θεσσαλία μετά τον «Ιανό»: «Κύριε πρωθυπουργέ, ειλικρινά σας ευχαριστώ, γιατί σε μια περίοδο πολυκρίσης (!) τόσο για τη χώρα αλλά και για τη Θεσσαλία -λοιμοί, σεισμοί, καταποντισμοί, ενέργεια, πληθωρισμός- ήσασταν εδώ! Οποτε χρειάστηκε, σήκωσα το τηλέφωνο και αμέσως απαντήσατε και εσείς και οι συνεργάτες σας και όλοι οι υπουργοί».
Μ.Η.Τ. 232120