Οργανωτικός και μεθοδικός, ο πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου ορκίζεται σήμερα για να διασφαλίσει την ομαλή μετάβαση στην επόμενη κυβέρνηση
Το Σύνταγμα προβλέπει ότι ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός είναι αυτός που θα σηκώσει το βάρος της διακυβέρνησης της χώρας στο διάστημα ανάμεσα σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις, όταν είναι αδύνατος ο σχηματισμός νέας κυβέρνησης ή όταν παραιτείται μια κυβέρνηση.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Αυτό είχε συμβεί το 2012 με τον τότε πρόεδρο του ΣτΕ Παναγιώτη Πικραμμένο, το ίδιο και τον Αύγουστο του 2015 με την τότε πρόεδρο του Αρείου Πάγου Βασιλική Θάνου, που έγινε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός.
Η ΠτΔ Κατερίνα Σακελλαροπούλου ακολούθησε και τώρα την ίδια θεσμική πεπατημένη. Δηλαδή, έδωσε εντολή σχηματισμού προσωρινής κυβέρνησης στον αρχαιότερο εκ των τριών προέδρων των ανώτατων δικαστηρίων της χώρας. Με αυτή τη διαδικασία, προσωρινός πρωθυπουργός αναλαμβάνει ο Ιωάννης Σαρμάς, προκειμένου να οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές της 25ης Ιουνίου. Πρόκειται για τον πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου από το 2019. Μετά την άσκηση των υπηρεσιακών πρωθυπουργικών του καθηκόντων θα επανέλθει στα καθήκοντα του προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου έως τον Νοέμβριο, οπότε θα αποχωρήσει λόγω συμπλήρωσης της τετραετίας και όχι λόγω ορίου ηλικίας.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι ένα από τα τρία ανώτατα δικαστήρια της Ελλάδας, μαζί με τον Αρειο Πάγο και το Συμβούλιο της Επικρατείας. Πρόκειται για το ανώτατο δημοσιονομικό δικαστήριο. Χθες ήταν η πρώτη φορά που ο νέος πρωθυπουργός βρέθηκε μπροστά σε τόσες κάμερες. Η έκθεσή του στα ΜΜΕ ήταν μηδενική όλα αυτά τα χρόνια που υπηρέτησε τη Δικαιοσύνη, από το 1987. Η συντριπτική πλειονότητα του κόσμου δεν τον είχε ακούσει ξανά να κάνει κάποια δήλωση. «Είναι συνταγματική μου υποχρέωση να αποδεχθώ και συγχρόνως και καθήκον μου ως πολίτη» είπε λιτά στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το όνομά του δεν προέκυψε ξαφνικά, αφού ακουγόταν από τις αρχές Απριλίου, όταν διαφαινόταν ότι θα διεξαχθούν και δεύτερες εκλογές.
Επίτιμος διδάκτωρ
Πριν από έναν χρόνο, τον περασμένο Μάιο, η Νομική Σχολή του ΑΠΘ τού απένειμε τον ύψιστο ακαδημαϊκό τίτλο του επίτιμου διδάκτορα. Στην ειδική εκδήλωση, το «παρών» έδωσε και ο Ευάγγελος Βενιζέλος, που τον αποθέωσε: «Η Νομική Σχολή του ΑΠΘ υποδέχεται έναν πολυσχιδή, βαθυστόχαστο, συστηματικό και ακούραστο θεράποντα της νομικής επιστήμης, έναν χαλκέντερο ερευνητή και συγγραφέα, μια πολυγραφότατη και επιδραστική προσωπικότητα της ελληνικής και ευρωπαϊκής επιστημονικής κοινότητας». Συγκινημένος, ο ανώτατος δικαστικός λειτουργός είχε πει ότι η τιμή που του γίνεται από την ακαδημαϊκή κοινότητα του ΑΠΘ «με κάνει ακόμη πιο υπεύθυνο».
Αναφερόμενος σε αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τις υποχρεώσεις μελών της να σέβονται το κράτος δικαίου είχε πάρει θέση: «Ο εθνικός δικαστής από τη μια ενδυναμώνει την εξουσία του ως σύνδεσμος δύο έννομων τάξεων (εθνικής και ενωσιακής), από την άλλη όμως καθίσταται υποκείμενος του ελέγχου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Υπάρχει ανάγκη τα κράτη-μέλη να επαναπροσδιορίσουν την εθνική τους δικαιοδοσία, η οποία πλέον έχει περιαχθεί στη διάκριση των δικαστηρίων της Ενωσης με μια αναμόρφωση των συνθηκών που θα εξορθολογίσει το ενωσιακό οικοδόμημα και θα επιτρέψει χωρίς κραδασμούς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση».
Οι συνάδελφοί του κάνουν λόγο για έναν οργανωτικό και μεθοδικό άνθρωπο. Στα χρόνια της προεδρίας του Ιωάννη Σαρμά η Βουλή ψήφισε με ευρεία πλειοψηφία τους νόμους 4700/2020 (δικονομία του Ελεγκτικού Συνεδρίου) και 4820/2021 (οργανικός νόμος του Ελεγκτικού Συνεδρίου).
«Δίκαιος αλλά και αποτελεσματικός»
• Για τις αργοπορίες στη Δικαιοσύνη, ο κ. Σαρμάς είχε πει πρόσφατα, στη διάρκεια της ορκωμοσίας των νεοεισαχθέντων σπουδαστών της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών, ότι «δεν αρκεί ένας δικαστής να είναι δίκαιος, πρέπει επίσης να είναι και αποτελεσματικός».
Οταν ο ίδιος ήταν πρόεδρος του τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση αγωγών και προσφυγών συνταξιούχων στρατιωτικών, παρέλαβε 30.000 υποθέσεις που εκκρεμούσαν και τις μείωσε σε 8.500.
• Για την ισονομία έγραφε το 2019, ως αντιπρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ότι «ο νόμος πρέπει να εφαρμόζεται ίσα σε όλους μας. Ομως, τι συμβαίνει στην πράξη; Μεταξύ του νόμου και αυτών στους οποίους εφαρμόζεται ο νόμος παρεμβάλλονται αναγκαία αυτοί που καλούνται να τον εφαρμόσουν. Από το τελευταίο όργανο της τάξης μέχρι τους προέδρους των ανώτατων δικαστηρίων. Και έτσι υπεισέρχεται, στην εφαρμογή του νόμου, ο υποκειμενισμός».
• Για την αριθμητική ή αναλογική ισότητα προσέθετε: «Οι λύσεις πρέπει συνεχώς να αναθεωρούνται και συνεχώς να διορθώνονται. Γι’ αυτό έχουμε δημοκρατία. Για να έχουμε τη δυνατότητα να επιλέγουμε κάθε τέσσερα χρόνια το αργότερο. Τα αριστερά κόμματα τάσσονται πιο πολύ υπέρ μιας αριθμητικής ισότητας (όλοι έχουμε τις ίδιες ανάγκες, όλοι δικαιούμεθα τις ίδιες αμοιβές). Τα συντηρητικά κόμματα τάσσονται ως επί το πλείστον υπέρ της αναλογικής ισότητας (στον καθέναν ανάλογα με την προσφορά του, ώστε καθένας να έχει ένα κίνητρο προσφοράς). Οι ψηφοφόροι επιλέγουν όπως αυτοί κάθε φορά κρίνουν, διαλέγοντας αυτό που πιστεύουν ότι κατά την ώρα της επιλογής τους έχει περισσότερη ανάγκη η κοινωνία».
• Εχει τοποθετηθεί με κείμενό του και για το ζήτημα επιβολής της θανατικής ποινής: «Στην Ευρώπη σεβόμαστε την αξία του ανθρώπου και πιστεύουμε ότι ο άνθρωπος μπορεί να βελτιωθεί, έχει το απόθεμα και τη δύναμη να το κάνει. Γι’ αυτό δεν θεωρούμε ότι υπάρχουν οριακά χαμένες περιπτώσεις, αλλά ελπίζουμε ότι ο άνθρωπος μπορεί να βελτιωθεί».
ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΑΡΜΑΣ
Υπηρεσιακός πρωθυπουργός, πρόεδρος
Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Γεννήθηκε στην Κω το 1957. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με μεταπτυχιακό στη Σορβόνη. Εχει λάβει υποτροφίες από τη γαλλική κυβέρνηση (1980-1984). Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στην ελληνική Πολεμική Αεροπορία ως δόκιμος αξιωματικός (1984-1986). Από το 1987 εργάζεται ως δικαστικός λειτουργός, αρχικά στο Συμβούλιο της Επικρατείας (1987-1993) και στη συνέχεια στο Ελεγκτικό Συνέδριο (1993 έως σήμερα). Για 12 χρόνια διετέλεσε πρόεδρος τμήματος στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο. Από τις 4 Νοεμβρίου 2019 είναι πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τετραετή μη ανανεώσιμη θητεία. Είναι συγγραφέας βιβλίων εμβάθυνσης στη νομολογία ανώτατων δικαστηρίων. Χθες η Πρόεδρος της Δημοκρατίας έδωσε στον κ. Σαρμά εντολή σχηματισμού υπηρεσιακής κυβέρνησης.
Μ.Η.Τ. 232120