Πολιτικό και σιδηροδρομικό σύστημα αγνόησαν τις προειδοποιήσεις για την επερχόμενη συμφορά στα Τέμπη
Τουλάχιστον 44 νεκροί, 18 αγνοούμενοι και πάνω από 56 σοβαρά τραυματίες. Η χώρα έχει βυθιστεί σε ένα βουβό πένθος, πνιγμένο από λιωμένα σίδερα, κάπνα και άμορφες μάζες τρένων. Το χειρότερο με αυτή την τραγωδία είναι ότι θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Σε αυτό το έγκλημα υπάρχουν τα ονοματεπώνυμα όσων γνώριζαν ότι είναι θέμα χρόνου να έρθει η συμφορά, αλλά δεν έκαναν το παραμικρό για να μη συμβεί. Είναι αυτοί που από θέσεις ευθύνης έλεγαν μέχρι προχθές «πάμε κι όπου βγει».
Οι μέχρι τώρα μαρτυρίες, καταγγελίες και επιστολές ειδικών επιβεβαιώνουν ότι η «κακιά η ώρα», που είπε ο μοιραίος σταθμάρχης, δεν χρειαζόταν να υπάρξει. Οι πολίτες, ανάμεσά τους και τα θύματα με τις οικογένειές τους, έχουν πληρώσει εδώ και 23 χρόνια ώστε τα τρένα να είναι εξοπλισμένα με όλα τα σύγχρονα εργαλεία ασφαλείας για να μη συμβαίνουν ποτέ «Τέμπη».
Κανένας, όμως, δεν φρόντισε να χρησιμοποιηθούν αυτά τα εργαλεία. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, που και απαξίωσε τους σιδηροδρόμους και δεν διόρθωσε καμία παθογένεια, οι προηγούμενες κυβερνήσεις, που με τον τρόπο τους θέριεψαν το τέρας, ο ΟΣΕ, η ΕΡΓΟΣΕ, η Ρυθμιστή Αρχή Σιδηροδρόμων, όλοι αυτοί οι ανεύθυνοι καρεκλοκένταυροι που κρατούν τα κλειδιά των τρένων στα χέρια τους, μαζί με τις ζωές αθώων ανθρώπων…
Ο σταθμάρχης της Λάρισας συνελήφθη και τα έριξε στην «κακιά την ώρα». Ομως, εν έτει 2023 δεν θα μπορούσαν 350 ανθρώπινες ζωές να κρέμονται από την ευσυνειδησία ή την αμέλεια ενός 60χρονου αχθοφόρου του ΟΣΕ, που ξαφνικά, με βύσμα, αναβαθμίστηκε σε σταθμάρχη τον Ιανουάριο με εξειδίκευση του ποδαριού.
Η Ελλάδα απέκτησε το 2000, εν όψει Ολυμπιακών Αγώνων, το σύστημα σηματοδότησης ETCS, που αποτρέπει τα δυστυχήματα λόγω ανθρώπινου λάθους. Εκτοτε καμία κυβέρνηση δεν στάθηκε ικανή να το χρησιμοποιήσει. Τις συνθήκες που συνεισέφεραν στο δυστύχημα τις δημιούργησε η πολιτική ηγεσία. Από εκεί ξεκινά η σειρά λαθών. Οι ρίζες της τραγωδίας πάνε πολύ βαθύτερα από έναν ασυνείδητο σταθμάρχη.
Αν και έχουν τοποθετηθεί τα σύγχρονα συστήματα, ακόμα δεν λειτουργούν. Πρόκειται για την τηλεδιοίκηση-σηματοδότηση με real time διαχείριση της κυκλοφορίας και δεδομένα κίνησης των τρένων. Αν λειτουργούσαν τα δύο συστήματα, δεν θα εξαρτιόνταν οι ζωές μόνο από έναν σταθμάρχη που θα γύριζε χειροκίνητα το κλειδί, όπως το 1960. Θα υπήρχε έγκαιρη ειδοποίηση προς όλους: σταθμάρχες, κέντρα κυκλοφορίας, μηχανοδηγούς. Η τραγωδία θα είχε αποφευχθεί.
Το ίδιο σύστημα έχει και μια τρίτη δράση: Οταν διαπιστώνει πως δεν γίνεται ανθρώπινη κίνηση για να αποφευχθεί μια βέβαιη σύγκρουση παρεμβαίνει σαν αυτόματος πιλότος και ακινητοποιεί το τρένο. Αυτά τα τρία διαθέσιμα υπερόπλα απουσίαζαν από τη μοιραία διαδρομή. Ολα τα τρένα βαδίζουν στα τυφλά.
Παράμετροι
Τρεις ακόμα παράμετροι που οδήγησαν στην τραγωδία έχουν να κάνουν με την ειδοποίηση, την καταγραφή και τους «συναγερμούς». Οι Αρχές ειδοποιήθηκαν για τη σύγκρουση από επιβάτη που μπόρεσε να καλέσει το 112. Για υπερβολικά πολλή ώρα η σιδηροδρομική εταιρία δεν είχε ιδέα για το κακό. Ετσι, πολλά θύματα στερήθηκαν την ευκαιρία να παλέψουν για την επιβίωση, επειδή η βοήθεια έφτασε καθυστερημένα.
Η ανοργανωσιά φάνηκε και από το γεγονός ότι στα πρώτα δύο λεωφορεία που έφτασαν με επιζώντες στη Θεσσαλονίκη δεν έγινε ποτέ καταγραφή των ονομάτων, με συνέπεια να μεγαλώνει το χάος. Τα «μηνύματα κινδύνου» από τους τρεις εκτροχιασμούς μέσα στο 2022 δεν λειτούργησαν ως συναγερμός για κανέναν.
Από το εξώδικο των μηχανοδηγών και την επιστολή παραίτησης από την ΕΡΓΟΣΕ του προέδρου για το σύστημα ETCS γίνεται πασιφανές πως η κυβέρνηση αγνόησε όλες τις έγκαιρες προειδοποιήσεις. Σύμφωνα με τον «Guardian», με στοιχεία της Σιδηροδρομικής Υπηρεσίας της Ε.Ε., στη θνησιμότητα ανά χιλιόμετρο η σιδηροδρομική ασφάλεια της Ελλάδας είναι η χειρότερη στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία. Ενα μεγάλο ποσοστό θανάτων μέχρι τώρα ήταν εργαζόμενοι κι όχι επιβάτες. Η Κομισιόν έχει ήδη στείλει τη χώρα μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, επειδή αδιαφορεί για τους κανόνες στις σιδηροδρομικές μεταφορές.
Οι επίσημες καταγγελίες προς τις αρμόδιες Αρχές για μηδενικούς μηχανισμούς ασφαλείας, υποστελέχωση, ανεπαρκή συντήρηση και ελλείψεις υποδομών έδειχναν ότι τα τρένα είναι κινούμενες βόμβες για επιβάτες και εργαζομένους. Ηταν θέμα χρόνου πότε θα σκάσουν. Το «σπάσιμο» του ΟΣΕ τα τελευταία χρόνια, για να ιδιωτικοποιηθεί κακήν κακώς, επιδείνωσε το πρόβλημα. Το βέβαιο είναι ότι κανένας πρωθυπουργός, υπουργός, πρόεδρος Ρυθμιστικής Αρχής και σιδηροδρομικός οργανισμός δεν μπορεί να ισχυριστεί άγνοια για τα τρένα-καρμανιόλες.
Η «προφητική» ανακοίνωση των συνδικαλιστών που δεν εισακούστηκε
Πριν από μόλις τρεις εβδομάδες δεν άκουσε κανένας όσα είχαν να πουν. Σήμερα, εκείνη η ανακοίνωση στις 7 Φεβρουαρίου 2023 μοιάζει «προφητική» για την τραγωδία των Τεμπών.
Ενας συνδικαλιστικός φορέας, η Δημοκρατική Ενωτική Συνδικαλιστική Κίνηση Σιδηροδρομικών, είχε σημάνει συναγερμό, αλλά τίποτα απ’ όλα αυτά για τα οποία προειδοποιούσε δεν εισακούστηκε.
Στην ανακοίνωσή της η ΔΕΣΚΣ ανέφερε, μεταξύ άλλων:
• Αλλα δύο ατυχήματα τις προηγούμενες ημέρες προστέθηκαν στον μακρύ κατάλογο με τις αμαξοστοιχίες 51 και 61 αντίστοιχα, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τον συνάδελφο μηχανοδηγό αλλά και τους επιβάτες.
• Οσο δεν παίρνονται μέτρα προστασίας στους εργασιακούς χώρους και στην ασφαλή λειτουργία και κυκλοφορία των τρένων, τα ατυχήματα δεν έχουν τελειωμό.
• Είναι πλέον εξοργιστικό αυτά να αποτελούν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο και να μην παίρνεται κανένα ουσιαστικό μέτρο, να μη δρομολογείται καμία βελτίωση στην υποδομή και λειτουργία, να μην ελέγχονται οι εμπλεκόμενοι φορείς και να μην αναζητούνται ευθύνες.
• Οπως οι προηγούμενες κυβερνήσεις, έτσι και η σημερινή έχει άλλες προτεραιότητες και όχι την ασφαλή μετακίνηση των πολιτών. Αντιλαμβάνονται την ασφάλεια ως κόστος. Το υπουργείο βρίσκει λεφτά για τις διάφορες εργολαβίες, αλλά για να ολοκληρωθούν επιτέλους οι σιδηροδρομικές υποδομές και τα συστήματα ασφαλούς κυκλοφορίας όχι. «Εχουν καιρό, κάποια στιγμή θα τελειώσουν».
• Η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων επιλεκτικά παρεμβαίνει, αφήνοντας εκτεταμένα κενά και σοβαρές ελλείψεις στο απυρόβλητο. Διάφοροι φορείς, ΟΣΕ και Hellenic Train αλληλομεταφέρουν τις ευθύνες τους, αλλά κανείς στο τέλος δεν φταίει…
Δεν θα περιμένουμε το δυστύχημα που έρχεται για να τους δούμε να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα, κάνοντας διαπιστώσεις. Τα σωματεία στον σιδηρόδρομο και η ΠΟΣ δεν μπορεί να ανέχονται άλλο αυτή την επικίνδυνη κατάσταση. Τι άλλο περιμένουν για να παρέμβουν; Τι άλλο πρέπει να συμβεί;
Μ.Η.Τ. 232120