«Προσπαθούμε να βρούμε νέο δημοσιονομικό χώρο για να στηρίξουμε περισσότερο τους συμπολίτες μας που δυσκολεύονται πιο πολύ»
- Συνέντευξη στον Νίκο Μερτζάνη
Πόσο επηρέασαν η πανδημία του κορονοϊού και τα lockdowns την ψυχική υγεία των Ελλήνων και των Ελληνίδων;
Οι συνέπειες της πανδημίας είχαν βαρύ αντίκτυπο στον ψυχισμό των πολιτών. Ερευνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και διακεκριμένων Ελλήνων καθηγητών κατέγραψαν το ντόμινο των συνεπειών, που περιλαμβάνουν αύξηση της κατάθλιψης, της ενδοοικογενειακής βίας και της παιδικής κακοποίησης, εκτόξευση των εξαρτήσεων, ειδικά του διαδικτυακού εθισμού, απομόνωση και σύνδρομο μετατραυματικού στρες για τους ηλικιωμένους και αισθήματα ματαίωσης για τη νέα γενιά. Οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά με τους εφήβους ήταν οι πληθυσμιακές ομάδες που επλήγησαν περισσότερο, ενώ, σε ό,τι αφορά τα εργασιακά, οι υγειονομικοί ήταν εκείνοι που σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος και βρέθηκαν αντιμέτωποι με το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης.
Αυτή τη σιωπηλή πανδημία, όπως την έχετε αποκαλέσει, με ποια μέσα μπορεί να την αντιμετωπίσει η Πολιτεία;
Η πανδημία μάς έδειξε ότι έπρεπε να δράσουμε έγκαιρα, αξιοποιώντας πρωτίστως την τεχνολογία και τα ψηφιακά εργαλεία για να ανταποκριθούμε στις πρώτες ανάγκες που αναδύθηκαν. Αμεσα θέσαμε σε λειτουργία την Εθνική Δωρεάν Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Στήριξης 10306, η οποία μέχρι σήμερα έχει δεχτεί περισσότερες από 545.000 κλήσεις, και οργανώσαμε προγράμματα τηλεψυχιατρικής για να φτάσουμε κοντά σε πολίτες που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές. Το μεγάλο στοίχημα, στο οποίο ανταποκριθήκαμε, ήταν να προχωρήσουμε στη δημιουργία δομών στην κοινότητα, για την κάλυψη των αναγκών του γενικού πληθυσμού, δίνοντας έμφαση στις ευάλωτες ομάδες.
Οι δομές αυτές αποτελούν τον κορμό της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και περιλαμβάνουν Κέντρα Εγκαιρης Παρέμβασης για την Ψύχωση στους νέους, Κέντρα Ημέρας (για κακοποιημένα παιδιά, την οικογένεια, τους εργαζομένους, τα άτομα με άνοια, Αλτσχάιμερ και συναφείς διαταραχές, τους ανθρώπους με διατροφικές διαταραχές, τους νέους με ογκολογικά νοσήματα), κινητές μονάδες για την άνοια και άλλα ψυχιατρικά προβλήματα, και στεγαστικές δομές, που περιλαμβάνουν οικοτροφεία για ηλικιωμένους σε τελικό στάδιο Αλτσχάιμερ, ενηλίκους με σοβαρές ψυχιατρικές παθήσεις και ξενώνες φιλοξενίας για παραβατικούς εφήβους. Παράλληλα, ενισχύσαμε το ΕΣΥ με νέες κλίνες, θεσμοθετήσαμε την ειδικότητα του νοσηλευτή ψυχικής υγείας και επενδύσαμε στις συνεργασίες με όλους τους κοινωνικούς φορείς, για να μεγιστοποιήσουμε το αποτύπωμα των δράσεών μας.
Το εθνικό σχέδιο δράσης για την ψυχική υγεία, που αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, πάνω σε ποιους άξονες βασίζεται;
Το εθνικό σχέδιο δράσης εκπονήθηκε με τις προτάσεις της εθνικής επιτροπής την οποία συστήσαμε με τη συμμετοχή 35 εμπειρογνωμόνων στο πεδίο και την υποστήριξη του ΠΟΥ. Οι 10 άξονες στους οποίους στηρίζεται περιλαμβάνουν την κατάργηση της ιδρυματικής περίθαλψης και την ανάπτυξη υπηρεσιών για ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ και συναφείς διαταραχές, τη δημιουργία υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην κοινότητα και την ενσωμάτωσή τους στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, με σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία, την ανάπτυξη υπηρεσιών για παιδιά και εφήβους, με έμφαση στις διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, αλλά και ιατροδικαστικών ψυχιατρικών υπηρεσιών, και την ολοκλήρωση του πανελλαδικού δικτύου κοινωνικών συνεταιρισμών για την κοινωνική αποκατάσταση των ψυχικά ασθενών.
Επίσης, οι άξονες αφορούν την ποιότητα και την ασφάλεια των υπηρεσιών και την προαγωγή της έρευνας, τη μείωση των ακούσιων εισαγωγών, την ένταξη των ψυχικά ασθενών στην αγορά εργασίας, την προστασία της ψυχικής υγείας των εργαζομένων και των δικαιωμάτων των ασθενών και των οικογενειών τους για την καταπολέμηση του κοινωνικού στίγματος και την ανάπτυξη σχεδιασμού για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία ή οι φυσικές καταστροφές.
Η χρηματοδότηση για την ψυχική υγεία έχει εξασφαλιστεί από τον Κρατικό Προϋπολογισμό ή από ευρωπαϊκούς πόρους;
Το έργο που συντελείται στον τομέα της ψυχικής υγείας, με τη δημιουργία των 106 νέων κοινοτικών δομών, χρηματοδοτείται με πόρους ύψους 55.000.000 ευρώ, που για πρώτη φορά εξασφάλισε η πατρίδα μας, τα οποία προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Με αυτούς τους πόρους θα τεθούν σε λειτουργία όλες οι δομές. Εχει ήδη ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία για τις 66 και έχουν εκδοθεί 54 άδειες ίδρυσης. Μετά το πέρας του 18μηνου η λειτουργία τους θα χρηματοδοτείται είτε από το νέο ΕΣΠΑ είτε από τον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας.
Ποιο είναι το διακύβευμα των επικείμενων εκλογών;
Στις εκλογές κρίνεται το μέλλον της χώρας και του λαού μας. Το δίλημμα μπροστά στην κάλπη είναι αν θα προχωρήσουμε μπροστά, συνεχίζοντας τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που υλοποιούνται σε ζωτικούς τομείς -την υγεία, την παιδεία, την οικονομία- ώστε να διορθωθούν στρεβλώσεις δεκαετιών, η χώρα μας να ανακτήσει την αξιοπιστία της στο εξωτερικό και να αποκτήσει επενδυτική βαθμίδα, ώστε να τονωθούν η οικονομία και η επιχειρηματικότητα. Ή αν θα διολισθήσουμε σε εποχές φόβου και ανασφάλειας, που όλοι θυμόμαστε και κανείς λογικός και εργατικός άνθρωπος δεν επιθυμεί να ξαναζήσει.
Διαθέτουμε πρόγραμμα και λύσεις για τα μεγάλα προβλήματα που έχουν προκαλέσει σε παγκόσμιο επίπεδο οι επιδράσεις της πανδημίας, ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση, η αύξηση του πληθωρισμού και η ακρίβεια, και καθημερινά προσπαθούμε να βρούμε νέο δημοσιονομικό χώρο για να στηρίξουμε περισσότερο τους συμπολίτες μας που δυσκολεύονται πιο πολύ, φροντίζοντας για την κοινωνική ευημερία και δίνοντας προτεραιότητα στους ευάλωτους.
Η αντιπολίτευση, στον αντίποδα, περιορίζεται στο να οξύνει τα πνεύματα. Θρέφει την πόλωση και δεν παρουσιάζει καμία πρόταση για όλα αυτά που απασχολούν κάθε πολίτη. Το διακύβευμα των εκλογών αποτυπώνεται στη φράση του πρωθυπουργού μας Κυριάκου Μητσοτάκη: «Δεύτερη φορά στη συμφορά ή δεύτερη εντολή στην προκοπή;»
Για μια Ελλάδα δυνατή και έναν καλύτερο κόσμο για όλους μας, η απάντηση είναι μία: Η ψήφος εμπιστοσύνης των πολιτών στη Ν.Δ.
Μ.Η.Τ. 232120