Λακές των συμφερόντων της Αγκυρας η δήθεν «σιδηρά κυρία» της Λιβύης που επιχείρησε να παγιδεύσει τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών
Η «σιδηρά κυρία της Λιβύης», όπως την αποκαλούν τα διεθνή ΜΜΕ, είναι αυτή που επιχείρησε να στήσει την προκλητική «τουρκική» παγίδα στον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών, όταν ο Νίκος Δένδιας αφίχθη στην Τρίπολη. Η στάση της έχει εξήγηση.
Η Νάιλα Μανγκούς είναι αμερικανοθρεμμένη, με ισχυρό προφίλ στη Λιβύη και πλέον έχει στενότατη συνεργασία με τον Ερντογάν. Ο ρόλος της είναι συγκεκριμένος, κάτι που επιβεβαιώθηκε και χθες. Πρακτικά, ο Ελληνας ΥΠΕΞ δεν είχε άλλη επιλογή από το να αποφύγει με απόλυτο τρόπο μια τέτοια απροσδόκητη -όσο και «στημένη»- συνάντηση.
Η Λιβύη είναι ο ορισμός του «αποτυχημένου κράτους». Πρακτικά, είναι μια χώρα με δύο «πρωτεύουσες», δύο αντίπαλες κυβερνήσεις, δύο Κοινοβούλια σε Τρίπολη και Βεγγάζη, δύο αντιμαχόμενους στρατούς, δύο «επιτηρητές», τη Ρωσία και την Τουρκία, αλλά και έναν «επιτελικό ελεγκτή», τις ΗΠΑ. Μετά τον θάνατο του Καντάφι η χώρα κατακρεουργείται από κατσαπλιάδες, φυλές και εξωτερικούς «παίκτες», μια βολική κατάσταση για όσους ορέγονται τα πετρέλαιά της.
Μέσα από αυτό το χαοτικό σκηνικό αναδείχτηκε η δικηγόρος, ακτιβίστρια Μανγκούς, η οποία επί δεκαετίες πηγαινοερχόταν από τις ΗΠΑ στη Λιβύη. Η στάση της, αμφιλεγόμενη. Είχε επικριτική θέση για τις ανεξέλεγκτες διαστάσεις της εξέγερσης του 2011, που οδήγησε στη δολοφονία του Καντάφι, κι έφυγε για την Αμερική.
Απ’ όταν ανέλαβε υπουργός Εξωτερικών, το 2021, κατηγορήθηκε αρχικά για μεροληπτική συμπεριφορά υπέρ του Χαφτάρ και της Ρωσίας, όταν ζήτησε να αποχωρήσουν από τη χώρα τα τουρκικά στρατεύματα. Ομως, μετά τις απειλές ότι θα εκδιωχθεί από την κυβέρνηση, μετατοπίστηκε προς την άλλη πλευρά.
Τότε, μάλιστα, την είχε στηρίξει ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Λιβύη, λέγοντας ότι η κριτική εναντίον της πρέπει να σταματήσει. Κάτι που έκανε στη συνέχεια και ο προσωρινός πρωθυπουργός Αμπντούλ Ντμπεϊμπά, ο οποίος αρνήθηκε να την απομακρύνει όταν η Μανγκούς κατηγορήθηκε ακόμα και από μέλη της κυβέρνησής της ότι ασκούσε «προσωπική» εξωτερική πολιτική. Ερευνα του ΟΗΕ έχει επιβεβαιώσει ότι ο Ντμπεϊμπά εξελέγη με δωροδοκία εκλεκτόρων.
Έκτοτε η συνεργασία της Μανγκούς με την Τουρκία έγινε πολύ στενή και τον περασμένο μήνα συνυπέγραψε με τον Τσαβούσογλου την παράνομη τουρκολιβυκή συμφωνία, βάζοντας εντέχνως στο παιχνίδι και τις ΗΠΑ με τη δήλωσή της ότι «θα πρέπει πρώτα να επικυρωθεί από τον ΟΗΕ», κάτι που «ξίνισε» ελαφρώς την τουρκική πλευρά. Η χθεσινή της εμφάνιση, πάντως, για να υποδεχθεί τον Δένδια μπορεί εύκολα να θεωρηθεί και «τουρκοκίνητη».
Το «Μεγάλο Παιχνίδι» στον πόλεμο δι’ αντιπροσώπων που διεξάγεται στη διαλυμένη χώρα πετρελαιοφόρο υποχρεώνει τους πάντες να επιλέξουν πλευρά. Η Μανγκούς διάλεξε. «Το μνημόνιο είναι προς το συμφέρον Λιβύης – Τουρκίας και θα βοηθήσει όλες τις προσπάθειες για την παγκόσμια κρίση φυσικού αερίου» δήλωνε περιχαρής στις 3 Οκτωβρίου δίπλα στον Τσαβούσογλου. Και πρόσθετε:
«Συμφωνήσαμε ακόμα με την τουρκική πλευρά να συγκεντρώσουμε από κοινού διεθνή υποστήριξη για έναν οδικό χάρτη που θα μας οδηγήσει στη διεξαγωγή εκλογών».
Η στροφή της προς την Αγκυρα άρχισε έναν χρόνο πριν, τον Οκτώβριο του 2021, όταν επισκέφθηκε την Τουρκία για συνομιλίες με τον Τσαβούσογλου. Εκεί το προηγούμενο δόγμα της για αποχώρηση των τουρκικών δυνάμεων από τη Λιβύη εξαφανίστηκε.
Σύμφωνα με λιβυκές πηγές, ο Τσαβούσογλου κατάφερε να εξομαλύνει τις γωνίες σχετικά με τα στρατεύματα της Αγκυρας. Η Μανγκούς δέχθηκε το επιχείρημα ότι η Τουρκία «επενέβη στρατιωτικά στη Λιβύη έπειτα από πρόσκληση της νόμιμης κυβέρνησης» και ότι «δεν υπάρχει σχέση της τουρκικής παρουσίας με αυτή των μισθοφόρων της Ρωσίας». Μερικά 24ωρα μετά τη «διευθέτηση» ο Ερντογάν επισκέφθηκε τη Λιβύη.
Έτσι, η Μανγκούς έπαψε να ενοχλείται από την τουρκικών συμφερόντων μισθοφορική εταιρία SADAT που εξαρχής είχε σπεύσει να βοηθήσει την κυβέρνηση Σάρατζ. Η ίδια η εταιρία στο σάιτ της επιβεβαίωνε από τότε την παρουσία της στη Λιβύη, μάλιστα με φωτογραφίες του Τούρκου πρέσβη στην Τρίπολη, με στόχο «να εξετάσουμε τις ανάγκες του λιβυκού στρατού και τις δυνατότητες εκπαίδευσης, συμβουλών και διάφορων υπηρεσιών».
Η SADAT στελεχώνεται σε μεγάλο ποσοστό από πρώην στελέχη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, διατηρεί στενές σχέσεις με τον Ερντογάν και είχε ενεργή ανάμειξη στον συριακό εμφύλιο, προσφέροντας εκπαίδευση και υποστήριξη στις ένοπλες ισλαμιστικές ομάδες που υποστήριζε η Αγκυρα.
Ολη αυτή η ανάμειξη ξένων δυνάμεων πρακτικά γελοιοποιεί το εμπάργκο όπλων που είχε επιβληθεί από τα Ηνωμένα Εθνη το 2011, αλλά και τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών να διαπραγματευτούν μια ειρηνευτική συμφωνία.
Η Μανγκούς εξυπηρετεί την προσωπική της ατζέντα, όπως έχει καταγγελθεί ακόμα και από το «Προεδρικό Συμβούλιο» της προσωρινής κυβέρνησης. Δίχως καν να κρατά τα προσχήματα, άλλοτε ενοχλείται από τις τουρκικές θέσεις, άλλοτε τις προμοτάρει παίζοντας με τους όρους του Ερντογάν.
Η απαράδεκτη χθεσινή εμφάνισή της προκειμένου να προβοκάρει την επίσκεψη Δένδια, έτσι ώστε να υπηρετήσει τον Ερντογάν και το μπακαλόχαρτο που παρέα αποκαλούν «τουρκολιβυκό μνημόνιο», ήταν ακόμα μια απόπειρα ετσιθελικής και κατσαπλιάδικης διπλωματίας σε μια χώρα «αιχμάλωτη» από πολιτικούς-μαριονέτες σαν τη Μανγκούς.
Β. Γαλούπης
Μ.Η.Τ. 232120