Οι γόρδιοι δεσμοί του αερίου από την Αν. Μεσόγειο στην Ε.Ε.

Το τελεσίγραφο του Πούτιν πυροδότησε τη συζήτηση για τα κοιτάσματα του Ισραήλ και άνοιξε τις ορέξεις της Τουρκίας. Στην άκρη του κάδρου η Ελλάδα και η Κύπρος

Της Κύρας Αδάμ

Το πρωταπριλιάτικο τελεσίγραφο του Πούτιν, ότι στο εξής το ρωσικό φυσικό αέριο θα πληρώνεται σε ρούβλια, αλλιώς θα κοπεί η παροχή του αερίου, έχει κάνει τους Ευρωπαίους ηγέτες να τρέχουν και να μη φτάνουν για να αντιμετωπίσουν τον ρωσικό εκβιασμό, να καταλήξουν σε μελλοντικά «κοντράτα ενέργειας», που θα αντικαταστήσουν τα ρωσικά, και να προετοιμάσουν τους πολίτες της γηραιάς ηπείρου για περικοπές ενέργειας και επομένως ύφεση στην ευρωπαϊκή βιομηχανία και στα ευρωπαϊκά πορτοφόλια.

Έτσι, ήταν η κατάλληλη στιγμή για το Ισραήλ να φέρει στην επιφάνεια τα τεράστια κοιτάσματά του σε φυσικό αέριο (Λεβιάθαν και Ταμάρ) και επομένως να ανοίξει η μεγάλη συζήτηση για τη μορφή (φυσικό αέριο ή LNG) και κυρίως την όδευσή του προς την Ευρώπη.
Στο κάδρο μπήκε αυτομάτως η Τουρκία, η οποία βρήκε στο φυσικό αέριο και την όδευσή του τη βασιλική οδό για να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με το Ισραήλ, με την προϋπόθεση ότι η Αγκυρα θα είναι παρούσα στην εκμετάλλευση και την όδευση του ισραηλινού φυσικού αερίου, όποια οδός μεταφοράς του στην Ευρώπη αποφασιστεί.

Στις άκρες του κάδρου αυτού μπαίνουν και η Ελλάδα και η Κύπρος, ανάλογα με τον τρόπο όδευσης του φυσικού αερίου που θα αποφασιστεί. Οπως έχει δημοσιεύσει η «δημοκρατία» στις αρχές Μαρτίου, το θέμα συζητήθηκε στη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Αγκυρα, με υστερόβουλη τουρκική πρωτοβουλία, διότι, αν επιλεγεί η λύση του υποθαλάσσιου αγωγού μέχρι την Κρήτη και από εκεί στην Ευρώπη, η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα πρέπει να αποδεχθεί τη «Γαλάζια Πατρίδα» του Ερντογάν στη Μεσόγειο.

Όμως για να ληφθεί η απόφαση μεταφοράς των υδρογονανθράκων της Αν. Μεσογείου στην Ευρώπη θα πρέπει προηγουμένως να κοπούν πολλοί γόρδιοι δεσμοί στην περιοχή. Ητοι:

• Στην περίπτωση που το Ισραήλ δεχθεί να μεταφερθεί το φυσικό αέριό του μέσω του τουρκικού εδάφους στην Αλεξανδρούπολη και από εκεί στην Ευρώπη, θα πρέπει προηγουμένως να έχει ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς του και να έχει αφήσει πίσω του την Ελλάδα και την Κύπρο, με τις οποίες μέχρι πρότινος προετοίμαζαν σε στενή συνεργασία τον αγωγό EastMed, που τον εξαφάνισε ο Μπάιντεν εν μια νυκτί. Η πιθανή στενή – αποκλειστική ενεργειακή προσέγγιση με την Τουρκία θα προκαλέσει αναταραχή στη φιλία και συμμαχία με Ελλάδα και Κύπρο.

Στην ίδια περίπτωση όδευσης του αγωγού μέσω Τουρκίας μπαίνει μπροστά το θέμα της Κύπρου. Είναι εμφανές ότι ο Ερντογάν θα πετάξει τη σκούφια του αν το αέριο φτάσει στα Κατεχόμενα και από εκεί στο τουρκικό έδαφος, διότι στην πράξη αυτό θα σημαίνει όχι μόνον αναβάθμιση των Κατεχομένων, αλλά και έμπρακτη, έμμεση αναγνώριση της παράνομης ΤΔΒΚ από το Ισραήλ.

Διατάραξη σχέσεων

Στην περίπτωση που αποκλειστεί αυτή η όδευση και το αέριο μεταφερθεί με πλοία ως LNG από τα κοιτάσματα του Ισραήλ στα βόρεια παράλια της Τουρκίας, δηλαδή με παράκαμψη του εδάφους της Κύπρου, αυτό θα σημάνει τη σοβαρή διατάραξη των κυπρο-ισραηλινών σχέσεων.

Στην περίπτωση, όμως, που μέχρι τα παράλια της Τουρκίας προτιμηθεί ο υποθαλάσσιος αγωγός, τότε αυτός αναγκαστικά θα περάσει από την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, χωρίς την άδεια της οποίας (με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας) δεν μπορεί να προχωρήσει ο υποθαλάσσιος αγωγός, πράγμα που σημαίνει τη «λήξη» της παράνομης ΤΔΒΚ.

• Η δεύτερη εναλλακτική όδευση του φυσικού αερίου της Αν. Μεσογείου προς την Ευρώπη είναι ο υποθαλάσσιος αγωγός μέχρι την Κρήτη και από εκεί στην Ευρώπη. Στην περίπτωση αυτή, η Ελλάδα αναλαμβάνει βασικό ρόλο, καθώς ο αγωγός θα περάσει από την Κρήτη στην Ευρώπη. Προηγουμένως όμως ο αγωγός θα περνά υποχρεωτικώς από την τουρκική ΑΟΖ νότια και ανατολικά Ρόδου (28ος Μεσημβρινός) και έπειτα από την τουρκο-λιβυκή ΑΟΖ μέχρι τις ανατολικές ακτές της Κρήτης. Με μια τέτοια συμφωνία, όμως, η Ελλάδα αυτομάτως αναγνωρίζει την παράνομη τουρκική «Γαλάζια Πατρίδα» στη Μεσόγειο, γι’ αυτό και ο Ερντογάν ανέφερε στον Κ Μητσοτάκη να μοιραστούν τα κέρδη από την όδευση αυτή.
Υπάρχει, βεβαίως, και η πιθανότητα η Ελλάδα να επικεντρωθεί μόνο στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις με την Αίγυπτο, οι υποθαλάσσιοι αγωγοί των οποίων περνούν «ελεύθερα» από τις ΑΟΖ των χωρών, με βάση και πάλι το Δίκαιο της Θάλασσας.

Ο Ε. Μακρόν πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι πρόθυμος να ξεμπλέξει -όχι να λύσει- τον γόρδιο δεσμό της Αν. Μεσογείου, υποστηρίζοντας ότι το ισραηλινό φυσικό αέριο μπορεί για την ώρα να μεταφέρεται στην Ευρώπη από τις εγκαταστάσεις LNG στην Αίγυπτο, έως ότου γίνει ο υποθαλάσσιος αγωγός μέχρι την Κρήτη.