«Πιστεύω ότι βάλαμε τα θεμέλια για τη βελτίωση των σχέσεών μας» δήλωσε ο Μητσοτάκης, χωρίς όμως να γίνει σαφές τι ακριβώς ειπώθηκε με τον Ερντογάν
Σε συνάντηση -μυστήριο εξελίχθηκε τελικά το πολυσυζητημένο γεύμα μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν στην προεδρική κατοικία στην Κωνσταντινούπολη με θέα τον Βόσπορο, καθώς δεν έγινε σαφές τι ακριβώς ειπώθηκε μεταξύ των δύο ηγετών στο μείζον θέμα των ελληνοτουρκικών διαφορών, με τις σχετικές διαρροές να αναφέρονται σε μια ανταλλαγή απόψεων επί παντός επιστητού και σε αμοιβαία παράθεση των γνωστών θέσεων κάθε χώρας.
Με παραδόξως χαλαρή διάθεση αμφότεροι -περίεργο και ασυνήθιστο, όταν έχουν να ασχοληθούν με τόσο σοβαρά ζητήματα-, οι δύο ηγέτες συζήτησαν για περισσότερες από δύο ώρες, με το κλίμα -όπως συμφωνούν και οι δύο- να είναι πολύ καλό. Αυτό ανέφερε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη δήλωσή του μετά τη συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο. «Ηταν μία συνάντηση που έγινε, πρέπει να σας πω, σε καλό κλίμα. Ελπίζω ότι συμφωνήσαμε πως αντιμετωπίζουμε τόσες προκλήσεις ως ανθρωπότητα αλλά και ως δύο χώρες σύμμαχοι του ΝΑΤΟ αυτή την εποχή, που είναι πιο σημαντικό να εστιάζουμε σε αυτά που μας ενώνουν και λιγότερο σε αυτά που μας χωρίζουν» τόνισε ο πρωθυπουργός, σημειώνοντας ότι «προφανώς επαναλάβαμε τις πάγιες εθνικές μας θέσεις. Δώσαμε, όμως, έμφαση στην οικοδόμηση μιας θετικής ατζέντας, κυρίως στον τομέα της οικονομίας, όπου νομίζω ότι μπορούμε να κάνουμε μία σημαντική πρόοδο τους επόμενους μήνες».
Οι δύο άνδρες συμφώνησαν επίσης ότι, αν τα πράγματα εξελιχθούν στο πνεύμα της χθεσινής συνάντησης, θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη το 5ο ανώτατο συμβούλιο συνεργασίας το φθινόπωρο. Κάτι που είχε ανακοινωθεί και κατά το 2019, μετά την πρώτη συνάντηση των κ. Μητσοτάκη (υπό την ιδιότητα του πρωθυπουργού) και Ερντογάν, χωρίς όμως να υλοποιηθεί στην πράξη.
Ο προηγούμενος γύρος του συμβουλίου είχε διεξαχθεί το 2016. Συμφωνήθηκε ακόμη να γίνει τον επόμενο μήνα στην Αγκυρα η συνάντηση των δύο πλευρών για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). «Νομίζω ότι ήταν μία ευκαιρία για μία πολύ ανοιχτή, πολύ ειλικρινή συζήτηση και πιστεύω ότι βάλαμε τα θεμέλια» ανέφερε ο πρωθυπουργός και συνέχισε: «Είμαι προσεκτικός στις διατυπώσεις μου γιατί, όπως καταλαβαίνετε, έχουμε μεγάλες διαφορές, οι οποίες δεν γεφυρώνονται από τη μία στιγμή στην άλλη. Πιστεύω ότι βάλαμε τα θεμέλια για τη βελτίωση των σχέσεών μας και κυρίως για να συνεργαστούμε στα μεγάλα ζητήματα στα οποία αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζουμε τεράστιες προκλήσεις. Είδατε πάλι και σήμερα τραγικές εικόνες από την Ουκρανία με αμάχους να χάνουν τη ζωή τους. Αυτά πρέπει να μας απασχολούν».
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, συμφωνήθηκε πως θα γίνει προσπάθεια για να πέσουν οι τόνοι της ρητορικής, μια και στα μεγάλα προβλήματα που δημιουργεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι προς όφελος όλων στη νοτιοανατολική Μεσόγειο να υπάρξει σταθερότητα. Η αίσθηση που υπάρχει, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, είναι ότι οι δύο πλευρές συνομίλησαν σαν σύμμαχοι που βρίσκονται αντιμέτωποι με τις προκλήσεις της νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη. Καταλήγουν δε πως δόθηκε έμφαση στη θετική ατζέντα των δύο κρατών και στα υπόλοιπα θέματα συμφωνήθηκε να υπάρξει συνεργασία στη δημιουργία ανθρωπιστικών διαδρόμων στην Ουκρανία. Στην αρχή του γεύματος οι δύο ηγέτες είχαν μια ολιγόλεπτη συνομιλία μπροστά στις κάμερες πριν από τη συνάντηση. «Με όλα αυτά που συμβαίνουν έχουμε πολλά να συζητήσουμε για την περιοχή μας» είπε μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης, με τον Ταγίπ Ερντογάν να απαντά ότι «θα τα συζητήσουμε όλα». Για την εμφάνιση και των δύο χωρίς γραβάτα ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι «η χαλαρή ενδυμασία αρκετές φορές προσφέρεται για πιο σοβαρές συζητήσεις».
Ο Τούρκος πρόεδρος έδειξε επίσης στον κ. Μητσοτάκη τη χιονισμένη θέα προς τον Βόσπορο από τον χώρο όπου θα γευμάτιζαν. Αφού κάθισαν στο τραπέζι, οι δύο άνδρες είχαν έναν διάλογο για το τι θα πιουν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε πως το νερό είναι μια χαρά, αλλά πως θα έπινε ευχαρίστως και τσάι, αν αυτό έκανε και ο κ. Ερντογάν.
Προβλήματα στο Αιγαίο και στις μειονότητες «βλέπει» η Άγκυρα
Ικανοποιημένη από τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν εμφανίζεται η τουρκική πλευρά, η οποία έσπευσε, μέσω ανακοίνωσης που εξέδωσε η τουρκική προεδρία μόλις μία ώρα μετά την ολοκλήρωση του τετ α τετ των δύο ανδρών, να επιμένει στις προκλητικές διεκδικήσεις της σε Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο, καθώς στην επίμαχη ανακοίνωση γινόταν λόγος για «προβλήματα του Αιγαίου».
Αν και το ακριβές περιεχόμενο της συνάντησης παραμένει μυστήριο και ουδείς είναι σε θέση να γνωρίζει τι ακριβώς συζητήθηκε και σε ποια βάση, αν λάβει κανείς υπόψη του τους ισχυρισμούς της τουρκικής πλευράς, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε αναφορά στις γνωστές ανυπόστατες αξιώσεις του.
Ειδικότερα, και σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενα της διεύθυνσης Επικοινωνιών της τουρκικής προεδρίας, ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε στα βήματα που έχει κάνει η Τουρκία, με στόχο να γυρίσει νέα σελίδα στις διμερείς σχέσεις, δηλώνοντας παράλληλα ότι διατηρεί την πεποίθησή του ότι θα σημειωθεί πρόοδος σε ζητήματα όπως «τα προβλήματα του Αιγαίου, οι μειονότητες, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και η λαθρομετανάστευση και να προχωρήσουν οι σχέσεις σε υψηλότερο επίπεδο», όπως αναφέρεται επί λέξει στη σχετική ανακοίνωση. Κατά τα λοιπά, η ανακοίνωση της Αγκυρας για το περιεχόμενο των συνομιλιών υποστηρίζει πως κατά τη διάρκεια της συνάντησης στο Μέγαρο Βαχντετίν οι δύο ηγέτες συζήτησαν για τις τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, εκφράζοντας τους προβληματισμούς τους. Επικεντρώθηκαν την ίδια ώρα στα αμοιβαία οφέλη από την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.
Επιπροσθέτως, όπως αναφέρεται, παρά τις διαφωνίες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, στη συνάντηση συμφωνήθηκε να παραμείνουν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας και να βελτιωθούν οι διμερείς σχέσεις.
Ταυτοχρόνως, ο «σουλτάνος» φέρεται, σύμφωνα με τους Τούρκους, ότι υποστήριξε πως τα προβλήματα μπορούν να επιλυθούν με ειλικρινή διάλογο, καθώς δύο γειτονικές χώρες πρέπει πάντα να συνομιλούν – και όχι μόνο σε περιόδους κρίσης.
Μ.Η.Τ. 232120