Ο πυρηνικός εφιάλτης είναι πιο κοντά μας από όσο νομίζουμε!

Τρομάζει ο χάρτης των ενεργών κεφαλών μαζικής καταστροφής. Η Ρωσία μπορεί να πλήξει τη Βρετανία μέσα σε 20 λεπτά

Από τον Βασιλη Γαλούπη

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ο κόσμος συνήθισε στην ιδέα ότι η πυρηνική αλληλοεξόντωση ήταν εκτός ρεαλιστικών σεναρίων, μια πολύ μακρινή πιθανότητα. Εδώ και λίγες μέρες, όμως, το έδαφος μετατοπίζεται κάτω από τα πόδια μας.

Οι συμβατικές στρατιωτικές δυνάμεις Ρωσίας – ΝΑΤΟ ίσως να μην είναι πια το βασικό ζητούμενο. Ο Ρώσος πρόεδρος έθεσε το πυρηνικό του οπλοστάσιο σε «καθεστώς ειδικού καθήκοντος μάχης», αυξάνοντας το επίπεδο συναγερμού ως απάντηση στις δυτικές κυρώσεις. Την ημέρα της επίθεσης στην Ουκρανία προειδοποίησε ότι οποιοσδήποτε παρέμβει θα προκαλέσει συνέπειες «που δεν έχετε ξαναζήσει στην ιστορία σας».

Η χρήση της πυρηνικής ρητορικής αποτελεί από μόνη της πρόβλημα. Για το σκεπτικό των ΗΠΑ, αν η Δύση φανεί ότι δείλιασε, τότε οι πυρηνικές απειλές θα χρησιμοποιηθούν πάλι. Οχι μόνο από τη Ρωσία, αλλά από οποιονδήποτε διαθέτει πυρηνικά. Από την άλλη, αν η Δύση προβεί σε κάτι τόσο επιθετικό ώστε να δείξει ότι δεν φοβήθηκε, είναι δεδομένο ότι μπαίνουμε στον προθάλαμο του Αρμαγεδδώνα.

Το Πεντάγωνο, πάντως, συνετά πράττοντας στο συγκεκριμένο τάιμινγκ, ανέβαλε μια δοκιμή διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου για να αποφευχθεί τυχόν «παρερμηνεία» από τη Ρωσία. Ηταν μόλις η τέταρτη αναβολή από το 2001.

Ωστόσο, ΗΠΑ και ΝΑΤΟ πήραν στα σοβαρά τη ρωσική απειλή. Σύμφωνα με τους «Financial Times», το Πεντάγωνο αύξησε τις πτήσεις των αεροσκαφών Ε-6, ένα κρίσιμο τμήμα του αμερικανικού πυρηνικού δικτύου διοίκησης και ελέγχου, ενώ η Γαλλία παρέταξε και δεύτερο πυρηνοκίνητο υποβρύχιό της με πυρηνικούς πυραύλους. Είναι η πρώτη φορά από το 1997 που η Γαλλία έχει ταυτόχρονα δύο πυρηνοκίνητα υποβρύχια στη θάλασσα. Οι διηπειρωτικοί βαλλιστικοί πύραυλοι που διαθέτει η Ρωσία έχουν την ικανότητα να φτάσουν και να καταστρέψουν τεράστιες πόλεις, όπως το Λονδίνο ή η Ουάσινγκτον.

Το Δελτίο των Ατομικών Επιστημόνων, οργανισμός που ασχολείται με θέματα παγκόσμιας ασφάλειας, ισχυρίζεται ότι οι πύραυλοι φτάνουν σε τελική ταχύτητα περίπου 10 λεπτά μετά την εκτόξευση, κάτι που σημαίνει ότι ένας διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος που εκτοξεύεται από τη Ρωσία μπορεί να χτυπήσει τη Βρετανία σε μόλις 20 λεπτά.

Η κεφαλή στο μπροστινό μέρος ενός διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου (ICBM) έχει συνήθως απόδοση μεταξύ 300 και 800 κιλοτόνων. Οι 300 κιλοτόνοι είναι αρκετοί για να καταστρέψουν ολοσχερώς την Ουάσινγκτον ή το Λονδίνο ή το Παρίσι.

Το Δελτίο των Ατομικών Επιστημόνων αναφέρει επίσης ότι από τις 23 Φεβρουαρίου «ορισμένα από τα ρωσικά οχήματα παράδοσης που αναπτύσσονται κοντά στην Ουκρανία θεωρούνται ότι έχουν διπλή ικανότητα, δηλαδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκτόξευση συμβατικών ή πυρηνικών όπλων». Ολα δείχνουν ότι έχουμε εισέλθει ήδη σε μια νέα εποχή γεωπολιτικής. Και οι επιπτώσεις στην πυρηνική στρατηγική σε όλο τον κόσμο θα εξαρτηθούν σε σημαντικό βαθμό από το τι θα συμβεί τελικά στην αντιπαράθεση Ρωσίας – ΗΠΑ με φόντο το πεδίο μάχης της Ουκρανίας.

Τα φονικά οπλοστάσια και το ΝΑΤΟ

Παγκοσμίως, εννέα χώρες διαθέτουν πυρηνικά όπλα: ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Ινδία, Ισραήλ, Βόρεια Κορέα, Πακιστάν και Ηνωμένο Βασίλειο. Κάποιοι εξ αυτών θέλουν τα πυρηνικά όπλα για να παγιώσουν το status quo. Άλλοι για να το αλλάξουν. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, η Ρωσία διαθέτει συνολικά 5.977 πυρηνικές κεφαλές, αν και σε αυτές εκτιμάται ότι περιλαμβάνονται και περίπου 1.500 που έχουν αποσυρθεί και πρόκειται να αποσυναρμολογηθούν. Ολα τα υπόλοιπα είναι στρατηγικά πυρηνικά όπλα που μπορούν να στοχεύουν σε μεγάλες αποστάσεις.

Αναλυτικότερα, η Ρωσία έχει:

• 1.185 διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους.

• 800 βαλλιστικούς πυραύλους εκτοξευόμενους από υποβρύχιο.

• 580 βαλλιστικούς πυραύλους που εκτοξεύονται από πυρηνικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη.

• Τα υπόλοιπα είναι μικρότερα, λιγότερο καταστροφικά, πυρηνικά όπλα για χρήση μικρής εμβέλειας σε πεδία μάχης ή στη θάλασσα.

Οι ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία και Βρετανία είναι μεταξύ των 191 χωρών που έχουν υπογράψει τη συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT). Δεσμεύονται, δηλαδή, να μειώσουν το απόθεμα των πυρηνικών κεφαλών τους και, θεωρητικά τουλάχιστον, να τα εξαλείψουν πλήρως (κάποτε). Οι Ινδία, Ισραήλ και Πακιστάν δεν προσχώρησαν ποτέ στην NPT και η Βόρεια Κορέα αποχώρησε το 2003.

Το δόγμα του ολέθρου και οι τέσσερις κανόνες χρήσης

Το βασικό επιχείρημα για τη διατήρηση πυρηνικών όπλων, δηλαδή το δόγμα της πυρηνικής αποτροπής, είναι ότι το να έχεις την ικανότητα να καταστρέψεις εντελώς τον εχθρό σου τον εμποδίζει από το να σου επιτεθεί. Ο όρος που χρησιμοποιούν τα κράτη γι’ αυτό είναι «αμοιβαία εξασφαλισμένη καταστροφή». Ακόμη, όμως, και η πιο μικρή κεφαλή μπορεί να προκαλέσει μαζικές απώλειες ζωών και μόνιμες συνέπειες.

Η αμερικανική βόμβα που σκότωσε 146.000 ανθρώπους στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν 15 κιλοτόνων. Οι πυρηνικές κεφαλές σήμερα μπορεί να είναι πάνω από 1.000 κιλοτόνους.

Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, η Ρωσία -όπως και άλλα πυρηνικά κράτη- αναγνωρίζει τα πυρηνικά όπλα αποκλειστικά ως αποτρεπτικό μέσο και προβλέπει μόνο τέσσερις περιπτώσεις χρήσης τους:

1 Σε περίπτωση εκτόξευσης βαλλιστικών πυραύλων που επιτίθενται στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή των συμμάχων της.

2 Σε περίπτωση χρήσης πυρηνικών όπλων ή άλλων τύπων όπλων μαζικής καταστροφής κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή των συμμάχων της.

3 Σε περίπτωση επίθεσης σε κρίσιμες στρατιωτικές ή κυβερνητικές τοποθεσίες της Ρωσικής Ομοσπονδίας που απειλεί την πυρηνική της ικανότητα.

4 Σε περίπτωση επιθετικότητας κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας με τη χρήση συμβατικών όπλων, όταν η ίδια η ύπαρξη του κράτους βρίσκεται σε κίνδυνο.

Πρόβλεψη «εκτεταμένης πυρηνικής αποτροπής» διαθέτει και η Αμερική, αφήνοντας ουσιαστικά την πόρτα ανοιχτή για να χρησιμοποιήσει πυρηνικά ενάντια σε «ανώτερες συμβατικές δυνάμεις».

Πέρυσι οι ΗΠΑ και η Ρωσία επέκτειναν τη συνθήκη New START, που έληγε το 2021, για ακόμα πέντε χρόνια. Η συνθήκη βάζει ανώτατο όριο 1.550 πυρηνικών κεφαλών για κάθε χώρα. Επίσης περιορίζει στους 800 τους εκτοξευτές πυραύλων και τα στρατηγικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη για κάθε πλευρά. Οπως και να έχει, ό,τι απομένει αρκεί για να αφανίσει τη Γη όχι μία, αλλά πολλές φορές.