Συνέντευξη στη Μαρία Παναγιώτου
Επιβεβαιώνει ο Στίβεν Κον, ο Αμερικανός δικηγόρος των Ελλήνων προστατευόμενων μαρτύρων που κατέθεσαν για το σκάνδαλο Novartis στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, στην πρώτη εκτενή συνέντευξή του -αποκλειστικά στη «δημοκρατία»- πως οι πελάτες του μπορούν να ζητήσουν πολιτικό άσυλο από τις ΗΠΑ, προφανώς εάν αυτό καταστεί αναπόφευκτο.
«Σύμφωνα με τη νομοθεσία στις ΗΠΑ, οι προστατευόμενοι μάρτυρες που αποκάλυψαν διαφθορά σε ξένες χώρες και δεν προστατεύονται από την κυβέρνηση της χώρας τους επιτρέπεται να πάρουν πολιτικό άσυλο» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κον, ο οποίος εργάζεται στη δικηγορική εταιρία Kohn, Kohn & Colapinto και θεωρείται στις ΗΠΑ ένας από τους κορυφαίους δικηγόρους σε ό,τι αφορά τη νομοθεσία για τους προστατευόμενους μάρτυρες. Παράλληλα, προέτρεψε την ελληνική κυβέρνηση να μη συμπεριφερθεί σαν μια τιποτένια δικτατορία: «Εάν αυτό συμβεί, θα είναι εξευτελισμός για την Ελλάδα. Η Ελλάδα δεν πρέπει να συμπεριφερθεί σαν μια τιποτένια δικτατορία, όπου οι πολίτες οι οποίοι καταγγέλλουν τη διαφθορά αναγκάζονται να τραπούν σε φυγή για να σώσουν τη ζωή τους. Η Ελλάδα πρέπει να προστατεύσει τους μάρτυρες και να μην απευθυνθεί στις ΗΠΑ, για να εξασφαλίσει την προστασία της ελευθερίας του λόγου και την ασφάλεια όσων καταγγέλλουν εγκληματίες».
Είναι προφανές πως ο κ. Κον έχει δίκιο. Εάν οι Ελληνες προστατευόμενοι μάρτυρες, δηλαδή οι πολίτες ενός κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απευθυνθούν στις ΗΠΑ για προστασία, το γεγονός θα διασύρει διεθνώς τη χώρα μας. Το κλειδί σε αυτή την υπόθεση μοιάζει να είναι η συμφωνία που έχει υπογράψει ο φαρμακευτικός κολοσσός με το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η οποία εκτός από πρόστιμο ύψους 310.000.000 δολαρίων για αθέμιτες πρακτικές ειδικά στη χώρα μας, μεταξύ των οποίων και ο χρηματισμός Ελλήνων αξιωματούχων, περιλαμβάνει και μια σειρά από μέτρα, στα οποία θα πρέπει να συμμορφωθεί η εταιρία.
Τριετής αναστολή
Όπως είχε γράψει η «δημοκρατία» και επιβεβαιώνει ο Αμερικανός δικηγόρος, η συμφωνία αυτή έχει τριετή αναστολή. Αν δηλαδή η φαρμακοβιομηχανία δεν συμμορφωθεί, τότε η υπόθεση θα οδηγηθεί στις δικαστικές αίθουσες, όπου οι προστατευόμενοι μάρτυρες θα χρειαστεί να καταθέσουν. Επομένως, η προστασία της ζωής τους και η διασφάλιση πως δεν διατρέχουν κάποιο κίνδυνο από τα κέντρα εξουσίας που έχουν συμφέρον από τη σιωπή τους ανάγεται μετά την υπογραφή της συμφωνίας σε ακόμη μεγαλύτερη προτεραιότητα για το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.
«Ναι, η Novartis έχει υπογράψει μια συμφωνία με προϋποθέσεις, σύμφωνα με την οποία πρέπει να εφαρμόσει κάποια προγράμματα για να είναι στο μέλλον ακόλουθη με τη νομοθεσία. Η προϋπόθεση που έχει τεθεί, να εφαρμόσει η Novartis ισχυρούς εσωτερικούς ελέγχους προκειμένου να εξαλείψει τις δωροδοκίες, θα βοηθήσει κάθε χώρα στην οποία οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες χρησιμοποιούν τη δύναμή τους για να υποβαθμίσουν τον νόμο και τους δημοκρατικούς θεσμούς. Η προστασία των προστατευόμενων μαρτύρων είναι σήμερα πιο σημαντική από ποτέ. Εάν έρθουν αντιμέτωποι με επιπλέον αντίποινα, κανένας στην Ελλάδα δεν θα αισθάνεται ελεύθερος να αποκαλύψει υψηλού βαθμού διαφθορά. Οι προστατευόμενοι μάρτυρες ήταν απαραίτητοι προκειμένου να εξασφαλιστεί πως η Novartis θα αλλάξει και θα σταματήσει να κλέβει από τους Ελληνες» θα πει χαρακτηριστικά ο κ. Κον, για να καταλήξει: «Τα θύματα από τα λαδώματα της Novartis ήταν οι Ελληνες. Η δημοκρατία τους υπονομεύτηκε. Πλήρωναν υψηλότερα κόστη για την ιατρική τους περίθαλψη, ενώ τα συνταγογραφούμενα φάρμακα έγιναν ακριβότερα και το Εθνικό Σύστημα Υγείας καταληστεύτηκε».
Στην ερώτηση τι είδους προστασία πρέπει να προσφέρει η ελληνική κυβέρνηση στους προστατευόμενους μάρτυρες ο Αμερικανός δικηγόρος προτείνει μια σειρά συγκεκριμένων διαδοχικών κινήσεων. Υποστηρίζει πως πρώτα απ’ όλα η ελληνική κυβέρνηση πρέπει αμέσως να περάσει σχετική νομοθεσία, ώστε να ενσωματώσει την οδηγία της Ε.Ε. που ορίζει την προστασία τους, αλλά και να θεσπίσει έναν νόμο στα πρότυπα του αντίστοιχου των ΗΠΑ (Foreign Corrupt Practices Act).
«Όπως και ο αμερικανικός, έτσι και ο ελληνικός νόμος κατά των δωροδοκιών πρέπει να προσφέρει στους προστατευόμενους μάρτυρες απόλυτες εγγυήσεις εμπιστευτικότητας. Στις ΗΠΑ θεωρείται παρεμπόδιση της Δικαιοσύνης (ποινικό αδίκημα που τιμωρείται με 10 χρόνια φυλάκισης) να αντεπιτεθείς σε προστατευόμενο μάρτυρα που παρέχει πληροφορίες στις δικαστικές Αρχές. Η Ελλάδα χρειάζεται έναν παρόμοιο νόμο» υποστηρίζει και καταλήγει: «Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να αναγνωρίσει δημόσια πως οι μάρτυρες έκαναν το σωστό και πως θα προστατευτούν πλήρως και στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό από τον ελληνικό νόμο. Επίσης η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει άμεσα κινήσεις, ώστε να μην ανακαλυφθούν ή δημοσιοποιηθούν στοιχεία της ταυτότητάς τους».
Συνεργασία με τις Ην. Πολιτείες
Ο κ. Κον προτείνει ακόμη στην ελληνική κυβέρνηση να εκφράσει τις ευχαριστίες της στις ΗΠΑ για τη διερεύνηση των εγκληματικών ενεργειών που προκάλεσε μια εταιρία στην Ελλάδα, αλλά και να συζητήσει με τις ΗΠΑ μια μελλοντική συνεργασία στις έρευνες κατά της διαφθοράς, μέσα από την οποία θα προστατεύονται ολοκληρωτικά οι προστατευόμενοι μάρτυρες.
Τέλος, ο Αμερικανός δικηγόρος εκφράζει την άποψη πως οι Ελληνες προστατευόμενοι μάρτυρες δέχονται επίθεση στη χώρα μας, γιατί, όπως και σε άλλες, αντίστοιχες περιπτώσεις -ακόμη και στις ΗΠΑ- κάποιοι απειλούνται από τις καταθέσεις που έχουν δώσει στη Δικαιοσύνη. «Οι προστατευόμενοι μάρτυρες συχνά δέχονται βίαιες επιθέσεις από αυτούς που απειλούνται από τις αποκαλύψεις τους. Γι’ αυτό και η Ε.Ε. έχει ψηφίσει μια οδηγία για τους προστατευόμενους μάρτυρες, που καθιστά υποχρεωτικό πολίτες όπως οι Ελληνες μάρτυρες να προστατεύονται. Οι εγκληματίες πάντα επιτίθενται και μερικές φορές καταφέρνουν ακόμη και να σκοτώσουν πληροφοριοδότες που προσπαθούν να στηρίξουν τον νόμο. Είναι τόσο απλό. Ακόμη και στις ΗΠΑ οι προστατευόμενοι δέχονται επιθέσεις από αυτούς που παραβιάζουν τον νόμο και προσπαθούν να κρύψουν την ενοχή τους».
Μ.Η.Τ. 232120