Πρόκληση Στουρνάρα για τους φόρους στις τράπεζες

Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος φτάνει στο σημείο να ζητήσει φοροελαφρύνσεις για τα πιστωτικά ιδρύματα που αισχροκερδούν από υπερβολικούς τόκους και προμήθειες

Στο απυρόβλητο των «ουρανοκατέβατων» υπερκερδών θέλει να διατηρήσει τις τράπεζες ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ) Γιάννης Στουρνάρας. Στις σελίδες 136-139 της έκθεσης που έδωσε στη δημοσιότητα υπάρχει… ειδική μελέτη τεκμηρίωσης του «άτοπου» της φορολόγησης των τραπεζών. Το συμπέρασμά του δηλαδή είναι ότι η φορολόγηση των κερδών θα είναι επιζήμια για τις τράπεζες και φτάνει στο σημείο να ζητήσει φοροελαφρύνσεις!

Υπενθυμίζεται πως το 2024 τα ουρανοκατέβατα κέρδη έφτασαν στα 4,5 δισ. ευρώ, με κύριους «μοχλούς» τα έσοδα από τόκους αλλά και τις προμήθειες. Η ασυδοσία των τραπεζών δεν έχει τέλος, καθώς συνεχίζουν να επιτυγχάνουν υψηλή κερδοφορία και ταυτόχρονα είναι έτοιμες να μοιράσουν εκ νέου υπέρογκα και προκλητικά μερίσματα στους μετόχους τους, την ώρα που η ζημιά για το κράτος από τις αλλεπάλληλες ανακεφαλαιοποιήσεις κατά τη διάρκεια των Μνημονίων ξεπερνά τα 40 δισ. ευρώ, αφού συνυπολογιστούν τα έσοδα που μπήκαν στα δημόσια ταμεία μετά την αποεπένδυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).

Η δικαιολογία είναι πως η επιβολή φόρου στα κέρδη των τραπεζών θα μπορούσε δυνητικά να έχει αρνητικές συνέπειες τόσο στον χρηματοπιστωτικό τομέα όσο και στην πραγματική οικονομία. Δηλαδή θα μειωθούν τα δάνεια σε πολίτες και επιχειρήσεις, και θα μειωθούν οι αξίες των τραπεζικών εξασφαλίσεων, οδηγώντας σε συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Σημειώνεται πως κανονικά ο ρόλος των τραπεζών είναι να μετατρέπει σε δάνεια τις καταθέσεις και τα έσοδά τους να προέρχονται από τους τόκους. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας βγάζουν τεράστια κέρδη από τις προμήθειες που επιβάλλουν στην πλάτη των πολιτών.

Σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα που ανακοίνωσαν για το 2024:

• Τα έσοδα από τόκους της Alpha Bank άγγιξαν τα 1,64 δισ. ευρώ και από προμήθειες τα 420 εκατ. ευρώ.

• Η Εθνική είχε έσοδα από τόκους 2,35 δισ. ευρώ και από προμήθειες 427 εκατ. ευρώ.

• Η Eurobank πέτυχε έσοδα από τόκους 2,5 δισ. ευρώ και από προμήθειες 666 εκατ. ευρώ.

• Η Τράπεζα Πειραιώς είχε έσοδα από τόκους το 2024 ύψους 2,088 δισ. ευρώ και από προμήθειες 636 εκατ. ευρώ.

Με τον νόμο της κυβέρνησης για το «ψαλίδισμα» ή την κατάργηση ορισμένων προμηθειών και χρεώσεων που επιβάλλονταν ακόμα και σε καθημερινές συναλλαγές οι απώλειες για τις τράπεζες ξεπερνούν τα 100 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Ετσι οι τράπεζες σχεδιάζουν αλλαγή στρατηγικής, ώστε να ενισχυθούν τα έσοδα από προμήθειες τους επόμενους μήνες.

Ο διοικητής προτείνει να εισπράττουν τον ΕΝΦΙΑ οι ΟΤΑ

Την είσπραξη και τη διαχείριση του συνόλου ή μέρους των εσόδων από τον ΕΝΦΙΑ από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης προτείνει μέσω της ετήσιας έκθεσής του ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Η λογική πίσω από την πρόταση αυτή είναι ότι τα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν ένα μεγάλο μέρος των μεταβιβαστικών πληρωμών από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, απελευθερώνοντας με αυτόν τον τρόπο πόρους του Προϋπολογισμού προς άλλες χρήσεις που συνδέονται με την παροχή δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών, όπως υγεία, παιδεία κ.λπ.

Πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα, που θα απαιτούσε προσεκτικό σχεδιασμό κατά το στάδιο της μετάβασης, ώστε να αποφευχθούν αναποτελεσματικά σχήματα που θα περιόριζαν την ανταποδοτικότητα του εν λόγω φόρου. Στο σκεπτικό της η ΤτΕ αναφέρει πως υπάρχουν μια σειρά από πλεονεκτήματα, καθώς πρόκειται για έναν φόρο με περιορισμένα περιθώρια φοροδιαφυγής, διότι η φορολογική βάση, δηλαδή το ακίνητο δεν μπορεί εύκολα να αλλοιωθεί στις φορολογικές δηλώσεις.

Αναφορικά με τα μειονεκτήματα της διαχείρισης του ΕΝΦΙΑ από τους δήμους, σημειώνεται η ορατή έλλειψη τεχνοκρατικής υποδομής για την πλειονότητα των δήμων και η ανάγκη εκπαίδευσης και εξοικείωσής τους με τα σχετικά εργαλεία. Κάτι τέτοιο δεν είναι ανεξάρτητο από το μέγεθος των δήμων – επιπλέον, αποτελεί πρόκληση, αφού η αποτελεσματική διαχείριση του φόρου περιουσίας προϋποθέτει τεχνογνωσία, εμπειρία και εξειδικευμένο προσωπικό, η υλοποίηση των οποίων εξαρτάται και από τη βούληση των ίδιων των δήμων.