Με drones στο… κυνήγι αυθαιρέτων από το 2026

Προκηρύχτηκε από το ΤΕΕ ο διεθνής ανοιχτός διαγωνισμός για τη χρήση των νέων τεχνολογιών

Από τον
Β. Παπακωνσταντόπουλο
[email protected]

To 2026 αναμένεται να αρχίσει τελικά ο εντοπισμός των αυθαιρέτων με δορυφόρους, drones και Τεχνητή Νοημοσύνη. Πριν από λίγες ημέρες προκηρύχθηκε από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος διεθνής ανοικτός ηλεκτρονικός διαγωνισμός για το έργο «Εντοπισμός αυθαίρετης δόμησης με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα». Η προθεσμία για την υποβολή των προσφορών λήγει στις 24 Ιανουαρίου, ενώ τέσσερις ημέρες αργότερα είναι προγραμματισμένη η αποσφράγισή τους. Το έργο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί σε 16 μήνες από την ημέρα υπογραφής της σύμβασης. Ο διαγωνισμός έχει προϋπολογισμό 123.637.920 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.

Στόχος του έργου είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος που θα κάνει χρήση νέων τεχνολογιών GIS και ΑΙ σε συνδυασμό με νέες και επαναληπτικές λήψεις αεροφωτογραφιών υψηλής ανάλυσης με επανδρωμένα αεροσκάφη και UAV και τα δεδομένα του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη, για τον αποτελεσματικό εντοπισμό και τον άμεσο έλεγχο περιπτώσεων αυθαίρετης δόμησης κατ’ εφαρμογή των νόμων 4495/17 και 5106/2024 και την κατά τόπους επιβολή και εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας. Καθίσταται έτσι εφικτό σε τακτά χρονικά διαστήματα και ανάλογα με την κρισιμότητα των περιοχών να παρακολουθούνται σε συνδυασμό με τα συστήματα Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης, e- Αδειες, Δηλώσεις Αυθαιρέτων και Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου του ΤΕΕ και να εντοπίζεται αν κατασκευάζεται οποιαδήποτε αυθαίρετη κατασκευή.

Κυρίαρχο στοιχείο αποτελεί η σύγκριση της δομημένης επιφάνειας του 2011, χρονολογία που τέθηκε σε ισχύ ο πρώτος νόμος 4014/2011 για τη ρύθμιση των αυθαίρετων κατασκευών με τη σημερινή. Συγκεκριμένα, θα γίνει εφαρμογή αλγορίθμων ΑΙ σε ιστορικό υπόβαθρο αναφοράς 2011 και σε πρόσφατο υπόβαθρο 2024 (ορθοεικόνες) τα οποία έχουν παραχθεί από δορυφορικές εικόνες και θα διατεθούν από το ΥΠΕΝ και το ΤΕΕ, με σκοπό τη σύγκριση και τον εντοπισμό της διαφοράς των κτιρίων από το 2011 έως 2024 και την εξαγωγή των περιγραμμάτων τους σε έκταση 30.000 km2.

Μετά το 2011

Επίσης, γεωαναφορά των τοπογραφικών διαγραμμάτων των οικοδομικών αδειών των ΥΔΟΜ (έως 2019) και μετάπτωση των τοπογραφικών διαγραμμάτων από το e-Αδειες (από το 2019 και μετά) για τον εντοπισμό των κτιρίων μετά το 2011 χωρίς οικοδομική άδεια.

Παράλληλα, προβλέπεται η παραγωγή ψηφιακού ορθοφωτοχάρτη ακρίβειας έως 20 cm, από αεροφωτογράφηση για την κάλυψη 20.000 τετρ. χιλιομέτρων της χώρας, επιπλέον των περιοχών που έχουν ήδη καλυφθεί κατά την περίοδο 2022-2024 στο πλαίσιο των έργων Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης και 3D Μητρώο Κτιρίων που υλοποιεί το ΤΕΕ, κατανεμημένων πανελλαδικά στα αστικά κέντρα της χώρας, με έμφαση σε παράλιες ζώνες και κατά προτεραιότητα σε περιοχές με αυξημένα προβλήματα αυθαίρετης δόμησης. Θα δημιουργηθεί επίσης Ψηφιακό Μοντέλο Εδάφους και Επιφανείας και τρισδιάστατη ψηφιοποίηση περ. 1.000.000 κτισμάτων, με υπολογισμό της κάλυψης, της συνολικής δομημένης επιφάνειας, του υψομέτρου βάσης και κορυφής και τη δημιουργία 3D μητρώου κτιρίων και ενσωμάτωση των παραπάνω δεδομένων στον ΕΨΧ για τη διαχείρισή τους και την επεξεργασία με τα υπόλοιπα δεδομένα αυτού. Το έργο προβλέπει επίσης την ανάπτυξη εφαρμογών, εργαλείων και ηλεκτρονικών υπηρεσιών στο πληροφοριακό σύστημα Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης για την υλοποίηση της διαδικτυακής πλατφόρμας χωρικού εντοπισμού και αξιολόγησης της εν δυνάμει αυθαίρετης δόμησης με συνδυασμό χωρικής ανάλυσης, πολυκριτηριακής επεξεργασίας και χρήση βαθιάς μηχανικής μάθησης και προσαρμοσμένων 7 αλγορίθμων ΑΙ.

Αξιολόγηση

Βάσει όλων αυτών εφαρμογών θα γίνεται ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων (μητρώο συνολικά 2.500.000 κτιρίων, ψηφιοποιημένες και γεωκωδικοποιημένες άδειες οικοδομών, e-Αδειες και Αυθαίρετα ΤΕΕ, ΗΤΚ, πολεοδομικό καθεστώς, Κτηματολόγιο, δασικοί χάρτες, αιγιαλοί κ.ά.) για τον εντοπισμό και την αξιολόγηση των «εν δυνάμει» αυθαίρετων κατασκευών, με προτεραιότητα τη δόμηση της περιόδου 2012-2019. Στον σχεδιασμό περιλαμβάνονται, τέλος, η οργάνωση και η λειτουργία συντονιστικού κέντρου εποπτείας. ελέγχου, επεξεργασίας δεδομένων και παρακολούθησης της αυθαίρετης δόμησης. Στο πλαίσιο αυτό θα προχωρήσουν η εγκατάσταση σταθμών και η διενέργεια παράλληλων πτήσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, συνολικής κάλυψης 3.500 τετρ. χλμ., με προτεραιότητα στις περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος και τις περιοχές που έχουν ήδη αποτυπωθεί. Σημειώνεται ότι η διαδικτυακή πλατφόρμα εντοπισμού αυθαιρέτων θα είναι άρρηκτα διασυνδεδεμένη με το πληροφοριακό σύστημα Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης του ΤΕΕ, στο οποίο τηρείται ένα μεγάλο ποσοστό από το σύνολο των γεωχωρικών δεδομένων αναφοράς που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο και την αξιολόγηση της αυθαίρετης δόμησης.