«Κούρεμα» έως 20% για την εξαγορά των καταπατημένων

Θα μπορούν να αποκτήσουν νόμιμα 90.000 ακίνητα του Δημοσίου, με μεγάλο ψαλίδι στην αντικειμενική τους αξία

«Δώρο» στους καταπατητές του Ελληνικού Δημοσίου προσφέρει η κυβέρνηση, η οποία προσπαθεί να βάλει μια «κόκκινη» γραμμή στο χάος του παρελθόντος. Στη χώρα μας υπολογίζεται πως τις τελευταίες δεκαετίες έχουν καταπατηθεί 90.000 δημόσια ακίνητα και πλέον οι καταπατητές θα μπορούν νόμιμα να τα αποκτήσουν με έκπτωση ακόμα και έως 20% στην αντικειμενική τους αξία.

Οι αιτήσεις εξαγοράς των ακινήτων αρχίζουν:

• Στις 30 Σεπτεμβρίου 2024 για τις Περιφερειακές Ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Εβρου, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κέρκυρας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πιερίας, Ρεθύμνου, Σάμου, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Χανίων, Χίου.

• Στις 31 Οκτωβρίου 2024 για όλες τις υπόλοιπες περιφερειακές ενότητες.

Οι αιτήσεις θα γίνονται δεκτές έως το τέλος Σεπτεμβρίου του 2025.

Η πλατφόρμα

Η διαδικασία θα τρέξει μέσω ψηφιακής πλατφόρμας https://aeda.apps.gov.gr. Η είσοδος των αιτούντων γίνεται με κωδικούς TaxisNet, ενώ θα παρέχεται επίσης η δυνατότητα υποβολής της αίτησης εξαγοράς από εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, το οποίο πρέπει να συμπληρώσει στο σύστημα τον ΑΦΜ του και να επισυνάψει υπεύθυνη δήλωση εξουσιοδότησης από το gov.gr ή με βεβαίωση γνησίου υπογραφής.

Βασική προϋπόθεση του δικαιώματος υποβολής αίτησης εξαγοράς είναι η άσκηση από τον ίδιο τον αιτούντα ή τους δικαιοπαρόχους επί δημοσίου ακινήτου αδιαλείπτως κατοχής επί τουλάχιστον 30 έτη με τίτλο ή επί τουλάχιστον 40έτη χωρίς τίτλο, εφόσον ο αιτών χρησιμοποιεί το ακίνητο ως την κύρια κατοικία του ή ως βοηθητικό χώρο αυτής ή για να ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική δραστηριότητα. Επίσης, η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο «Ε9» για τα τουλάχιστον πέντε έτη που προηγούνται της αίτησης, προκειμένου να είναι σαφές ότι οι αιτούντες θεωρούσαν πως το ακίνητο είναι δικό τους.

Υπενθυμίζεται ότι με την ψήφιση του ν. 5113/2024 προβλέπεται επίσης ότι:

• Αίτηση μπορεί να υποβληθεί και για ακίνητα που δεν έχουν κτίσμα.

• Τίθεται δεκαήμερη προθεσμία για την ενημέρωση του αιτούντος σε περίπτωση που λείπουν δικαιολογητικά. Δεν ισχύει πλέον η απαίτηση για προσκομιδή αεροφωτογραφιών, καθώς δεν εξετάζεται πλέον η ύπαρξη ή μη κτίσματος.

• Επεκτείνεται η δυνατότητα του Δημοσίου να αποφασίσει εξαίρεση από το δικαίωμα εξαγοράς για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Τα αρμόδια υπουργεία θα προσδιορίσουν αιτιολογημένα τις περιοχές ή τα ακίνητα που πρέπει να εξαιρεθούν της διαδικασίας εξαγοράς.

• Επισπεύδεται η προθεσμία υποβολής της συναίνεσης της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου σε δύο μήνες από τρεις μήνες που προβλεπόταν αρχικά.

Τα δικαιολογητικά

Με την υποβολή της αίτησης εξαγοράς καταβάλλεται παράβολο 300 ευρώ,το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς, ενώ, στην περίπτωση που εγκριθεί από την αρμόδια επιτροπή, εντός πέντε ημερών εκδίδεται πιστοποιητικό αποδοχής, το οποίο κοινοποιείται στον αιτούντα.

Παράλληλα, η αίτηση εξαγοράς συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

• Τοπογραφικό διάγραμμα.

• Αεροφωτογραφίες είτε του έτους 1992 ή προγενέστερες είτε του 1982, ανάλογα με την περίπτωση.

• Φύλλο προσδιορισμού της αντικειμενικής αξίας οικοπέδου ή γηπέδου.

• Βεβαίωση όρων δόμησης.

• Οικοδομική άδεια, εφόσον αυτή υπάρχει.

• Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος.

• Πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ των τελευταίων πέντε ετών.
Στο πιστοποιητικό αποδοχής περιλαμβάνονται η περιγραφή του εξαγοραζόμενου ακινήτου (εμβαδόν και όρια), τα στοιχεία του αιτούντος, το τίμημα εξαγοράς, καθώς και το ποσό της εφάπαξ και της τμηματικής καταβολής.

Το τίμημα εξαγοράς εξοφλείται είτε εφάπαξ είτε τμηματικά σε 60 ισόποσες, άτοκες, μηνιαίες δόσεις και το ποσό κάθε δόσης δεν μπορεί να μικρότερο των100 ευρώ.

Τα κοινωνικά κριτήρια με τα οποία θα υπολογίζεται το ποσοστό της έκπτωσης

Το τίμημα της εξαγοράς θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και κοινωνικά κριτήρια (για ευπαθείς ομάδες, πολυτέκνους, άτομα με αναπηρία). Επιπρόσθετα, το τίμημα εξαγοράς σε ειδικές περιπτώσεις αμφισβήτησης της κυριότητας του δημόσιου ακινήτου διαμορφώνεται με έκπτωση:

• 50% για αιτούντα που έχει αναγνωριστεί από πρωτοβάθμιο δικαστήριο ως κύριος του ακινήτου ή που έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης αγωγής.

• 70%, αν ο αιτών έχει ασκήσει ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως τις 31/12/2022.

Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντα ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν από το 1964. Σε αυτή την περίπτωση το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Το τίμημα εξαγοράς απομειώνεται κατά ποσοστό 1% ανά έτος κατοχής μετά την πάροδο 30 ετών (για όσους το όριο είναι 30 έτη) και 40 ετών (για όσους το όριο είναι 40 έτη) με ανώτατο όριο έκπτωσης 50% επί του ποσού που προκύπτει. Δηλαδή, μπορεί το τίμημα να περιοριστεί και στο μισό της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

Αναπηρία

Το ποσό όμως μπορεί να περιοριστεί και εφόσον ο δικαιούχος εμπίπτει σε μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

• 30% για αναπήρους (80% αναπηρία και άνω) με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 60.000 ευρώ.

• 20% για αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 18.000 ευρώ ή έως 24.000 ευρώ οικογενειακό.

• 20% εάν είναι πολύτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 80.000 ευρώ.

• 15% εάν είναι τρίτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 40.000 ευρώ.

• 15% εάν είναι μακροχρόνια άνεργος.

• 20% εάν είναι δικαιούχος του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.

• 15% εάν εντός του δημόσιου ακινήτου υφίσταται κτίσμα που αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του αιτούντος.