Οι κίνδυνοι «φούσκας» στην αγορά και στα σούπερ μάρκετ

Με μια πιο διεισδυτική ματιά σε επιμέρους κλάδους της οικονομίας κάποιος θα διαπιστώσει πως όχι μόνο υπάρχουν προβλήματα, αλλά γεννώνται και πολλά ερωτήματα για το μέλλον

Τεράστια ανάπτυξη, πλεονάσματα και έκρηξη των επενδύσεων διαφημίζει η κυβέρνηση ως τα μεγαλύτερα επιτεύγματα που έχει πετύχει τα τελευταία χρόνια, εν μέσω μάλιστα αλλεπάλληλων κρίσεων. Ωστόσο, με μια πιο διεισδυτική ματιά σε επιμέρους κλάδους της οικονομίας (που πρωταγωνιστούν μάλιστα τους τελευταίες μήνες λόγω του πληθωρισμού) κάποιος θα διαπιστώσει πως όχι μόνο υπάρχουν προβλήματα, αλλά γεννώνται και πολλά ερωτήματα για το αν υπάρχει κίνδυνος «φούσκας». Πρόκειται κυρίως για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ, τα «ανοίγματα» του οποίου τρομάζουν, ενώ σε μικρότερο βαθμό είναι ανησυχητικά τα στοιχεία και για τις τηλεπικοινωνίες.

Τα «ανοίγματα»

Στη χώρα μας δραστηριοποιούνται 72 εταιρίες σούπερ μάρκετ. Τα στοιχεία για τις εμπορικές απαιτήσεις τους, δηλαδή τα κεφάλαια που τους χρωστούν τρίτοι, ανέρχονται στα 439.000.000 ευρώ, ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο τζίρος του κλάδου το 2023 άγγιξε τα 11,79 δισ. ευρώ, από τα 10,7 δισ. το 2022. Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό, όμως, είναι το γεγονός ότι οι εμπορικές υποχρεώσεις των σούπερ μάρκετ ξεπερνούν τα 2,85 δισ. ευρώ! Για να γίνει αντιληπτό το τεράστιο «άνοιγμα», τα ποσά που περιμένουν να εισπράξουν τα σούπερ μάρκετ από οφειλές τρίτων ξεπερνούν κατά 6,5 φορές τα χρήματα που χρωστούν οι ίδιες οι επιχειρήσεις του κλάδου (π.χ. σε προμηθευτές).

Μετά τις αλλεπάλληλες κρίσεις, η συγκεκριμένη αγορά παρουσιάζει τεράστιες προκλήσεις. Οι περισσότεροι παρατηρούν μόνο τις εφιαλτικές ανατιμήσεις που καταγράφονται καθημερινά στα ράφια των σούπερ μάρκετ, με τις τιμές να έχουν γίνει απλησίαστες λόγω του πληθωρισμού, ενώ πραγματοποιούνται συνεχώς έλεγχοι και για φαινόμενα αισχροκέρδειας.

Ωστόσο, υπάρχει ακόμα μια ανάγνωση πίσω από τον τρόπο λειτουργίας των σούπερ μάρκετ, που μπορεί να εξηγεί σε έναν βαθμό αυτά τα μεγάλα «ανοίγματα»:

• μόλις το 18% των κωδικών πραγματοποιεί το 80% του τζίρου και

• το 42% των κωδικών που βρίσκονται πάνω στα ράφια κάνει μόλις το 2% του τζίρου.

Δεν αποκλείεται, λοιπόν, τα σούπερ μάρκετ να διαθέτουν κωδικούς προϊόντων που στην πράξη δεν τους προσφέρουν απολύτως τίποτα σε τζίρο, ωστόσο οι προμηθευτές τους θα πρέπει να πληρωθούν, ενώ υπάρχει και ένα στοκ προϊόντων. Σε πρόσφατη έρευνα, μάλιστα, στελέχη του κλάδου χτυπούσαν το καμπανάκι για τα παραπάνω στοιχεία, καθώς, όπως έλεγαν, θα πρέπει να γίνει ένας διαφορετικός σχεδιασμός, όπως να αποσυρθούν οι μη αποδοτικοί κωδικοί, προκειμένου να μειωθούν τα κόστη λειτουργίας, η αποθήκευση των προϊόντων (logistics) και οι πρώτες ύλες.

Σημαντικά «ανοίγματα» παρουσιάζει, όμως, και ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών. Στη χώρα μας δραστηριοποιούνται 12 εταιρίες. Οι εμπορικές απαιτήσεις τους αγγίζουν τα 596,18 δισ. ευρώ, ενώ οι υποχρεώσεις τους, τα χρέη τους δηλαδή σε τρίτους, είναι σχεδόν διπλάσιες και προσεγγίζουν τα 1,084 δισ. ευρώ. Το τελευταίο χρονικό διάστημα, μάλιστα, έχει παρατηρηθεί μια έκρηξη ανταγωνισμού μεταξύ τους, ανοίγοντας έναν τεράστιο κύκλο προσφορών προς τους καταναλωτές, ενώ αρκετές εταιρίες δεν διστάζουν να προσφέρουν ακόμα και άλλου τύπου προσφορές, όπως, για παράδειγμα, συνδυασμό με λογαριασμούς ρεύματος.

Την ίδια ώρα, οι εταιρίες τηλεπικοινωνίας έχουν επενδύσει σημαντικά και στις οπτικές ίνες, προσφέροντας υψηλότερες και πιο σταθερές ταχύτητες ίντερνετ. Ωστόσο, οι ίδιες οι εταιρίες έχουν παρατηρήσει πως αυτή η επένδυση δεν είναι αποδοτική, προς το παρόν, καθώς παρατηρείται χαμηλή ζήτηση στη χώρα μας.

Κατασκευαστικές

Παρά τη δεκαετή κρίση και ακολούθως την υγειονομική, που σταμάτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα κάθε είδους δραστηριότητας, φαίνεται πως έχει αρχίσει να ανακάμπτει ο κατασκευαστικός κλάδος. Σε αυτό έχουν βοηθήσει σημαντικά και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία έχουν αρχίσει να πέφτουν στην αγορά. Οι 123 κατασκευαστικές της χώρας μας παρουσιάζουν εμπορικές απαιτήσεις 1,49 δισ. ευρώ, σχεδόν 70.000.000 ευρώ λιγότερα από τις υποχρεώσεις των εταιριών του κλάδου στην αγορά.

Σε αντίστοιχη θέση βρίσκονται και οι 29 διαφημιστικές εταιρίες της χώρας. Η τεράστια καθίζηση της αγοράς τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει πολλές επιχειρήσεις στην εξωστρέφεια, δηλαδή στη διαφήμιση των υπηρεσιών και των προϊόντων τους, προκειμένου να ανέβουν οι πωλήσεις τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι εμπορικές απαιτήσεις των διαφημιστικών αγγίζουν τα 338.220.000 ευρώ και οι υποχρεώσεις τους προς την αγορά τα 357,22 ευρώ, ένα ισοζύγιο οριακά αρνητικό.

Η μεγάλη εικόνα

Για να διαπιστώσεις την πορεία μιας οικονομίας θα πρέπει να κοιτάξεις πρώτα το Χρηματιστήριο της χώρας, έλεγαν παλιοί επενδυτές. Η Ελλάδα δεν μπορεί να αποτελεί εξαίρεση. Στο σύνολο των εισηγμένων εταιριών της χώρας μας οι εμπορικές τους απαιτήσεις ανέρχονται στα 5,53 δισ. ευρώ. Την ίδια ώρα, οι οφειλές τους στην αγορά (προμηθευτές, λοιποί πελάτες κτλ.) αγγίζουν τα 4,48 δισ. ευρώ. Δηλαδή, ο κλάδος των σούπερ μάρκετ έχει τα μισά «ανοίγματα» στην αγορά σε σύγκριση με όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις αυτής της χώρας!

Φιλόδοξοι στόχοι και υποσχέσεις από την κυβέρνηση προς την Κομισιόν για πρωτογενές πλεόνασμα το 2025 στο 2,1%

Φιλόδοξους στόχους και υποσχέσεις για δημοσιονομική σταθερότητα προβλέπει το Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα αποστείλει η κυβέρνηση στην Κομισιόν στο τέλος του μήνα. Πρόκειται για μια ετήσια υποχρέωση του οικονομικού επιτελείου, με το κείμενο που καταρτίζει αυτές τις ημέρες να προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα για το 2025 στο 2,1% του ΑΕΠ και ανάπτυξη 2,5% σε μέσα επίπεδα έως το 2027.

Το ίδιο κείμενο θα περιλαμβάνει και τα μέτρα που προανήγγειλε πριν από λίγες ημέρες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για το 2025:

• Περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5%, με κόστος 215 εκατ. ευρώ.

• Μείωση του τέλους επιτηδεύματος, με κόστος 120 εκατ. ευρώ.

• Επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στους αγρότες, μέτρο το οποίο μονιμοποιήθηκε και θα εφαρμοστεί από την επόμενη χρονιά, συνολικού κόστους 100 εκατ. ευρώ.

• Αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος, με κόστος 15 εκατ. ευρώ.

• Αύξηση των συντάξεων, με κόστος 400 εκατ. ευρώ.

• Αναστολή του ΦΠΑ στις οικοδομές, μέτρο που θα ανέλθει στα 20 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, το πλέον σημαντικό κείμενο που θα αποσταλεί στις Βρυξέλλες είναι το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα. Φέτος θα πρέπει να καταρτιστεί με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και τις κατευθύνσεις που θα δώσει τον Ιούνιο σε κάθε κυβέρνηση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Τον πλέον σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του Προϋπολογισμού και της δημοσιονομικής πολιτικής θα παίζει από το 2025 ο δείκτης δαπανών, δηλαδή το πόσο θα δαπανά κάθε χρόνο η χώρα μας για να μειώνει σταθερά το δημόσιο χρέος της.

Σύμφωνα με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, τα κράτη με χρέος πάνω από 90% (όπως η Ελλάδα) θα πρέπει να πετυχαίνουν μείωση 1%, ενώ εκείνα με δημόσιο χρέος μεταξύ 60% και 90% θα πρέπει να μειώνουν το χρέος τους κατ’ ελάχιστο 0,5%. Αν ίσχυαν και το 2025 οι σημερινοί δημοσιονομικοί κανόνες, τότε η Ελλάδα θα έπρεπε να μειώνει κάθε χρόνο το χρέος της κατά 4% με 5%.