Εφιάλτης για τα νοικοκυριά οι αυξήσεις στο φυσικό αέριο

Πώς ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή οδηγεί στα ύψη και το πετρέλαιο. Έρχονται μεγάλες ανατιμήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα λόγω και της επιστροφής της ρήτρας αναπροσαρμογής

Μπροστά σε νέο εφιάλτη φαίνεται πως βρίσκεται και η χώρα μας, λόγω της ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή. Η απειλή μάλιστα γενικευμένης σύρραξης ωθεί εκ νέου προς τα πάνω τις τιμές στην ενέργεια, με αποτέλεσμα να επιστρέφουν οι εκτιμήσεις για νέο άνοδο των πληθωριστικών πιέσεων στην παγκόσμια οικονομία, που δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη και την Ελλάδα. Με δεδομένο ότι από τις αρχές του έτους επιστρέφει ύστερα από 1,5 χρόνο και η ρήτρα αναπροσαρμογής στους λογαριασμούς ρεύματος, επικρατεί ανησυχία για σημαντικές αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας.

Η τιμή του φυσικού αερίου πραγματοποιεί συνεχώς «άλματα» και βρίσκεται πλέον πάνω από τα 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα, σημειώνοντας άνοδο που υπερβαίνει το 15%. Οι αγορές ανησυχούν ιδιαιτέρως για πιθανή κλιμάκωση, καθώς πρόκειται για μια ένταση στην οποία εμπλέκονται, έμμεσα ή άμεσα, Ιράν και Σαουδική Αραβία.

Αμεσος αντίκτυπος

Εάν οι πολεμικές συγκρούσεις διευρυνθούν, μεγάλο μέρος των προμηθειών απειλείται να «εγκλωβιστεί» για άγνωστο χρονικό διάστημα. Αυτό θα οδηγούσε σε μείωση των προμηθειών και αδυναμία κάλυψης της παγκόσμιας ζήτησης, κάτι που θα είχε άμεσο αντίκτυπο στις τιμές. Μια ενδεχόμενη εκτόξευση των τιμών του πετρελαίου θα οδηγούσε σε αύξηση του πληθωρισμού, με αλυσιδωτές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.

Ηδη τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια για τον ευρωπαϊκό εφοδιασμό έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Το Ισραήλ διέταξε τη Chevron να αναστείλει προσωρινά τις εργασίες στο υπεράκτιο κοίτασμα φυσικού αερίου Ταμάρ, το πλησιέστερο ισραηλινό κοίτασμα στη Γάζα. Το Ταμάρ αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ της ετήσιας παραγωγής φυσικού αερίου του Ισραήλ, άνω των 20 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου του καταναλώνεται εγχώρια και περίπου το 1/3 εξάγεται μέσω αγωγών στην Αίγυπτο και στις παγκόσμιες αγορές.

Μέσα σε λίγες ημέρες η διεθνής τιμή του πετρελαίου έχει κάνει άλμα πάνω από 5 δολάρια το βαρέλι, και πλέον διαμορφώνεται κοντά στα 89 δολάρια. Πρόκειται για μια αύξηση που υποδηλώνει τη μεγάλη ανησυχία που έχει προκληθεί από την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή. Δεν πρέπει να παραβλέπει κανείς πως η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου ξεπέρασε την κορύφωσή της πριν από την πανδημία και η παγκόσμια κατανάλωση αυξήθηκε πάνω από 100.000.000 βαρέλια ημερησίως τους πρώτους μήνες του 2023.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ενώ πηγές του υπουργείου Οικονομικών θεωρούν πως είναι ακόμα νωρίς για να μιλήσει κανείς για επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία. Το βλέμμα και του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών είναι στραμμένο στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου. Ο ελληνικός Προϋπολογισμός έχει «πατήσει» πάνω στην πρόβλεψη για τιμή πετρελαίου στα 81,8 δολάρια το βαρέλι για φέτος και 81,2 δολάρια για το 2024. Μια παρατεταμένη άνοδος του «μαύρου χρυσού» σε υψηλότερα επίπεδα αναμένεται να επηρεάσει άμεσα τη χώρα μας, κυρίως στο μέτωπο του πληθωρισμού.

Το μεγάλο ερώτημα που πλανάται αυτές τις ημέρες είναι οι κινήσεις στις οποίες θα προχωρήσουν οι κεντρικές τράπεζες του πλανήτη. Μια άνοδος του πληθωρισμού λόγω των τιμών ενέργειας μπορεί να οδηγήσει σε νέες αυξήσεις των επιτοκίων. Υπενθυμίζεται πως μοναδικό «όπλο» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό της ευρωζώνης στα επίπεδα του 2% είναι τα επιτόκια του ευρώ, τα οποία ανεβαίνουν εδώ και 15 μήνες, προκαλώντας ασφυξία στους δανειολήπτες, οι οποίοι βλέπουν τις δόσεις των δανείων τους να αυξάνονται.