«Λαϊκά» έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου

Σωστή πρωτοβουλία για να πιεστούν οι τράπεζες προκειμένου να βελτιώσουν τα επιτόκια. Ξυπνούν όμως οι μνήμες του PSI

Δικαίωμα να αγοράσουν έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου έχουν πλέον και ιδιώτες. Υπενθυμίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο παρέχει τη δυνατότητα σε φυσικά πρόσωπα (ιδιώτες) να προμηθευτούν τους εν λόγω τίτλους μέσω δημόσιας εγγραφής σε οποιαδήποτε τράπεζα ή χρηματιστηριακή εταιρία, με ανώτατο ποσό ονομαστικής αξίας για κάθε φυσικό πρόσωπο τα 15.000 ευρώ.

Η συγκεκριμένη κίνηση αναμένεται να δώσει έναυσμα σε πολίτες να διαθέσουν τα χρήματά τους, «κερδίζοντας» περισσότερα χρήματα λόγω του υψηλού επιτοκίου που εκτιμάται ότι θα προσφέρουν σε σχέση με τα επιτόκια ακόμα και των προθεσμιακών καταθέσεων. Υπενθυμίζεται ότι στην προηγούμενη έκδοση, αντίστοιχης διάρκειας, η απόδοση είχε διαμορφωθεί στο 3,84%, όταν το μέσο επιτόκιο καταθέσεων είναι μόλις 0,35%.

Η Ελλάδα δεν πρωτοπορεί με αυτήν την κίνηση. Το Βέλγιο προχώρησε ήδη σε έκδοση ενός «λαϊκού» ομολόγου, προσπαθώντας να δώσει διέξοδο σε νοικοκυριά και μικροεπενδυτές να επενδύσουν τα χρήματά τους αποκομίζοντας ένα εύλογο κέρδος, αντί να τα «παρκάρουν» στις τράπεζες, οι οποίες προσφέρουν χαμηλά επιτόκια για τις καταθέσεις.

Μάλιστα, το Βέλγιο άντλησε σχεδόν 22 δισ. ευρώ από τη συγκεκριμένη έκδοση, καθώς συμμετείχαν περισσότεροι από 600.000 μικροεπενδυτές, με το κουπόνι να διαμορφώνεται στο 3,3%. Σημειώνεται πως η κυβέρνηση του Βελγίου υπολόγισε να αντλήσει το ποσό των 250.000.000 ευρώ, ωστόσο η μαζική συμμετοχή των πολιτών πολλαπλασίασε το ποσό. Σημειώνεται πως και η Ιταλία έχει εκδώσει τέτοιου είδους «λαϊκά» ομόλογα ύψους 11 δισ. ευρώ από την αρχή του χρόνου.

Εντοκα γραμμάτια vs ομόλογα

Η έκδοση «λαϊκού» ομολόγου υπάρχει στις σκέψεις και του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών, ωστόσο είναι έκδηλη η ανησυχία πως μια τέτοια κίνηση θα τάραζε τα νερά στις αγορές, την ώρα που η Ελλάδα διαμηνύει συνεχώς πως δεν θέλει να δώσει λάθος μήνυμα, εν όψει της επενδυτικής βαθμίδας. Μπορεί τα ομόλογα να αγοράζονται από μεγάλους επενδυτές, τα έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου είθισται να απευθύνονται κυρίως στα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, δηλαδή αποτελεί μια πιο «ασφαλή» επένδυση.

Ωστόσο, τα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου «ανακυκλώνονται». Πρόκειται για τίτλους διάρκειας τριών, έξι και δώδεκα μηνών. Κάθε φορά που λήγει ένας τίτλος, το κράτος αποπληρώνει το ποσό που είχε αντλήσει με μια νέα έκδοση εντόκων γραμματίων. Οι «λαϊκές» εκδόσεις έχουν μια βασική προϋπόθεση: υπάρχουν ελάχιστα ποσά συμμετοχής.

Πρακτικά, για να συμμετάσχει ένας επενδυτής στην έκδοση ενός ομολόγου, θα πρέπει να δώσει πολλά εκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, στις εκδόσεις τίτλων που απευθύνονται και σε φυσικά πρόσωπα, το ελάχιστο ποσό μειώνεται σημαντικά, τις περισσότερες φορές κοντά στα 1.000-1.500 ευρώ, ενώ από 1.000 ευρώ έως και 5.000 ευρώ διαθέτει καταθέσεις το 12,4% των πολιτών. Σε αυτό το σημείο εγείρεται ένα σημαντικό θέμα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων (ΤΕΚΕ), το 72,5% των καταθετών διατηρούν καταθέσεις έως 1.000 ευρώ.

Δηλαδή, ελάχιστοι έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στις «λαϊκές» εκδόσεις, ενώ ακόμα πιο λίγοι θα «ρισκάρουν» να βάλουν όλες τις αποταμιεύσεις τους σε ελληνικούς τίτλους. Εξάλλου, είναι ακόμα νωπές οι μνήμες από το καταστροφικό PSI του 2012, όταν χιλιάδες μικροομολογιούχοι έχασαν τα χρήματά τους τα οποία είχαν επενδύσει σε ελληνικά ομόλογα, καθώς «κουρεύτηκαν» κατά 72,5%.