Οριστική λύση για τα φρύγανα

Με νέα απόφαση το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι δεν είναι δασικές εκτάσεις, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για τον αποχαρακτηρισμό περίπου 7.000.000 στρεμμάτων σε όλη τη χώρα

Οριστική λύση για περίπου 7.000.000 στρέμματα δίνει νέα απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το Ε΄ Τμήμα του ανώτατου δικαστηρίου έκρινε ως «μη δασικές τις φρυγανώδεις εκτάσεις».

• Από τον Βασίλη Παπακωνσταντόπουλο

Αυτό σημαίνει ότι αποχαρακτηρίζονται οι εκτάσεις οι οποίες είχαν χαρακτηριστεί δασικές λόγω της κάλυψής τους με ασπάλαθους και φρύγανα, και εξαιρούνται οριστικά από τους μερικώς ή ολικώς κυρωμένους δασικούς χάρτες εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα στην Κρήτη, στις Κυκλάδες, στα νησιά του βόρειου Αιγαίου και του Ιονίου, στη Μάνη και σε άλλες περιοχές της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Πάτμο το 80% της επιφάνειας του νησιού έχει χαρακτηριστεί δασικό, χορτολιβαδικό ή μεικτής μορφής. Αντιστοίχως, στην Ανάφη το ποσοστό φτάνει το 75% της νησιωτικής επιφάνειας και στη Σύμη το 60% του νησιού.

Με την απόφαση αυτή θωρακίζεται πλέον και συνταγματικά η σχετική απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την οποία ο αρμόδιος υφυπουργός Γιώργος Αμυράς είχε αποδεχθεί τη γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών, ότι οι εκτάσεις που καλύπτονται μόνο από φρύγανα και ασπάλαθους δεν συγκεντρώνουν τα κριτήρια ώστε να χαρακτηρίζονται δάση ή δασικού χαρακτήρα. Κατά της υπουργικής απόφασης είχαν προσφύγει φορείς των δασολόγων και των γεωτεχνικών, με το ΣτΕ να απορρίπτει την προσφυγή, ανοίγοντας τον δρόμο για την αναμόρφωση των δασικών χαρτών, με αποχαρακτηρισμό όλων των φρυγανικών εκτάσεων που είχαν αποτυπωθεί ως δασικές.

Συγκεκριμένα, με την 725/2023 απόφαση του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε ότι «κατά το Σύνταγμα και τον νόμο, ως βλάστηση που προσδίδει σε ορισμένη έκταση δασικό χαρακτήρα με τις νόμιμες συνέπειες, δηλαδή ως δασική βλάστηση, νοείται η αποτελούμενη από άγρια, ξυλώδη φυτά με τα χαρακτηριστικά του δέντρου ή του θάμνου.

Επομένως, άλλης μορφής άγρια βλάστηση, έστω και ξυλώδης, η οποία, όμως, δεν αποτελείται από δέντρα και θάμνους, δεν εμπίπτει στη συνταγματική έννοια του δάσους και της δασικής έκτασης, αν και ο κοινός νομοθέτης μπορεί να υπαγάγει εκτάσεις που καλύπτονται από άλλου χαρακτήρα βλάστηση, όπως η φρυγανώδης, πλήρως ή μερικώς και υπό τις προϋποθέσεις που κρίνει ο ίδιος νόμος, στη δασική νομοθεσία.

Κατά συνέπεια, η φρυγανώδης βλάστηση, όπως αυτή οριοθετείται εννοιολογικά από την επιστήμη, δεν αποτελεί δασική βλάστηση, αλλά χορτολιβαδική, και δεν συγκροτεί δασικό οικοσύστημα, ακόμη και αν έχει ξυλώδη κορμό, αφού ο κορμός αυτός δεν έχει τα χαρακτηριστικά που θα προσέδιδαν στο φυτό τον χαρακτήρα θάμνου ή δέντρου». Η υπόθεση εκδικάστηκε με πρόεδρο την Π. Καρλή, αντιπρόεδρο του ΣτΕ και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Χρ. Ντουχάνη.

Η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου έρχεται να ενισχύσει την προ διετίας υπουργική απόφαση του κ. Αμυρά (ΥΠΕΝ/ΔΠΔ/35724/2004/16/04/2021), με την οποία είχε αποδεχθεί τη γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών για τον ασπάλαθο και τη φρυγανική βλάστηση. Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση, οι εν λόγω εκτάσεις δεν συγκεντρώνουν τα κριτήρια ώστε να χαρακτηρίζονται δάση ή δασικού χαρακτήρα. Συγκεκριμένα, το Τεχνικό Συμβούλιο Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας έκρινε πως οι εκτάσεις που στο παρελθόν ήταν αγροτικού χαρακτήρα και στις οποίες, λόγω της εγκατάλειψης, αναπτύχθηκαν ασπάλαθος και φρυγανώδης βλάστηση δεν χαρακτηρίζονται δασικές.

Επιπλέον, οι εκτάσεις που χρησιμοποιήθηκαν για βοσκή και καλύπτονται διαχρονικά μόνο από φρυγανική βλάστηση και ασπάλαθο δεν χαρακτηρίζονται πλέον δασικές, αλλά χορτολιβαδικές.