Εργασία μέχρι τελικής πτώσεως!
Από τον Μιχάλη Ψύλο
Ηλικιωμένοι, πρέπει να δραστηριοποιηθούμε: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνιστά την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 72 χρόνια στο Λουξεμβούργο». Το τηλεοπτικό δίκτυο RTL κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. «Τι είπατε; Είναι τρελό; Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι αδυσώπητη. Η αύξηση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης στο μεγάλο δουκάτο (που σήμερα είναι στα 65 έτη) στα 72 είναι μια ιδέα ικανή να… γκριζάρει από τώρα τα μαλλιά των περισσότερων εργαζομένων» μεταδίδει το τηλεοπτικό δίκτυο. Μήπως το θέμα αφορά μόνο το Λουξεμβούργο και τζάμπα ανησυχούμε οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι; Και βέβαια όχι. «Είναι μια πολύ σοβαρή σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» αναφέρει το RTL και εξηγεί: «Στην “Πράσινη Βίβλο για τη Γήρανση”, που δημοσιεύτηκε στις αρχές του έτους, η Κομισιόν εξετάζει την αλληλεγγύη και ευθύνη μεταξύ των γενεών. Το κείμενο, που αποτελείται από 24 σελίδες και δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιανουάριο, βασίζεται στην παρατήρηση ότι οι πληθυσμοί γερνούν σε ολόκληρη την ήπειρο».
Στις αρχές Μαΐου, όμως, σε έκθεση 350 σελίδων που εκπόνησε η Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής (CPE) για τις οικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις για τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ως το 2070, διατυπώνονται προτάσεις για αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης σε διάφορες χώρες-μέλη. «Δυστυχώς, αυτό προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – δουλειά μέχρι τα 70 ή και ακόμη περισσότερο» λέει ο Βέλγος ευρωβουλευτής Μαρκ Μποτενγκά, μέλος της ομάδας της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. «Η Ε.Ε. χρησιμοποιεί πάντα τις ίδιες συνταγές και καταστρέφει το κοινωνικό επίπεδο». Μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο France 24, ο Μποτενγκά τονίζει χαρακτηριστικά: «Μας λένε ότι πρέπει να εργαστούμε περισσότερο… Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεσή της προτείνει να αυξηθεί η ηλικία συνταξιοδότησης στα 70 χρόνια και ειδικά στη Λιθουανία στα 72, τη στιγμή μάλιστα που στη χώρα αυτή της Βαλτικής το προσδόκιμο ζωής είναι τα… 71,5 χρόνια». Και προσθέτει: «Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια διαδικασία καταστροφής όσων έχουμε κατακτήσει, με το σύστημα να προσπαθεί να παγιοποιήσει τη λιτότητα στη συνείδησή μας».
Εκπρόσωπος της Κομισιόν έσπευσε, πάντως, να διαβεβαιώσει ότι «η έκθεση που είδε το φως της δημοσιότητας έχει μόνο ενημερωτική και καμία δεσμευτική αξία». «Η έκθεση του 2021 για τη γήρανση παρουσιάζει πράγματι μακροπρόθεσμες μακροοικονομικές και δημοσιονομικές προβλέψεις (στους τομείς των συντάξεων, της υγείας και της εκπαίδευσης) για όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., αλλά συντάσσεται από κοινού με τα κράτη-μέλη. Όλες οι υποθέσεις στις οποίες βασίστηκε αυτή η έκθεση συζητήθηκαν προηγουμένως (εκτενώς) και υποβλήθηκαν στα κράτη-μέλη για συμφωνία.
Αυτή η έκθεση καταρτίζεται κάθε 3 χρόνια – από το 2006» δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν στη γαλλική ιστοσελίδα 20 minutes.fr. «Σύνταξη; Ίσως μετά θάνατον» σχολιάζει η ιταλική ιστοσελίδα antidiplomatico.it και προσθέτει: «Αυτός πρέπει να είναι ο λόγος πίσω από ορισμένες αποφάσεις που απορρέουν από τον νεοφιλελεύθερο φανατισμό στις αποφάσεις των Βρυξελλών. Με το πρόσχημα της διατήρησης βιώσιμων συνταξιοδοτικών συστημάτων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί όλες τις χώρες να αυξήσουν την ηλικία συνταξιοδότησης. Η μέση επαγγελματική ζωή των Ευρωπαίων θα πρέπει κατά μέσον όρο να αυξηθεί στα 70 χρόνια. Για την Ιταλία, η ένδειξη είναι να φτάσει στην ηλικία των 71 ετών».
Το σίγουρο είναι, όμως, ότι η Κομισιόν, που παρακολουθεί στενά τα οικονομικά των ευρωπαϊκών χωρών, εκφράζει φόβους ότι τα συνταξιοδοτικά συστήματα θα αποδυναμώσουν τους προϋπολογισμούς των κρατών και θα διευρύνουν τα ελλείμματά τους. «Εάν δεν είναι σε θέση να επιβάλει μια συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση στη Γαλλία ή σε άλλη χώρα της Ε.Ε., είναι επομένως πιθανό η Επιτροπή να ασκήσει πίεση για νομοθετικές αλλαγές, ιδίως εάν τα δημόσια ελλείμματα αυξηθούν» εκτιμά το γαλλικό δίκτυο LCI και προσθέτει: «Στη συνέχεια, τα κράτη είναι ελεύθερα να λαμβάνουν αποφάσεις στο δικό τους έδαφος, είτε με νεοφιλελεύθερα μέτρα, όπως αυτά που αναφέρονται στην “Πράσινη Βίβλο για τη Γήρανση των πληθυσμών”, είτε με άλλες πηγές, όπως η φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου, νέοι φόροι κ.λπ.»
Σύμφωνα με τον Βέλγο ευρωβουλευτή, οι ιδέες που περιλαμβάνονται στην έκθεση της Κομισιόν συνιστούν μια μονόπλευρη αντιμετώπιση-σοκ: την επέκταση του επαγγελματικού βίου και όχι φυσικά άλλα μέτρα, όπως η φορολόγηση του μεγάλου πλούτου, η κατάργηση των φορολογικών παραδείσων που υπάρχουν και εντός της Ευρώπης (βλέπε Ολλανδία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο κ.λπ.).
Η προοπτική που φαίνεται ότι επιλέγει η Ε.Ε. θεωρείται επικίνδυνη, δεδομένου ότι «μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να δημιουργήσει διπλό βάρος για τις νεότερες γενιές και, κατά συνέπεια, να θέσει ερωτήματα σχετικά με την ισότητα μεταξύ των γενεών, καθώς τίθεται σε αμφισβήτηση η βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων. Συνεπώς, σε απλή μετάφραση, αυτό σημαίνει ότι, λόγω του δημογραφικού προβλήματος, ο εργαζόμενος πληθυσμός στην Ε.Ε. δεν είναι πλέον αρκετά μεγάλος για να… πληρώνει τους συνταξιούχους. Δηλαδή, εργαζόμενες μάζες, πρέπει να ενεργοποιηθείτε, επειδή δεν εργάζεστε αρκετά» αναφέρει με μπόλικη δόση ειρωνείας το RTL.
Κομισιόν: Κόψτε συντάξεις και αυξήστε τα όρια
Δεν έχει τέλος η «μαύρη τρύπα» των δυσμενών αλλαγών που θέλουν να επιβάλουν στη χώρα μας οι εταίροι και οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών, με τους συνταξιούχους να βρίσκονται για πολλοστή φορά στο στόχαστρο. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πορεία γήρανσης του πληθυσμού, που εκδόθηκε πριν από μερικές ημέρες, κρύβει πολλές δυσάρεστες εκπλήξεις, καθώς η δεδομένη δραματική μείωση του πληθυσμού, σύμφωνα με την Κομισιόν, έχει ως συνέπεια να απαιτούνται περαιτέρω μειώσεις στις συντάξεις και νέα αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
Ασθμαίνοντας τρέχουν πίσω από τις εξελίξεις όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις σχετικά με τις δυσοίωνες προβλέψεις για το Δημογραφικό. Ναι μεν έχουν νομοθετηθεί κάποιες θετικές παρεμβάσεις τα τελευταία χρόνια (π.χ. αύξηση των οικογενειακών επιδομάτων) και κάποιες άλλες έρχονται σύντομα προς ψήφιση στη Βουλή (π.χ. αυξημένες γονικές άδειες που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο για τα εργασιακά), ωστόσο η ουσία παραμένει ίδια: Σύμφωνα με τις μελέτες της Eurostat, η Ελλάδα θα «μικρύνει» δραματικά τις επόμενες δεκαετίες.
Η πρόσφατη έκθεση επαναλαμβάνει ότι ο πληθυσμός της χώρας αναμένεται να μειωθεί κατά 2,1 εκατομμύρια ως το 2070, από τα 10,7 εκατομμύρια το 2019 στα 8,6 εκατομμύρια το 2070. Αξίζει να προστεθεί ότι τα άτομα ηλικίας 55-64 ετών αναμένεται να αυξηθούν ως ποσοστό του συνολικού πληθυσμού κατά 2,6%, ξεκινώντας από το 22,3% το 2019 στο 24,9% το 2070.
Ο βασικότερος άξονας των πιέσεων της τρόικας στα μνημονιακά χρόνια, που, όπως φαίνεται, θα μας ακολουθεί για πολύ καιρό ακόμα, ήταν το αξίωμα ότι η συνταξιοδοτική δαπάνη δεν πρέπει να ξεπερνά ένα συγκεκριμένο ποσοστό του ΑΕΠ. Γύρω από αυτόν τον άξονα νομοθετήθηκαν και όλες οι μνημονιακές περικοπές, ώστε η Ελλάδα να προσεγγίσει τον μέσο όρο της Ε.Ε.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι οι δαπάνες για τις συντάξεις, από το 15,7% του ΑΕΠ το 2019, θα μειωθούν στο 13,8% του ΑΕΠ το 2030, για να αυξηθούν οριακά στο 14% του ΑΕΠ το 2040 και να μειωθούν ξανά στο 13,6% του ΑΕΠ το 2050, στο 12% του ΑΕΠ το 2060 και στο 11,9% το 2060.
Ο τρόπος για να πιαστούν αυτοί οι στόχοι είναι γνωστός: Απαιτείται μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης των συντάξεων, από 65,4% το 2019 στο 43,3% το 2060, ενώ, επιπρόσθετα, η Κομισιόν θεωρεί μονόδρομο την αύξηση του εργασιακού βίου, από τα 31,2 χρόνια που ήταν σε μέσα επίπεδα το 2019, στα 37,8 χρόνια το 2070, δηλαδή πάνω από έξι χρόνια.
Μ.Η.Τ. 232120