Λ. Οίκος: Οι δασμοί παράγουν πολιτική

Μετά το παγκόσμιο αρχικό σοκ, διαφαίνεται ο στόχος των ΗΠΑ για αντιπαράθεση με την Κίνα

Πίσω από τη σκόνη που άφησε πίσω της η πρόσφατη δασμολογική θύελλα διαφαίνεται η προγραμματισμένη αντιπαράθεση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Αυτό είναι το συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κανείς, την ώρα που ο χρηματιστηριακός πανικός καταλαγιάζει, η Ρωσία απαλλαγμένη από τους δασμούς προσκαλείται στον αμερικανικό παράδεισο, οι Ευρωπαίοι (μεταξύ των 90 χωρών που δασμολογούνται με 10%) βρίσκονται στο καθαρτήριο, ενώ η στιγματισμένη Κίνα είναι καταδικασμένη σε δασμολογική κόλαση, με φόρους στα προϊόντα που εξάγει προς τις ΗΠΑ, τα οποία φτάνουν το 145%.

• Παρίσι, Μαρία Δεναξά

Βεβαίως, μπροστά στο οικονομικό μακελειό, ο Ντόναλντ Τραμπ αναγκάστηκε από τις αγορές να κάνει πίσω. Οι σύμβουλοί του έσπευσαν να παρουσιάσουν την αναδίπλωση ως στρατηγική. Ο στόχος και το επιθυμητό αποτέλεσμα στην παρτίδα πόκερ του Τραμπ ήταν να προκαλέσει την Κίνα, ώστε να την απομονώσει καλύτερα. Απομένει τώρα να την αναγκάσει να υποχωρήσει. Αν και δεν είναι πειστική αυτή η δικαιολογία, αποκαλύπτει τη βαθιά ριζωμένη αμερικανική εμμονή με την Κίνα, εμμονή η οποία συνεχίζεται μέσω της πολιτικής του Ντόναλντ Τραμπ κι έχει ως συνέπεια να μη διαφαίνεται τίποτα άλλο στο διεθνές προσκήνιο, πάρα ένας πολύ βαθύς φόβος: Αυτός της παρακμής.

Στρατιωτικοί

Σύμφωνα με ορισμένους αμερικανικούς στρατιωτικούς κύκλους, η αντιπαράθεση με την Κίνα έχει προγραμματιστεί από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Η αναπόφευκτη φύση της έγινε όμως ευρύτερα αποδεκτή από την αμερικανική διοίκηση μετά την οικονομική κρίση του 2008 και αμέσως μετά, με την άφιξη του Σι Τζινπίνγκ στην εξουσία. Διάφορες στρατηγικές εφαρμόστηκαν για να περιοριστεί η ισχύς του Πεκίνου. Από αυτήν την άποψη, ο Τραμπ ακολουθεί την ίδια πορεία. Μόνο η μέθοδος αλλάζει και είναι πιο βίαιη. Παρουσιάζεται από τον ίδιο και τους συμβούλους του ως ρεαλιστική, αλλά ο σκληρός ανταγωνισμός μεταξύ αυτοκρατοριών υπήρξε ανέκαθεν και ήταν πάνω απ’ όλα καταστροφικός. Για όλους.

Από την οπτική του Πεκίνου, η Κίνα βάλλεται πανταχόθεν από τους Αμερικανούς. Πέρα από την παγκόσμια αναστάτωση που προκαλούν τα δασμολογικά διατάγματα, η Ουάσινγκτον επιταχύνει αυτό που το Πεκίνο αντιλαμβάνεται ως «στρατιωτική περικύκλωση». Σχεδόν καθημερινά ανακοινώνονται πωλήσεις αμερικανικών όπλων στις γειτονικές χώρες της Κίνας. Κι ενώ η Ουάσινγκτον απέχει πολύ από το να πείσει τη Μόσχα να αντιστρέψει τη συμμαχία της, το κινεζικό υπουργείο Αμυνας παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στο ΝΑΤΟ, το οποίο -υπό αμερικανική πίεση- στρέφει το βλέμμα του προς τον Ειρηνικό. Γοητεύοντας τους παίκτες του πόκερ και τρομάζοντας τους συμμάχους

Οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ προσπαθεί να αποδομήσει την ενότητά τους. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει μια αδυναμία για το ΝΑΤΟ, το οποίο επιθυμεί να μετατρέψει σε όχημα των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της Κίνας κι όχι (για την ώρα) της Ρωσίας. Ορισμένοι Ευρωπαίοι φαίνεται να είναι έτοιμοι να ενδώσουν, με την ελπίδα ότι θα διατηρήσουν το σύστημα ασφαλείας της ηπείρου υπό την αμερικανική ομπρέλα.

ΝΑΤΟ

Πρώτος απ’ όλους ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, ο Ολλανδός Μαρκ Ρούτε, ο οποίος δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα στην Ιαπωνία ότι «εκπλήσσεται» από την αύξηση της στρατιωτικής ισχύος της Κίνας. Την ίδια στιγμή στις Βρυξέλλες, αφού είχε προηγουμένως προσβάλει τους Δανούς για τη Γροιλανδία, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο συναντούσε τους ομολόγους του από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα. Ο Ειρηνικός πάνω απ’ όλα. Αυτό θα μπορούσε να εκληφθεί από τους διεθνείς αναλυτές ως πρόκληση ή ως απλή περιφρόνηση. Είναι όμως ο τρόπος με τον οποίο η Ουάσινγκτον αντιμετωπίζει πλέον τους συμμάχους της, ευθυγραμμισμένους και διαθέσιμους.

Απέναντι στη χαοτική παρτίδα πόκερ των ΗΠΑ, η οποία γοητεύει τους παίκτες που συμμετέχουν και τρομάζει τους συμμάχους τους, η κινεζική ηγεσία συνεχίζει την παρτίδα της στο weiqi -γνωστό κι ως γιαπωνέζικο παιχνίδι go- προχωρώντας υπομονετικά τα πιόνια της στον παγκόσμιο χάρτη. Για να κερδίσει εδάφη, που είναι ο σκοπός του παιχνιδιού, το Πεκίνο στηρίζεται στις νέες διαδρομές του μεταξιού και στους BRICS+. Κάθε στρατόπεδο έχει τα δυνατά του σημεία και τις αδυναμίες του. Αλλά τις τελευταίες ημέρες οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν με ηττημένο παίκτη και η Κίνα με υπεύθυνη δύναμη. Το Πεκίνο επιδεικνύει ψυχραιμία, ενώ η Ουάσινγκτον κυριεύεται από πανικό. Τίποτα δεν έχει κριθεί ακόμη, αλλά η εμπιστοσύνη φαίνεται ότι αλλάζει στρατόπεδο.

Ο Τραμπ προσφέρει $10.000 σε κάθε κάτοικό της για να αποκτήσει το νησί

Ο Ντόναλντ Τραμπ αλλάζει τακτική, αλλά όχι στόχο. Ενώ αρχικά ο 47ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών προσπάθησε να αγοράσει τη Γροιλανδία από τη Δανία και απείλησε να χρησιμοποιήσει στρατιωτική δύναμη για να την προσαρτήσει, τώρα εξετάζει μια νέα στρατηγική: Να προσφέρει σε κάθε κάτοικο του αρκτικού νησιού μια ετήσια επιταγή ύψους 10.000 δολαρίων.

Σύμφωνα με τους «New York Times», η ιδέα αυτή συζητήθηκε στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ. Στόχος της είναι να αντικαταστήσει τις ετήσιες επιδοτήσεις ύψους 600 εκατομμυρίων δολαρίων που παρέχει η Δανία στη Γροιλανδία, με ένα σχέδιο άμεσης διανομής στους κατοίκους. Ετσι, ο Λευκός Οίκος ελπίζει να πάρει (εξαγοράσει) την κοινή γνώμη με το μέρος του.

«Θα εξασφαλίσουμε την ασφάλειά σας, θα σας κάνουμε πλούσιους και μαζί θα οδηγήσουμε τη Γροιλανδία εκεί που δεν θα φανταζόσασταν ποτέ» είχε δηλώσει ο Ρεπουμπλικάνος στις 4 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας του ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου. Υποσχέθηκε, μάλιστα, ότι η Ουάσινγκτον θα αποκτήσει το νησί «με τον έναν ή τον άλλον τρόπο». Ο Ντόναλντ Τραμπ ενδιαφέρεται κυρίως για τα οικονομικά οφέλη που θα μπορούσε να αποφέρει το νησί στις Ηνωμένες Πολιτείες χάρη στους πολυάριθμους φυσικούς πόρους του.

Θέλει έτσι να βάλει στο χέρι τα αποθέματα ουρανίου, χρυσού, χαλκού και πετρελαίου. Η κλιματική αλλαγή τα καθιστά ολοένα και πιο προσβάσιμα. Ο Αμερικανός πρόεδρος θεωρεί επίσης στρατηγική τη θέση της δανεζικής αυτόνομης επικράτειας, αναφέροντας πρόσφατα τη διέλευση «πλοίων προερχόμενων από τη Ρωσία και την Κίνα» κοντά στο νησί.