Για τον Τραμπ η φυγή της χώρας του από τον διεθνή οργανισμό του ΟΗΕ είναι σύμφωνη με το «Σχέδιο 2025»
Οι συνεργάτες του Ντόναλντ Τραμπ εδώ και μήνες αφήνουν να εννοηθεί ότι ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ θα αποχωρήσει από τον ΠΟΥ την πρώτη ημέρα της θητείας του στον Λευκό Οίκο, είκοσι τέσσερις ώρες μετά την ορκωμοσία του. Στην έδρα του ΠΟΥ, στη Γενεύη, δεν θέλουν να σκέφτονται τα χειρότερα. Ωστόσο «προετοιμάζονται για αυτό», σύμφωνα με πηγή προσκείμενη στον οργανισμό του ΟΗΕ.
- Από τη Μαρία Δεναξά
Για τον Ντόναλντ Τραμπ η αποχώρηση της χώρας του από τον διεθνή οργανισμό είναι σύμφωνη με το «Σχέδιο 2025», το οποίο επινόησε η υπερσυντηρητική δεξαμενή σκέψης The Heritage Foundation και η οποία λειτουργεί ως ένα είδος «οδικού χάρτη» για τη δεύτερη θητεία του ρεπουμπλικάνου πολιτικού.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η σχέση μεταξύ του νέου προέδρου των ΗΠΑ και του ΠΟΥ ήταν πάντα περίπλοκη. Τον Ιούνιο του 2020 ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι η χώρα του αποχωρεί από τον οργανισμό, αλλά δεν είχε τον χρόνο να υλοποιήσει την απόφασή του. Μόλις ανέλαβε το Οβάλ Γραφείο, ο διάδοχός του, ο Τζο Μπάιντεν, σταμάτησε τη διαδικασία αποχώρησης και επανεντάχθηκε στον οργανισμό του ΟΗΕ. Ο δισεκατομμυριούχος του Μαρ α Λάγκο είχε ασκήσει έντονη κριτική στον οργανισμό, τον οποίο έκρινε ως «κινεζοκεντρικό» κατά την έναρξη της πανδημίας. Ο Τραμπ είναι πεπεισμένος ότι η πανδημία και ο ΠΟΥ κατέστρεψαν τις όποιες πιθανότητες είχε για να επανεκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ, τον Νοέμβριο του 2020.
Πάντως, για να αποχωρήσει η Αμερική από τον ΠΟΥ θα πρέπει να έχει προειδοποιήσει δώδεκα μήνες πριν. Ωστόσο, οι συνέπειες μιας τέτοιας απόφασης θα μπορούσαν να είναι άμεσες και με την πάροδο του χρόνου θα επιδεινώνονται εις βάρος του ΠΟΥ. Θεωρείται πολύ πιθανό πως ο Ντόναλντ Τραμπ θα μειώσει αμέσως ή ακόμη και θα καταργήσει τη χρηματοδότηση των ΗΠΑ στον διεθνή οργανισμό. Καθώς η χώρα του είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης, κάτι τέτοιο θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στα οικονομικά του ΠΟΥ, όπως και στα προγράμματα που τρέχουν. Επιπροσθέτως, εκφράζονται φόβοι ότι ο ρεπουμπλικάνος πρόεδρος, εκτός από τον περιορισμό της συνεργασίας, θα προσπαθήσει να πείσει και άλλες χώρες να κάνουν το ίδιο.
Δημοσιονομικές δυσκολίες
Εκτός από τις δυσκολίες χρηματοδότησης, στην περίπτωση αποχώρησης των ΗΠΑ ο οργανισμός θα πρέπει να αντιμετωπίσει και το ζήτημα της διακυβέρνησης της παγκόσμιας υγείας. Για τους γνωρίζοντες, το 2025 από οικονομική άποψη δεν θα πρέπει να είναι πολύ δύσκολο, καθώς οι οικονομικές δεσμεύσεις των κρατών έχουν ήδη αναληφθεί. Τα πράγματα θα δυσκολέψουν από το 2026 και μετά. Οι σημαντικοί χρηματοδότες, όπως είναι η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, είχαν αναπληρώσει εν μέρει τη μείωση της συνεισφοράς των ΗΠΑ το 2020.
Αλλά σήμερα η δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση των δύο αυτών χωρών πιθανόν να μην τους επιτρέψει να διασώσουν περαιτέρω τον ΠΟΥ. Οπως έχει γίνει γνωστό, ο οργανισμός του ΟΗΕ έχει ήδη συγκεντρώσει το 50% του μελλοντικού διετούς προϋπολογισμού του. Οσον αφορά το ίδρυμα Bill & Melinda Gates, θα μπορούσε να εμπλακεί περισσότερο στη χρηματοδότησή του, παρόλο που είναι ήδη ένας από τους σημαντικότερους χορηγούς του οργανισμού.
Καταστροφικές οι συνέπειες για την παγκόσμια Υγεία
Ο Τζον-Αρν Ρότινγκεν, διευθύνων σύμβουλος του Wellcome Trust, ενός από τα κυριότερα ιδρύματα που χρηματοδοτούν την παγκόσμια Υγεία, επεσήμανε στους «Financial Times»: «Αν οι ΗΠΑ εξαφανίζονταν από την παγκόσμια υγειονομική σκηνή, αυτό θα είχε καταστροφικές συνέπειες, με αποδυνάμωση παράλληλα της χώρας αλλά και της παγκόσμιας υγείας». Ορισμένοι φοβούνται πως η δεύτερη κυβέρνηση Τραμπ θα μπορούσε να περιφρονήσει την επιστήμη και να διαδώσει ψευδείς ή ανακριβείς πληροφορίες, κάτι που θα ήταν ιδιαίτερα καταστροφικό σε περίπτωση μιας πανδημίας.
Ο Αντουάν Φλαχό, διευθυντής του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας του πανεπιστημίου της Γενεύης, δεν είναι πεπεισμένος ότι ο Λευκός Οίκος προτιμά την πιο ριζοσπαστική επιλογή, αυτή της αποχώρησης. «Στην ομάδα Τραμπ υπάρχουν προφανώς δύο στρατόπεδα: το ένα είναι υπέρ της αποχώρησης, το άλλο είναι αντίθετο, επειδή φοβάται ότι η αποχώρηση από τον ΠΟΥ θα άφηνε το πεδίο ελεύθερο στην Κίνα. Ενα πράγμα είναι βέβαιο: Η αβεβαιότητα που περιβάλλει αυτό το ζήτημα εμποδίζει τη λήψη αποφάσεων εντός του οργανισμού του ΟΗΕ» υπογραμμίζει. Για τον Φλαχό, η απειλή της αποχώρησης «είναι ίσως μια στρατηγική για να αναγκαστεί ο ΠΟΥ να μεταρρυθμιστεί ώστε να ανταποκρίνεται περισσότερο στα αμερικανικά συμφέροντα».
Από την πλευρά του ΠΟΥ, ορισμένοι θεώρησαν πως το αίτημα που επανέλαβε στα τέλη του 2024 ο επικεφαλής του οργανισμού Τέντρος Αντχάνομ Γκεμπρέιζους προς την Κίνα για να λάβει τα δεδομένα σχετικά με την προέλευση του ιού του κορονοϊού ήταν μια προσπάθεια για να «καλοπιάσει» τη μελλοντική κυβέρνηση Τραμπ. Οταν ρωτήθηκε σχετικά εκπρόσωπος του διεθνούς οργανισμού, απέφυγε να σχολιάσει τις προθέσεις του νέου προέδρου. Ωστόσο, ήταν γεμάτος επαίνους για την Ουάσινγκτον: «Η εταιρική σχέση μεταξύ των ΗΠΑ και του ΠΟΥ είναι ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια υγεία κι έχει οδηγήσει στην εξάλειψη της ευλογιάς, στη σημαντική μείωση της πολιομυελίτιδας και την προστασία και προαγωγή της υγείας εκατομμυρίων ανθρώπων στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο» τόνισε ο εκπρόσωπος του οργανισμού.
Μ.Η.Τ. 232120