Σε ποιους οφείλει τη νέα θητεία της η Φον ντερ Λάιεν

Η Γερμανίδα υπερψηφίστηκε από το Ευρωκοινοβούλιο με 401 ψήφους για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τι περιλαμβάνει η ατζέντα των επόμενων ετών

Μια δεύτερη θητεία στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χάρισαν στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν οι ευρωβουλευτές που συνεδρίασαν χθες στο Στρασβούργο. Σε μυστική ψηφοφορία η Γερμανίδα πολιτικός έλαβε 401 ψήφους υπέρ (284 κατά, 15 αποχές, 7 άκυρα), πολύ πιο πάνω από το όριο της απόλυτης πλειοψηφία που χρειαζόταν.

• Από τη Μαρία Δεναξά

Τα 27 κράτη-μέλη είχαν συμφωνήσει στα τέλη Ιουνίου να της ανανεώσουν την πενταετή θητεία στην ηγεσία της εκτελεστικής εξουσίας του ευρωπαϊκού θεσμού, όπου έχει αφήσει το στίγμα της από το 2019, μέσα από κρίσεις όπως είναι η πανδημία του κορονοϊού και μέχρι πιο πρόσφατα ο πόλεμος στην Ουκρανία. Απευθυνόμενη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η 65χρονη Φον ντερ Λάιεν έκανε έκκληση για μια «ισχυρή Ευρώπη» σε μια περίοδο μεγάλης αναταραχής και αβεβαιότητας και ζήτησε την υπεράσπιση της δημοκρατίας έναντι της χειραγώγησης της ενημέρωσης και της ξένης παρέμβασης. «Αυτή είναι μια πολύ συγκινητική στιγμή (…), η αναγνώριση της σκληρής δουλειάς που έχουμε κάνει, δεν εγκαταλείψαμε καμία προσπάθεια μπροστά στην πιο ταραχώδη περίοδο που έχει βιώσει ποτέ η Ε.Ε.» δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.

Εχοντας γίνει η πρώτη γυναίκα επικεφαλής του ευρωπαϊκού εκτελεστικού οργάνου το 2019, η πρώην υπουργός άμυνας της Γερμανίας έχει αφήσει το στίγμα της μέσα από τη διαχείριση κρίσεων. Αντιμέτωπη με το σοκ της πανδημίας του κορονοϊού, διαχειρίστηκε ένα γιγαντιαίο ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης που χρηματοδοτήθηκε από ένα πρωτοφανές κοινό χρέος. Μετά την εισβολή στην Ουκρανία εξέφρασε την υποστήριξή της στο Κίεβο και καθόρισε μια στρατηγική για να απαλλαγεί η Ε.Ε. από την ενεργειακή εξάρτηση από τη Μόσχα.

Γεωπολιτικές εντάσεις

Υπέρμαχος της ιδέας δημιουργίας μιας γεωπολιτικής επιτροπής, στόχος της είναι η παροχή σταθερότητας απέναντι στις γεωπολιτικές εντάσεις, όπως η σύγκρουση στη Γάζα, οι διαμάχες με το Πεκίνο, η πιθανή επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου κ.ά. Στην ομιλία της δεσμεύτηκε να ενισχύσει μαζικά τις επενδύσεις στην αμυντική βιομηχανία με τον διορισμό ειδικού επιτρόπου. «Χρειαζόμαστε μια ισχυρή Ευρώπη, σε μια περίοδο μεγάλης αναταραχής και αβεβαιότητας» υποστήριξε σε μια ομιλία στα αγγλικά, στα γαλλικά και τα γερμανικά, στην οποία προσπάθησε να απαντήσει στις αντιφατικές προσδοκίες των διαφόρων ομάδων πριν από την ψηφοφορία.

Στην ομιλία της αναφέρθηκε επίσης στο εκτεταμένο πακέτο του Πράσινου Συμφώνου, που παρέμεινε ανολοκλήρωτο κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας της, που αποσκοπεί στην απαλλαγή της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και των μεταφορών από τον άνθρακα, για το οποίο κατηγορήθηκε ότι επιβάλλει κανονιστική επιβάρυνση στις επιχειρήσεις και στους αγρότες. Η Φον ντερ Λάιεν τάχθηκε υπέρ της ρεαλιστικής εφαρμογής του και έθεσε φιλόδοξες κοινωνικοπεριβαλλοντικές προτεραιότητες: έναν κλιματικό στόχο για το 2040 (εκπομπές -90%), ένα σχέδιο για οικονομικά προσιτή στέγαση με έναν επίτροπο αρμόδιο για το θέμα αυτό, ένα σχέδιο για την προστασία των υδάτινων πόρων κ.ο.κ.

Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαίωσε επίσης την υπεράσπιση της χρήσης συνθετικών καυσίμων αυτοκινήτων μετά το 2035 και επέμεινε στα συμφέροντα των αγροτών, που είναι από τα βασικά αιτήματα των συντηρητικών ευρωβουλευτών. Μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ, Δεξιά), από το οποίο προέρχεται η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παραμένει η μεγαλύτερη δύναμη στο Ευρωκοινοβούλιο με 188 ευρωβουλευτές, έναντι 136 οι σοσιαλδημοκράτες (S&D) και 77 οι νεοφιλελεύθεροι (Renew). Ο μεγάλος συνασπισμός που συγκεντρώνει αυτά τα τρία κόμματα ήταν αρκετός για να διατηρήσει τη Φον ντερ Λάιεν στην εξουσία. Ωστόσο, για να αποτρέψει τις αναμενόμενες αποστασίες, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στηρίχθηκε επίσης και στην υποστήριξη των οικολόγων (53 έδρες).

«Η υποστήριξή μας δεν είναι λευκή επιταγή. Η ανησυχία μας για τα κοινωνικά ζητήματα θα πρέπει να ενσωματωθεί σε όλες τις πολιτικές για τα επόμενα πέντε χρόνια» προειδοποίησε η Ισπανίδα Ιράτσε Γκαρσία Πέρεζ από τους σοσιαλιστές. Αναφορικά με το Σύμφωνο για το Ασυλο και τη Μετανάστευση, που υιοθετήθηκε στα μέσα Μαΐου, το οποίο προβλέπει έναν υποχρεωτικό μηχανισμό αλληλεγγύης προς τα κράτη που αντιμετωπίζουν μεταναστευτική πίεση, η Φον ντερ Λάιεν δεσμεύτηκε την Πέμπτη να ενισχύσει τη Frontex, τον οργανισμό της Ε.Ε. που είναι αρμόδιος για τη φύλαξη των συνόρων, και να τριπλασιάσει τον αριθμό των συνοροφυλάκων και των ακτοφυλάκων. Πρόκειται για μια υπόσχεση όχι μόνο προς το ΕΛΚ, αλλά και προς την ακροδεξιά ομάδα ECR που συνδέεται με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι.

Το τηλεφώνημα από τους… αιθέρες και η μετάλλαξη της Τζόρτζια Μελόνι

Η διαδικασία επανεκλογής της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν ήταν αναίμακτη. Πολλοί πίστευαν ότι τα σκάνδαλα της προεδρία της, με αποκορύφωμα τα μυστικά e-mails με τον επικεφαλής της Pfizer Aλμπερτ Μπουρλά και τη δικαστική απόφαση περί έλλειψης διαφάνειας που ανακοινώθηκε την παραμονή της ψηφοφορίας, θα κλόνιζαν τους ευρωβουλευτές. Κάτι τέτοιο όμως τελικά δεν συνέβη και σε αυτό έπαιξαν ρόλο πολλοί παράγοντες. Ενας από αυτούς ήταν και η θολή, όσο όμως και περίεργη στάση της Τζόρτζια Μελόνι, η οποία επέλεξε να μείνουν όλα ανοιχτά για τη συστημική και αδιαφανή Φον ντερ Λάιεν.

Αν και το κόμμα Αδελφοί της Ιταλίας της Μελόνι ψήφισε, λοιπόν, κατά της δεύτερης θητείας της Φον ντερ Λάιεν, η στάση της Ιταλίδας πρωθυπουργού δεν ήταν ξεκάθαρη έως την τελευταία στιγμή. H «Corriere della Sera» αποκάλυψε πως κατά τη διάρκεια της πτήσης της από τη Λιβύη προς το Λονδίνο η Μελόνι συνομίλησε τηλεφωνικά με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην οποία, επί της ουσίας, φαίνεται ότι είπε: «Ούρσουλα, αν στην ομιλία σου ανοιχτείς πολύ στις απαιτήσεις των Σοσιαλιστών και των Πρασίνων, μας βάζεις σε μπελάδες. Οι άνθρωποί μου δεν θα μπορούν να σε ψηφίσουν». Κι έτσι έγινε. «Το να ψηφίσουμε υπέρ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα σήμαινε ότι θα πηγαίναμε ενάντια σε ορισμένες από τις αρχές μας» δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Νικόλα Προκατσίνι, συμπρόεδρος της ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR).

Φυλακή

Η Ακροδεξιά θα έστελνε τη Φον ντερ Λάιεν στη φυλακή, σημείωσε στη σύντομη αλλά πολύ αιχμηρή παρέμβαση η Πολωνή ευρωβουλευτής Εύα Ζαϊοντσκόφσκα-Χέρνικ, επικεφαλής της ομάδας της ακροδεξιάς ομάδας Ευρώπη των Κυρίαρχων Εθνών (ESN). Η ίδια κατηγόρησε τη Φον ντερ Λάιεν, μεταξύ άλλων, ότι έχει καταστρέψει τον αγροτικό κόσμο, ότι κάνει τους Ευρωπαίους όλο και πιο φτωχούς και ότι είναι υπεύθυνη για «κάθε βιασμό [και] άθλιες επιθέσεις που γίνονται από παράνομους μετανάστες».

«Θα έπρεπε να πας στη φυλακή και όχι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή» κατέληξε, προσθέτοντας ότι ο επαναδιορισμός της θα οδηγούσε σε περαιτέρω κατάρρευση της Ε.Ε. Αίσθηση προκάλεσε και η Ρουμάνα ευρωβουλευτής Ντιάνα Σοσοάτσα, η οποία κρατούσε μια ορθόδοξη εικόνα με τον Ιησού Χριστό και δήλωσε ότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φον ντερ Λάιεν «σκότωσε ανθρώπους» μέσω των εντολών για τα εμβόλια του κορονοϊού.