Ο «παράγοντας αποσταθεροποίησης και περιθωριοποιημένος» Τούρκος πρόεδρος, σύμφωνα με την κυβέρνηση Μητσοτάκη, χτίζει την εικόνα του «κεντρικού παίκτη» και «ειρηνοποιού» μέσα από τις συναντήσεις και τις συμφωνίες με την Ουκρανία
Ακόμη ένα λιθαράκι στο αφήγημα της Αγκυρας πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν είναι απλώς ένας ηγέτης, αλλά κεντρικός παίκτης και «ειρηνοποιός», ο οποίος μπορεί να διαδραματίσει σοβαρό ρόλο στα τεκταινόμενα, έβαλε αργά το βράδυ της Παρασκευής η Τουρκία. Αιτία στάθηκε τούτη τη φορά η συνάντηση που είχε ο Τούρκος πρόεδρος με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Κωνσταντινούπολη.
Συνάντηση στη διάρκεια της οποίας ο «σουλτάνος» εξέφρασε την πρόθεση της χώρας του να αναλάβει πρωτοβουλία για την αναζωογόνηση της διαδικασίας της Κωνσταντινούπολης για ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου – αν και στο ζήτημα των συμμετεχόντων σε ένα τέτοιο τραπέζι το Κίεβο επιμένει να εκφράζει την αντίθεση και τους προβληματισμούς του για τη Μόσχα.
«Είμαστε έτοιμοι να φιλοξενήσουμε μια ειρηνευτική σύνοδο κορυφής με τη συμμετοχή της Ρωσίας» είπε ο Τούρκος πρόεδρος σε δηλώσεις που έκανε από κοινού με τον Ουκρανό ομόλογό του, μετά τη συνάντηση διάρκειας περίπου μιάμισης ώρας που είχαν στο ανάκτορο του Ντολμά Μπαχτσέ. «Δεν έχει γίνει καμία διπλωματική κίνηση για την εγκαθίδρυση της ειρήνης ανάλογη με το τραπέζι των διαπραγματεύσεων που οργανώσαμε στην Κωνσταντινούπολη, τον Μάρτιο του 2022. Από την αρχή έχουμε συμβάλει τα μέγιστα για τον τερματισμό του πολέμου με διαπραγματεύσεις» τόνισε ο Ερντογάν.
Στη συνάντηση συζητήθηκε λεπτομερώς η συνέχιση της συμφωνίας για τον διάδρομο των σιτηρών. «Κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεών μας ανταλλάξαμε επίσης απόψεις για θέματα που αφορούν τη σταθερότητα στη Μαύρη Θάλασσα, όπως οι διάδρομοι εξαγωγών και η ασφάλεια της ναυσιπλοΐας. Η πρωτοβουλία για τη Μαύρη Θάλασσα απέτρεψε μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση, επιτρέποντας σε σχεδόν 33.000.000 τόνους σιτηρών να φτάσουν σε όσους έχουν ανάγκη. Η συμφωνία αυτή συνήφθη επίσης σε αυτή την αίθουσα. Εάν υπάρχει πρόθεση να επιτευχθεί νέα συμφωνία μεταξύ των μερών, είμαστε έτοιμοι να παράσχουμε την καλύτερη δυνατή υποστήριξη, όπως και στο παρελθόν» δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος.
Εξέφρασε επίσης τη στήριξή του στην ένταξη της Ουκρανίας στους ευρωατλαντικούς θεσμούς: «Κατά την προσεχή περίοδο, είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικό για την Ουκρανία να καταστεί οικονομικά αυτάρκης και ασφαλής. Στο πλαίσιο αυτό, συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε την ενσωμάτωση της Ουκρανίας στους ευρωπαϊκούς και ατλαντικούς θεσμούς».
Παράλληλα, ανέφερε ότι η Τουρκία θα τηρήσει στάση αλληλεγγύης προς την Ουκρανία, καθώς θα συνεχίσει να εργάζεται για έναν ειρηνικό και δίκαιο τερματισμό του πολέμου, και είπε ότι θα υποστηρίξει τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της χώρας. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως στην αρχή της ομιλίας του ο Ερντογάν ευχήθηκε περαστικά στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι για τη ρωσική επίθεση στην Οδησσό. Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι ευχαρίστησε τον Τούρκο πρόεδρο για την υποστήριξη στην κυριαρχία, στην ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.
«Η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας είναι επίσης πολύ σημαντική. Πολλά πλοία έχουν περάσει από εκεί. Περισσότεροι από 30.000.000 τόνοι σιτηρών έχουν ήδη περάσει από αυτόν τον διάδρομο» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Ουκρανός πρόεδρος.
Η συνάντηση Μπλίνκεν – Φιντάν και ο ρόλος «κλειδί» της Τουρκίας
Παίκτη «κλειδί» στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου αποτελεί για την Ουάσινγκτον η Αγκυρα, καθώς σε κάθε ευκαιρία που δίνεται οι ΗΠΑ φροντίζουν να εκπέμψουν αυτό το μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση – θέλοντας μεν να ωθήσουν και τη δική τους ατζέντα στην περιοχή, κρατώντας συγχρόνως δεμένη γερά στο άρμα τους την Τουρκία των νεοοθωμανικών… φαντασιώσεων και βεβαίως των προκλήσεων εις βάρος της Ελλάδας.
Η στάση των ΗΠΑ απέναντι στη γείτονα, λοιπόν, αποτυπώθηκε και κατά τη συνάντηση που είχαν στην Ουάσινγκτον οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών – ο Αντονι Μπλίνκεν και ο Χακάν Φιντάν. Συνάντηση στη διάρκεια της οποίας είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν για τις καυτές εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο, για όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία, αλλά και στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Στη δήλωση, που δόθηκε στη δημοσιότητα το Σάββατο, αναφέρεται ότι ο Μπλίνκεν και ο Φιντάν «συζήτησαν την κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο και υπογράμμισαν τη σημασία της διατήρησης της σταθερότητας και των διαύλων επικοινωνίας».
Στο κείμενο αναφέρεται, επίσης, ότι ο Αμερικανός υπουργός «εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συνεχιζόμενη δέσμευση μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένου του Πέμπτου Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου τον Δεκέμβριο του 2023 στην Αθήνα και την υπογραφή μιας Διακήρυξης Τουρκίας – Ελλάδας για Φιλικές Σχέσεις και Καλή Γειτονία». Οι δύο υπουργοί ανακοίνωσαν, επίσης, ότι ο αμυντικός εμπορικός διάλογος ΗΠΑ – Τουρκίας θα πραγματοποιηθεί εντός του 2024 και οι δύο χώρες θα επιδιώξουν ευκαιρίες για την προώθηση της συνεργασίας των αμυντικών βιομηχανιών.
Μπλίνκεν και Φιντάν «επανέλαβαν την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας στην κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας έναντι του απαράδεκτου πολέμου της Ρωσίας», με τις Ηνωμένες Πολιτείες να εκφράζουν την ικανοποίησή τους για τις προσπάθειες της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατα ανακοινωθείσας ομάδας εργασίας για την αντιμετώπιση των ναρκών και τη διευκόλυνση των ζωτικών ασφαλών οδών για τα σιτηρά και το διεθνές εμπόριο.
Τέλος, για τον πόλεμο στη Γάζα, που έχει στοιχίσει τη ζωή ήδη σε πάνω από 31.000 Παλαιστινίους, στο κείμενο της δήλωσης αναφέρεται ότι οι επικεφαλής της αμερικανικής και τουρκικής διπλωματίας υπογράμμισαν τη σημασία εξεύρεσης «μιας οδού προς τον τερματισμό της σύγκρουσης» και την άμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Επαναβεβαίωσαν, επίσης, τη δέσμευσή τους για μια βιώσιμη λύση δύο κρατών.
Μ.Η.Τ. 232120