● 17 Μαρτίου του 180 μ.Χ. υπολογίζεται ότι πέθανε μια συγκλονιστική ιστορική προσωπικότητα: ο Ρωμαίος αυτοκράτορας και στωικός φιλόσοφος Μάρκος Αυρήλιος (γεννήθηκε στις 26 Απριλίου 121 μ.Χ.).
● Οι σωζόμενες σκέψεις του, που αποτυπώθηκαν σε βιβλίο με τον τίτλο «Τα εις εαυτόν», είναι ακόμα επίκαιρες και το βιβλίο παραμένει ευπώλητο – σε πείσμα των ανέμπνευστων εποχών που έρχονται και παρέρχονται. Ακολουθούν μερικά ενδεικτικά αποσπάσματα της φιλοσοφίας του.
● «Της ανθρώπινης ζωής η διάρκεια είναι όσο μια στιγμή, η ουσία της ρευστή, η αίσθησή της θολή, το σώμα από τη σύστασή του έτοιμο να σαπίσει και η ψυχή ένας στρόβιλος, η τύχη άδηλη, η δόξα αβέβαιη.
● »Με δυο λόγια, όλα στο σώμα σαν ένα ποτάμι, όλα της ψυχής σαν όνειρο και σαν άχνη, η ζωή ένας πόλεμος κι ένας ξενιτεμός, η υστεροφημία λησμονιά. Ποιο είναι αυτό που μπορεί να μας δείξει τον δρόμο; Ενα και μόνο: η φιλοσοφία!
● »Κι αυτό σημαίνει να φυλάμε τον θεό μέσα μας καθαρό κι αλώβητο, νικητή πάνω στις ηδονές και στους πόνους, να μην κάνουμε τίποτε στα τυφλά, τίποτε ψεύτικα και προσποιητά, να μην εξαρτιόμαστε από το τι θα πράξει ή τι δεν θα πράξει ο άλλος. Κι ακόμη, να αποδεχόμαστε όσα συμβαίνουν σαν κάτι που έρχεται κάπου από κει απ᾽ όπου έχουμε έλθει και εμείς· και πάνω απ᾽ όλα, να περιμένουμε τον θάνατο με γαλήνια διάθεση, θεωρώντας πως δεν είναι τίποτε άλλο παρά η διάλυση των συστατικών στοιχείων από τα οποία είναι συγκροτημένο κάθε ζωντανό πλάσμα. […]
● »Να σκέφτεσαι συνεχώς πόσοι γιατροί πέθαναν, που πολλές φορές συνοφρυώθηκαν πάνω απ’ τους ασθενείς τους. Πόσοι επίσης φιλόσοφοι που είχαν αναπτύξει χιλιάδες σκέψεις περί θανάτου ή αθανασίας. Πόσοι ανδρείοι που σκότωσαν πολλούς. Πόσοι τύραννοι που εξουσίασαν τις ζωές των άλλων με φοβερή έπαρση σαν οι ίδιοι να ήταν αθάνατοι. […]
● »Πρέπει εν γένει να αντιμετωπίζουμε τα ανθρώπινα ως εφήμερα και ευτελή – χθες μωρό, αύριο μούμια ή στάχτη. Την ακαριαία τούτη στιγμή του χρόνου να την περάσεις σύμφωνα με τη φύση, όπως η ελιά που ωριμάζει και πέφτει δοξολογώντας το δέντρο που τη γέννησε».
π