Οι δημοσκόποι διαμορφώνουν κλίμα μέχρι να «μιλήσουν» οι κάλπες. Αυτό βλέπουμε να γίνεται διεθνώς τα τελευταία χρόνια. Οι δημοσκοπήσεις είναι το κυρίαρχο θέμα συζήτησης μέχρι να εκδηλωθεί η βούληση του λαού. Πάνω σε αυτές και εξαιτίας αυτών αναπτύσσεται επιχειρηματολογία, κρίνονται κομματικά προγράμματα και ιδεολογικές διακηρύξεις και κομπάζουν για τις «νίκες» ή πέφτουν σε περίσκεψη για τις «ήττες» τους πολιτικοί και παρατάξεις. Οι περισσότεροι παρασύρονται και αναφέρονται στα ευρήματα των δημοσκόπων λες και πρόκειται για την ίδια τη λαϊκή ετυμηγορία. Κι όμως, έχουμε δει επανειλημμένως να διαψεύδονται – και μάλιστα με θεαματικό τρόπο.
Τα πιο πρόσφατα κρούσματα πανηγυρικής διάψευσης δημοσκοπήσεων σημειώθηκαν στις εκλογές στην Κύπρο και την Τουρκία. Στην Κύπρο ο αριθμός των εκλογέων είναι μικρός. Επίσης, υποτίθεται ότι οι δημοσκόποι διαμορφώνουν το ερωτηματολόγιό τους και επιλέγουν το κοινό που απαντά έτσι ώστε να διευκολύνεται η εξαγωγή συμπερασμάτων για τα τελικά αποτελέσματα. Παρ’ όλα αυτά, οι εταιρίες σφυγμομετρήσεων δεν μπόρεσαν καν να προβλέψουν ποιο θα ήταν το «ζευγάρι» του τελικού των κυπριακών προεδρικών εκλογών.
Στην Τουρκία οι δημοσκόποι δεν αποδείχτηκαν μόνο ανακριβείς στις προβλέψεις τους, αλλά μάλλον γελοιοποιήθηκαν – και μαζί τους όλοι όσοι ήδη προέβαιναν σε βαθυστόχαστες αναλύσεις για τη γειτονική χώρα που θα περνούσε στη «μεταερντογανική εποχή». Κι όπως απεδείχθη, όχι μόνο δεν ηττήθηκε ο Ερντογάν, αλλά κατάφερε μια σημαντικότατη νίκη, που εικάζεται πως θα του ανανεώσει τη θητεία του στο προεδρικό μέγαρο.
Οι λόγοι που διαψεύδονται οι δημοσκοπήσεις έχουν να κάνουν και με τη μεθοδολογία τους (η εποχή του διαδικτύου έχει ιδιαίτερες δυσκολίες για τους δημοσκόπους) αλλά και με τον… υποψιασμένο χαρακτήρα των ανθρώπων. Πολλοί σιωπούν. Δεν απαντούν σε ερωτηματολόγια. Επίσης, δεν είναι λίγοι εκείνοι που στις μετρήσεις των τάσεων της κοινής γνώμης λένε συνειδητά ψέματα για να μπερδέψουν τις εταιρίες δημοσκοπήσεων και τις πολιτικές δυνάμεις.
Για όποιον λόγο κι αν συμβαίνουν όλα τα προαναφερθέντα, ένα είναι το δίδαγμα: Καλό είναι να διεξάγονται δημοσκοπήσεις, αλλά οι μέθοδοί τους χρήζουν μείζονος επικαιροποίησης και δεν πρέπει να τις παίρνουμε ιδιαίτερα… τοις μετρητοίς.
Μ.Η.Τ. 232120