Σαν σήμερα το 1822 οι επαναστατημένοι Ελληνες κατάφεραν μια συντριπτική νίκη σε βάρος των Οθωμανών. Στη Μάχη των Δερβενακίων ο Μαχμούτ Πασάς Δράμαλης ηττήθηκε κατά κράτος από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, απώλεσε περίπου το 1/5 των δυνάμεών του και μετά την παρέλευση τριών μηνών πέθανε από τη λύπη του. Σε αυτή τη σφοδρή μάχη οι Τούρκοι, αριθμητικά και από απόψεως πολεμικού υλικού, ήταν υπέρτεροι, αλλά επικράτησαν οι Ελληνες.
Τα Δερβενάκια δεν ήταν μία εξαίρεση στον επαναστατικό κανόνα του 1821. Οι νίκες για τους Ελληνες στο ξέσπασμα της Εθνεγερσίας, πριν φυτρώσει για τα καλά ο δηλητηριώδης σπόρος του διχασμού, ήταν πολλές και θεαματικές. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες μνημονεύεται ότι οι πολεμιστές μας είχαν αρχίσει να σκέφτονται για τα καλά το ενδεχόμενο επέκτασης των επιχειρήσεων και μέσα στην καρδιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το όραμα της Κωνσταντινούπολης δεν εγκατέλειψε ποτέ τους Ελληνες.
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του, τα οποία υπαγόρευσε στον Γεώργιο Τερτσέτη, καθιστά σαφές ότι τα μπαρουτοκαπνισμένα παλικάρια του είχαν αποδεχθεί πλήρως την ιστορική κληρονομιά της Κωνσταντινούπολης και το άφθαρτο πρότυπο του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Είπε χαρακτηριστικά ο Γέρος του Μοριά: «Μίαν φοράν, όταν επήραμεν το Ναύπλιον, ήλθε ο Αμιλτον να με ιδεί· μου είπε ότι: “Πρέπει οι Ελληνες να ζητήσουν συμβιβασμόν, και η Αγγλία να μεσιτεύσει”. Εγώ του αποκρίθηκα ότι: “Αυτό δεν γίνεται ποτέ, ελευθερία ή θάνατος. Εμείς, Καπετάν Αμιλτον, ποτέ συμβιβασμόν δεν εκάμαμεν με τους Τούρκους. Αλλους έκοψε, άλλους εσκλάβωσε με το σπαθί και άλλοι, καθώς ημείς, εζούσαμεν ελεύθεροι από γενεά εις γενεά. Ο βασιλεύς μας εσκοτώθη, καμμία συνθήκη δεν έκαμε· η φρουρά του είχε παντοτινόν πόλεμον με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήτον πάντοτε ανυπότακτα”. Με είπε: “Ποία είναι η βασιλική φρουρά του, ποία είναι τα φρούρια;” – “Η φρουρά του Βασιλέως μας είναι οι λεγόμενοι Κλέφται, τα φρούρια η Μάνη και το Σούλι και τα βουνά”. Ετζι δεν με ομίλησε πλέον».
Κι από το 1821 ως σήμερα ο λαός μας δεν έχει αλλάξει όσον αφορά τα εσώψυχά του, τους πόθους, τα όνειρα και τις φιλοδοξίες του. Οι Ελληνες, σε αντίθεση με τις κατά καιρούς ανάξιες, ανέμπνευστες και ετερόφωτες ηγεσίες, θέλουν να ξαναγράψουν σελίδες δόξας. Δεν έχουν ρίξει λευκή πετσέτα στο ρινγκ του παγκόσμιου ανταγωνισμού. Γνωρίζουμε από πού ήρθαμε και νιώθουμε πού πρέπει να κατευθυνθούμε, παρόλο που η φιλήκοη των ξένων κρατική εξουσία θέλει να μας πείσει ότι τα καλύτερα παρήλθαν και πρέπει να προσηλωθούμε σε μια χαμοζωή υποτακτικού οφειλέτη.
Η νίλα του Δράμαλη στα Δερβενάκια μπορεί να επαναληφθεί σε άλλο σημείο του χάρτη, αλλά και σε εξαιρετικά μεγαλύτερη κλίμακα…