Η είδηση ότι κατά τις φετινές εξετάσεις υποψήφιοι με βαθμό 2 πέρασαν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση μοιάζει απίστευτη, αλλά δεν είναι, καθώς ανάλογα φαινόμενα έχουν παρατηρηθεί και στο παρελθόν. Αλλοτε κάτι τέτοιο θα προκαλούσε θυμηδία ή και οργή. Στις συνθήκες στις οποίες έχουν περιέλθει, όμως, σήμερα η χώρα και η κοινωνία μας απαιτείται (από όλες τις πλευρές) κάτι περισσότερο: περισυλλογή και προβληματισμός…
Η ημιθανής κατάσταση στην οποία βρίσκεται προ πολλού η Παιδεία μας δεν αφήνει άλλα περιθώρια αδιαφορίας. Αλλωστε, τα συμπτώματα αυτά εκδηλώνονται σχεδόν σταθερά κάθε χρονιά, όταν εκδίδονται τα αποτελέσματα των πανελλαδικών εξετάσεων, αλλά μόλις περάσουν οι πρώτες εντυπώσεις και υποχωρήσουν τα πρωτοσέλιδα ουδείς συγκινείται.
Κανείς δεν είναι άμοιρος ευθυνών γι’ αυτό το κατάντημα. Διαχρονικά, αλλά ειδικότερα και στην παρούσα συγκυρία. Τα πρότυπα της ήσσονος προσπάθειας σχεδόν σε όλους τους κοινωνικούς τομείς άρχισαν να καλλιεργούνται από τις εποχές της ευμάρειας και της τεχνητής ευημερίας. Ο χώρος της εκπαίδευσης δεν αποτέλεσε εξαίρεση ακόμη κι όταν η χώρα μπήκε στο μακρύ και σκοτεινό μνημονιακό τούνελ. Σχεδόν κάθε υπουργός Παιδείας εδώ και δεκαετίες επιδιώκει να συνδέσει το όνομά του με μια (εμφανιζόμενη ως κοσμογονική) «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση», αλλά η πράξη κονιορτοποιεί τη θεωρία και τα αποτελέσματα είναι αυτά που βιώνουμε όλοι: τραγικά.
Ειδικά στις σημερινές συνθήκες, η Παιδεία θα έπρεπε να αποτελεί -όχι στα λόγια- εθνική προτεραιότητα. Χωρίς ιδεοληπτικές αγκυλώσεις περί κατάργησης της «αριστείας», χωρίς κομματικές παρωπίδες, χωρίς προχειρότητες. Αν μέχρι πρότινος το στοίχημα -που σε μεγάλο βαθμό χάθηκε- ήταν η σύνδεση του εκπαιδευτικού συστήματος με τον επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων, σήμερα το κρίσιμο ζητούμενο δεν είναι απλώς να σταματήσει η ετήσια παραγωγή χιλιάδων άνεργων πτυχιούχων, οι οποίοι ωθούνται είτε στο περιθώριο είτε στη μετανάστευση.
Η Παιδεία είναι απαραίτητη όσο ποτέ άλλοτε για να ξαναβρούμε όλοι, πριν απ’ όλα, τον εθνικό μας εαυτό, τη συνείδησή μας ως Ελληνες. Η μόρφωση πρέπει να γίνει το όπλο που θα κάνει τις νέες γενιές να αφυπνιστούν, να θέσουν τέρμα στη συλλογική μοιρολατρία και παραίτηση και να δώσουν πίσω στην πατρίδα μας όσα οι χρεοκοπημένες πολιτικές ελίτ επέτρεψαν να χαθούν. Ειδάλλως δεν υπάρχει μέλλον.