Δημοσιογραφία και δεοντολογία

Στις αρχές δεοντολογίας του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, που μπορούμε άπαντες να διαβάσουμε στον ιστότοπο της ΕΣΗΕΑ, αναφέρονται -μεταξύ άλλων- τα ακόλουθα:
«Ο δημοσιογράφος δικαιούται και οφείλει: Να θεωρεί πρώτιστο καθήκον του προς την κοινωνία και τον εαυτό του τη δημοσιοποίηση όλης της αλήθειας. Να θεωρεί προσβολή για την κοινωνία και πράξη μειωτική για τον εαυτό του τη διαστρέβλωση, την απόκρυψη, την αλλοίωση ή την πλαστογράφηση των πραγματικών περιστατικών. Να μεταδίδει την πληροφορία και την είδηση ανεπηρέαστα από τις προσωπικές πολιτικές, κοινωνικές, θρησκευτικές, φυλετικές και πολιτισμικές απόψεις ή πεποιθήσεις του».

Και τα υπόλοιπα άρθρα του κειμένου για τις αρχές δεοντολογίας του δημοσιογραφικού επαγγέλματος έχουν σημασία για την άσκηση του λειτουργήματος, το οποίο αποτελεί έναν από τους πυλώνες του συλλογικού βίου κάθε ελεύθερης χώρας. Ομως, ενώ τα κείμενα είναι άψογα, η πρακτική αποδεικνύεται εξοργιστικά… ατελής.

Στην Ελλάδα η πολιτική τάξη έχει αλλεργία στη μαχητική δημοσιογραφία. Δεν αντέχει την κριτική στην αρθρογραφία ούτε τις ουσιαστικές και «ενοχλητικές» ερωτήσεις στις συνεντεύξεις, επειδή έχει πολλά να κρύψει και οι αρετές πολλών προβεβλημένων πολιτικών είναι απείρως λιγότερες από τις ενοχές τους.
Με την πάροδο του χρόνου και με τις αθέμιτες μεθόδους «πίεσης» που ασκούν όσοι έχουν εξουσία, η αληθινή δημοσιογραφία εκτοπίζεται και τη θέση της λαμβάνει η προπαγάνδα. Ενώ οι εκάστοτε κρατούντες συνηθίζουν να αναφέρουν ως πρότυπα δημοσιογραφίας τα κυρίαρχα ΜΜΕ στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, οι ίδιοι τρέμουν στην ιδέα ότι μπορεί να ακολουθηθεί το ίδιο μοντέλο και εδώ.

Οι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί δημοσιογράφοι δεν είναι άγγελοι ούτε Δον Κιχώτες, αλλά επιτρέπουν στον εαυτό τους να κάνουν καυτά ρεπορτάζ και να υποβάλλουν καίριες ερωτήσεις που θίγουν τα κακώς κείμενα του πολιτικού κόσμου των χωρών τους.
Εδώ οτιδήποτε πέρα από δημόσιες σχέσεις, φιλοφρονήσεις και λιβανωτά προς την εξουσία θεωρείται «κακοήθεια» και «απόπειρα προσωπικής επίθεσης». Κι όμως, η δημοσιογραφική δεοντολογία επιβάλλει το… στρίμωγμα της εξουσίας διά της δημοσιοποίησης της αλήθειας!