«Αυτή είναι η Κύπρος. Η πατρίδα μου. Είμαι Ελληνας και ονομάζομαι Μιχάλης Κακογιάννης. Η Κύπρος κατοικείται από τους Ελληνες για περισσότερο από 3.000 χρόνια. Επιζήσαμε από πολλούς κατακτητές. Ρωμαίους, Φράγκους, Βενετσιάνους, Τούρκους, Βρετανούς, αλλά πάντα μείναμε με την ελληνική κληρονομιά μας απείραχτη». Ετσι ξεκινάει το «Αττίλας ’74», το ντοκιμαντέρ του Μιχάλη Κακογιάννη για την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο, δίνοντας το στίγμα της εποχής, του τόπου και του ίδιου του δημιουργού.
Ο Μιχάλης Κακογιάννης γύρισε το φιλμ-ντοκουμέντο τον Σεπτέμβριο του 1974, αμέσως μετά την εισβολή. Εσπευσε στον τόπο του για να βοηθήσει. Δεν έβγαζε ανακοινώσεις από βίλες στην ηλιόλουστη Καλιφόρνια ούτε έκανε «αντίσταση» από γαλλικές κρεπερί ή μεσογειακά θέρετρα. Ακόμα χρησιμοποιούν το «Αττίλας ’74» η Κύπρος και η Ελλάδα, για να τεκμηριώσουν τις τουρκικές θηριωδίες στο νησί.
Η εκδημία του αλησμόνητου σκηνοθέτη, με τη βαθιά ελληνικότητα στο έργο του και την παγκόσμια ακτινοβολία, επανέφερε στις συζητήσεις το ζήτημα της τέχνης. Γιατί έκανε τη διαφορά ο Κακογιάννης και πέτυχε τόσα πολλά σε τόσο μεγάλη κλίμακα; Ηταν ο καιρός του «μαγικός» και η συγκυρία ευτυχής; Ηταν οι συνεργάτες του; Πάτησε σε ώμους πολιτικών για να σταθεί;
Τίποτα από τα παραπάνω. Μας είχε συστηθεί, άλλωστε, ο άνθρωπος. Πέτυχε γιατί δεν ξέχασε στιγμή ότι ήταν Ελληνας. Παρουσίασε τα πάθη, τις αρετές και τα λάθη του λαού του, έχοντας το ταλέντο και τη φαντασία για να το κάνει. Ο,τι είναι αληθινό και ατόφιο δεν χρειάζεται «σπρώξιμο». Φαίνεται γιατί λάμπει. Ο,τι εκφράζει αυθεντικά ένα έθνος γίνεται πανανθρώπινο, απευθύνεται σε όλους. Ο γνήσιος καλλιτέχνης δεν χρειάζεται επιδοτήσεις ούτε ικετεύει για πλουσιοπάροχη σίτιση στο κρατικό πρυτανείο.
Καλό κατευόδιο, Ελληνα.
Μ.Η.Τ. 232120