Συνεχίζεται η σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη, τι εκτιμούν οι ειδικοί για την ηφαιστειακή δράση, αιχμές για τον τρόπο αντιμετώπισης από την Πολιτεία αφήνει ο Ακης Τσελέντης
Κορυφώνεται η αγωνία των κατοίκων της Σαντορίνης και άλλων νησιών των Κυκλάδων μετά τους δύο χθεσινούς σεισμούς των 4,9 Ρίχτερ, αποδεικνύοντας πως η σεισμική δραστηριότητα δεν μειώνεται, αντίθετα παραμένει ισχυρή, ενώ ο σεισμολόγος Ακης Τσελέντης αφήνει αιχμές στις Αρχές για ολιγωρία αλλά και… τρομολαγνεία. Η πρώτη δόνηση των 4,9 Ρίχτερ σημειώθηκε στις 11.29 το πρωί με επίκεντρο 23 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Αμοργού και εστιακό βάθος 13,7 χιλιόμετρα, και τρεις ώρες μετά, στις 2.17 μ.μ., με επίκεντρο 18 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Αρκεσίνης Αμοργού και εστιακό βάθος 5 χιλιόμετρα.
Μάλιστα, μέσα σε μιάμιση ώρα έγιναν επτά σεισμοί άνω των 4 Ρίχτερ ανάμεσα στη Σαντορίνη και την Αμοργό, ενώ οι δονήσεις τα τελευταία 24ωρα έχουν ξεπεράσει τις 500! Σχολιάζοντας τον πρώτο σεισμό των 4,9 Ρίχτερ ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών Ευθύμιος Λέκκας επισήμανε ότι «θα ήταν καλό να έχουμε έναν σεισμό της τάξης των 5 με 5,5 Ρίχτερ, ώστε να εκτονωθεί η δραστηριότητα».
Τα επίκεντρα
Από την πλευρά του ο ηφαιστειολόγος Σταύρος Μελετλίδης ξεκαθάρισε σε δηλώσεις του πως υπάρχει πιθανότητα να δούμε έκρηξη ηφαιστείου, αν και πλέον οι σεισμοί δεν έχουν επίκεντρο την καλντέρα. Πάντως, από το βράδυ της Κυριακής τα επίκεντρα τα δονήσεων φαίνεται πως μετατοπίζονται βορειοανατολικά από τη Σαντορίνη, σύμφωνα με τον αναπληρωτή διευθυντή του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου της Αθήνας, Βασίλη Καραστάθη, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε επιφυλακή για κάποια μεγαλύτερη δόνηση όχι μόνο η Σαντορίνη, αλλά η Ανάφη και η Αμοργός. Από την πλευρά του ο γνωστός σεισμολόγος Ακης Τσελέντης με ανάρτησή του στο facebook σημειώνει πως η έντονη σεισμική δραστηριότητα πρόκειται για προσεισμική ακολουθία, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου στους κατοίκους προκειμένου να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τα παλαιά κτίρια, αλλά και για τον κίνδυνο τσουνάμι στην περίπτωση ισχυρού σεισμού.
Επιπλέον ο κ. Τσελέντης ασκεί κριτική στους αρμοδίους να μη… διατυμπανίζουν τα μέτρα που λαμβάνουν, γιατί τρομοκρατούνται οι πολίτες, αφήνοντας να εννοηθεί πως αναδεικνύουν το θέμα των σεισμών για να «κουκουλώσουν» την οργή του κόσμου για το έγκλημα των Τεμπών. «Η Πολιτεία πρέπει να λάβει περισσότερα μέτρα και να μη διατυμπανίζει δημόσια ότι έστειλε σκηνές (δήθεν για να μένει η ΕΜΑΚ), σκύλους, ειδικούς διασώστες, ειδικούς γιατρούς κ.λπ. Σε καμία χώρα αυτά δεν γίνονται φανερά γιατί τρομοκρατείται ο κόσμος. Το σηκώνουν πολύ το σοβαρό αυτό θέμα (μήπως για να καλύψουν κάτι άλλο που πρόσφατα προκάλεσε την παλλαϊκή οργή;), ας μη ρίχνουμε στάχτη στα μάτια του κόσμου» καταγγέλλει ο κ. Τσελέντης, ο οποίος προτείνει τα εξής:
Οσων τα σπίτια είναι στατικώς προβληματικά είτε λόγω κατασκευής είτε λόγω θέσης (π.χ. είναι σε ασταθή πρανή) ας τα αποφύγουν οι κάτοικοι. Ορθώς ο δήμος όρισε χώρους καταφυγής, τους οποίους όμως πρέπει να μάθουν οι κάτοικοι. Προσοχή στις ακτές για την περίπτωση τσουνάμι. Να τοποθετηθούν ταμπέλες με οδηγίες για το πού θα καταφύγει ο κόσμος στην περίπτωση τσουνάμι. Να αποκλειστούν οι περιοχές γύρω και κάτω από τα ασταθή πρανή. Εξάλλου, αφήνει αιχμές κατά Ελλήνων συναδέλφων του σχετικά με τον αντίκτυπο της αυξημένης σεισμικής ακολουθίας στα ηφαίστεια της περιοχής.
«Οταν ανεβαίνει το μάγμα και αυξάνει τις τάσεις στις ρηξιγενείς περιοχές, ενεργοποιούνται κάποια τοπικά ρήγματα, τα οποία μετά με το φαινόμενο ντόμινο ενεργοποιούν άλλα; Διαβάσατε τις χθεσινές απόψεις ξένων σεισμολόγων. Πάντως τα ηφαίστεια είναι ενεργά και ας τα θέλουν κάποιοι κοιμισμένα… Εύχομαι να διαψευστώ» αναφέρει με νόημα. «Καμπανάκι» κρούει και ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος, σεισμολόγος του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, ο οποίος δήλωσε χθες πως «υπάρχει αύξηση του πλήθους και των μεγεθών των σεισμών, και τα επίκεντρα των σεισμών μετατοπίζονται προς τα βόρεια ανατολικά και κινούνται παράλληλα περίπου προς τις ακτές της Αμοργού. Αυτό σημαίνει πως έχει μεγαλώσει το συνολικό μήκος του ενεργοποιημένου ρήγματος το τελευταίο 48ωρο, είναι περίπου 30 χλμ., το οποίο αποτελεί το νότιο τμήμα και μικρό τμήμα του μεγάλου ρήγματος που ενεργοποιήθηκε το 1956. Τα χαρακτηριστικά που ανέφερα μας έδειξαν πως βρισκόμαστε σε μία προσεισμική ακολουθία. Το ενδεχόμενο ισχυρότερου σεισμού είναι υπαρκτό. Είναι ελάχιστες οι πιθανότητες να δούμε όμως το 7,7 Ρίχτερ».
Ο Ευθ. Λέκκας
Πιο καθησυχαστικός είναι από τους συναδέλφους του ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του ΕΚΠΑ Ευθ. Λέκκας μετά την ολοκλήρωση της χθεσινής σύσκεψης των επιστημόνων, σημειώνοντας πως «τα μέλη της επιτροπής από όλα τα ερευνητικά κέντρα της χώρας είχαν κοινή συνιστώσα ότι η σεισμική δραστηριότητα που εξελίσσεται κοντά στην Αμοργό δεν θα πάψει για μερικές μέρες έως εβδομάδες με ίδια μεγέθη. Δεν θα πάμε σε πολύ μεγάλα μεγέθη». «Για 7,6 Ρίχτερ πρέπει να περάσουν χιλιάδες χρόνια. Μικρά ρήγματα δεν μπορούν να δώσουν τον σεισμό του 1956. Δεν θα ξαναδούμε σεισμό σαν του 1956» πρόσθεσε, καθησυχάζοντας τους κατοίκους του νησιού.
Πάντως άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για ένα μικρό τσουνάμι, εφόσον σημειωθεί σεισμός μεγέθους 6 Ρίχτερ, το οποίο όμως χαρακτήρισε «ακραίο σενάριο». Καταλήγοντας τόνισε ότι «ο κόσμος δεν θα πρέπει να πανικοβάλλεται. Δεν πρόκειται να δούμε εικόνες που να παραπέμπουν στο 1956». Στο μεταξύ, χθες είδαν το φως προβλήματα σε σχολικά κτίρια στο νησί. Το μπαράζ σεισμικών δονήσεων στη Σαντορίνη φαίνεται πως προκάλεσε ρωγμές στο σχολικό κτίριο του ΕΠΑ.Λ. Θήρας στην περιοχή Πύργος. Οι ρωγμές καταγράφηκαν σε πολλά σημεία του σχολικού κτιρίου, στο υπόγειο, στη δεξαμενή νερού και στο λεβητοστάσιο.
Ομάδες διάσωσης της ΕΜΑΚ έφτασαν στα νησιά
Με γιατρούς και διασώστες έχουν ενισχυθεί τα τελευταία 24ωρα οι δυνάμεις του ΕΚΑΒ στη Σαντορίνη, στην Αμοργό και την Ιο, ενώ έχουν σπεύσει ελικόπτερο και drone προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση ανάγκης. Οι αρμόδιες Αρχές έκριναν απαραίτητη την αυξημένη παρουσία διασωστών προληπτικά, λόγω των αλλεπάλληλων σεισμικών δονήσεων που έφτασαν χθες τα 4,9 Ρίχτερ. Μετά την προχθεσινή σύσκεψη στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης, το Εθνικό Κέντρο Αμεσης Βοήθειας προχώρησε σε στοχευμένη ενίσχυση των δυνάμεών του στη Σαντορίνη, στην Αμοργό και την Ιο.
Οι δυνάμεις των τομέων του ΕΚΑΒ στα τρία νησιά ενισχύθηκαν από ομάδα του Ειδικού Τμήματος Ιατρικής Καταστροφών (ΕΤΙΚ-ΕΚΑΒ), αποτελούμενη από ιατρό και διασώστες με τον απαραίτητο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, καθώς και από επιπλέον διασώστες και ασθενοφόρα. Παράλληλα, τα στελέχη του Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας (ΚΕΠΥ-ΕΚΑΒ) και του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ-ΕΚΑΒ) είναι σε αυξημένη επιχειρησιακή ετοιμότητα για την αποτελεσματική διαχείριση κάθε έκτακτης ανάγκης.
Υγειονομικό
Για τη Σαντορίνη αναχώρησε και η ομάδα «Ικαρος Αττικής» του Πυροσβεστικού Σώματος. Παράλληλα, σε ετοιμότητα είναι και οι υγειονομικές Αρχές στη Σαντορίνη, στην Ιο και την Αμοργό για το ενδεχόμενο αντιμετώπισης επιπτώσεων στον πληθυσμό από τη σεισμική έξαρση των τελευταίων ημερών. Τον συντονισμό έχει το ΕΚΑΒ, που είναι επιχειρησιακός βραχίονας του υπουργείου Κλιματικής Αλλαγής και Πολιτικής Προστασίας, με το Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας (ΚΕΠΥ ΕΚΑΒ) και το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (EΣKE-EKAB). Στη Σαντορίνη έχουν φτάσει από την Κυριακή και ειδικά εκπαιδευμένες ομάδες διάσωσης της ΕΜΑΚ, μαζί με διασωστικό σκύλο και εξειδικευμένες μονάδες ορεινής διάσωσης (ΕΜΟΔΕ).
Επίσης, στο νησί βρίσκεται ελικόπτερο Bell που μετέφερε ομάδα χειριστών drones με τον εξοπλισμό της, καθώς και εναέριους διασώστες, οι οποίοι θα συνδράμουν τις επιχειρήσεις εκτίμησης της κατάστασης και διασώσεις, εφόσον απαιτηθεί. Σε ετοιμότητα είναι και οι Ενοπλες Δυνάμεις, εφόσον κριθεί αναγκαίο. Για τον λόγο αυτόν συμμετείχε προχθές στη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Δημήτριος Χούπης.
Θανάσης Γκανάς: Η πιθανότητα της έκρηξης και του τσουνάμι
Τον κίνδυνο τσουνάμι αλλά και έκρηξης ηφαιστείου εξαιτίας των αλλεπάλληλων σεισμικών δονήσεων επεσήμανε χθες ο διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών Θανάσης Γκανάς, τονίζοντας πως οι Aρχές προετοιμάζονται και για τα δύο σενάρια. «Ή θα έχουμε μια σμηνοσειρά, δηλαδή μεγέθη που θα είναι της τάξης του 4,5 έως 4,7 το ανώτερο, ή θα έχουμε μια μεγαλύτερη δόνηση σεισμική, η οποία μπορεί να προκαλέσει τσουνάμι και κάποια ηφαιστειακή έκρηξη. Οπότε προετοιμαζόμαστε γι’ αυτά τα σενάρια» ανέφερε μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα ο Θανάσης Γκανάς, λίγο πριν σημειωθεί ο χθεσινός σεισμός μεγέθους 4,9 Ρίχτερ…
«Δεν γνωρίζουμε ακόμα πώς θα εξελιχθεί η ακολουθία αυτή ανοιχτά της Σαντορίνης και μεταξύ της νήσου Σαντορίνης και Ανύδρου, οπότε πρέπει να περιμένουμε κι άλλο να δούμε την εξέλιξη του φαινομένου» πρόσθεσε, τονίζοντας ότι απαιτείται να υπάρχει ετοιμότητα για το δυσμενές σενάριο που περιλαμβάνει τη διέγερση ενός από τα ηφαίστεια της περιοχής, εστιάζοντας στο Κολούμπο, που έχει παρουσιάσει αύξηση αερίων μαζών. «Μεταξύ Σαντορίνης, που είναι το συγκρότημα γνωστό με τις Καμένες, όπου είχαμε τελευταία φορά τελευταία έκρηξη το 1950 και τελευταία κρίση το 2011, και της βραχονησίδας Ανύδρου υπάρχουν άλλα 15 ηφαιστειακά κέντρα στον πυθμένα. Μεγαλύτερο από αυτά είναι το Κολούμπο, το οποίο είναι 8 χιλιόμετρα βορειοανατολικά. Το Κολούμπο είναι ενεργό, ενεργότατο. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν αύξηση των αερίων, οπότε πρέπει να προσέξουμε να δούμε πώς θα εξελιχθεί αυτό».
Προσοχή
«Γι’ αυτό θα γίνουν και νέες μετρήσεις σήμερα (σ.σ.: Δευτέρα) και αύριο (σ.σ.: σήμερα Τρίτη) εκεί στην περιοχή, θα προστεθούν και νέοι σεισμογράφοι, και θα γίνουν και νέες λήψεις από τα αέρια. Το άλλο φαινόμενο είναι ότι έχουμε μια μετατόπιση της σεισμικής ακολουθίας από την καλντέρα της Σαντορίνης βορειοανατολικά, με χιλιάδες σεισμούς εκεί, που σημαίνει ότι υπάρχει μια εξέλιξη έντονη τώρα και εκεί έχουμε την προσοχή μας να δούμε πώς θα εξελιχθεί αυτή η κατάσταση, αν θα έχουμε δηλαδή συνεχείς τέτοιες δονήσεις» παρατήρησε ο κ. Γκανάς. Μιλώντας με γεωλογικούς όρους σημείωσε: «Αυτή τη στιγμή ξέρουμε τα ρήγματα της περιοχής. Υπάρχει μια τάφρος μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού. Ο τελευταίος σεισμός και ο μεγάλος έγινε το 1956 με μέγεθος 7,5 συν πλην 0,2».
Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο μεγάλου σεισμού, εξέφρασε την εκτίμηση ότι «δεν πρόκειται να έχουμε σεισμό πάνω από 6. Μπορεί όμως να γίνει ένας σεισμός μεταξύ 5 και 6. Αν γίνει αυτός ο σεισμός, μπορεί να δημιουργήσει μια κατολίσθηση, η οποία μπορεί να δημιουργήσει ένα τσουνάμι. Οπότε αυτό είναι ένα πιθανό σενάριο. Δεν είναι όμως πιθανότερο. Το πιθανότερο είναι να εξελιχθεί η ακολουθία αυτή χωρίς να έχουμε περαιτέρω κλιμάκωση».
Μ.Η.Τ. 232120