Η χώρα μας εκπροσωπήθηκε σε διεθνή διαγωνισμό κηποτεχνίας με αφορμή το μεγάλο αθλητικό γεγονός στο Παρίσι, χάρη στην εθελοντική εργασία του γεωπόνου Ν. Θυμάκη και τη στήριξη του γαλλικού κράτους
Από τις 17 έως τις 26 Μαΐου 2024 έλαβε χώρα στην περιφέρεια Vendée, νότια της πόλης Nantes στη Γαλλία, η 13η έκθεση-διαγωνισμός «Floralies Internationales», πέριξ του πύργου La Chabotterie.
- Από τον Πάνο Κατσαχνιά
Η διοργάνωση -υπό την αιγίδα της International Association of Horticultural Producers (AIPH)- αποτελεί μέρος των εκδηλώσεων «Chaumont Sur Loire», που πραγματοποιούνται κάθε καλοκαίρι στις όχθες του ποταμού Λίγηρα.
Είναι η δεύτερη σε σημασία έκθεση για την ανθοκομία, την κηποτεχνία και την αρχιτεκτονική τοπίου στον κόσμο, μετά το «RHS Chelsea Flower Show». Φέτος, λόγω της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι, προσκλήθηκαν όλες οι χώρες. Ανταποκρίθηκαν αρκετές και τελικά συμμετείχαν 60, σ’ ένα επετειακό project που θέλει να προβάλει τα ολυμπιακά ιδεώδη, με τη δημιουργία θεματικών κήπων σ’ ένα πάρκο που δημιουργήθηκε ειδικά για τον σκοπό αυτόν.
Αν και δεν υπήρξε ανταπόκριση από το ελληνικό κράτος στην αρχική γαλλική πρόσκληση -αφού η ελληνική πρεσβεία δεν έδωσε καμιά απάντηση (θετική ή αρνητική)-, λόγω της εύλογης επιθυμίας των Γάλλων να μη λείπει η χώρα που γέννησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες από ένα τέτοιο σημαντικό γεγονός, επιδιώχθηκε η ελληνική συμμετοχή από τον δήμο της Nantes, ζητώντας από τον Νίκο Θυμάκη να οργανώσει κάτι pro bono, με δική τους χορηγία σε ό,τι αφορά την αγορά των υλικών και την αμοιβή των τριών Γάλλων ειδικών.
Ο ίδιος είναι γεωπόνος στον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, υπεύθυνος αγροτικής κατάρτισης στη Θεσσαλονίκη και υπεύθυνος για τον βαλκανικό βοτανικό κήπο Kρουσσίων, τον Κήπο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, καθώς και το φυτώριο του Ινστιτούτου Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων του Οργανισμού στη Θέρμη. Ετσι, προσκλήθηκε να υλοποιήσει σε εθελοντική βάση τον «Ελληνικό Κήπο», μια και λόγω της συμμετοχής του σε κοινοτικούς οργανισμούς είναι γνωστός στους Ευρωπαίους ομολόγους του. Αλλωστε, διακατέχεται από την πεποίθηση ότι η κηποτεχνία είναι «εργαλείο» πολιτιστικής, τουριστικής -κι όχι μόνο- προβολής μιας χώρας. Οντας «ταγμένος» στον σκοπό αυτό, ενισχύει με τις δράσεις του τη δυναμική του αειφόρου και αυτοσυντηρούμενου «Ελληνικού Κήπου» παγκοσμίως.
Με τα χρονικά περιθώρια να είναι στενά, σχεδίασε, οργάνωσε και ταξίδεψε τις ημέρες των αργιών του Πάσχα -χρησιμοποιώντας επιπλέον μέρες από την κανονική του άδεια- και με δικά του προσωπικά έξοδα στη Γαλλία, ώστε να κατασκευαστεί ο κήπος. Το όνομά του είναι «STIVOS» και είναι αφιερωμένος στο παγκράτιο, ένα είδος πάλης από την αρχαία Ελλάδα, όπου πρώτος ολυμπιονίκης σ’ αυτό ήταν ο Θεαγένης από τη Θάσο. Στην είσοδό του δεσπόζει το άγαλμα του Δισκοβόλου του Μύρωνα, ενώ βασίστηκε σε είδη φυτών της χλωρίδας του Κρόνιου Λόφου (αρχαία Ολυμπία) και στα συμβολικά φυτά των Ολυμπιακών Αγώνων (ελιά, φοίνικας, μηλιά, μυρτιά και δάφνη Απόλλωνος).
Η προσπάθεια του κ. Θυμάκη αφιερώθηκε, δε, στις Ελληνίδες ολυμπιονίκες! Επειδή όμως υπήρξε περιορισμός χώρου, με βάση τις θεματικές, επιλέχθηκαν τέσσερις που είχαν σχέση με αυτές: Η Τασούλα Κελεσίδου, η Βούλα Πατουλίδου, η Μιρέλα Μανιάνι και η Βούλα Ζυγούρη. Το μέγεθος των κήπων κυμαίνεται από τα 150 έως τα 200 τ.μ., με τον «Ελληνικό Κήπο» να είναι από τους μεγαλύτερους, στα 187 τ.μ.
Αφησε εξαιρετικές εντυπώσεις και είχε μεγάλη επισκεψιμότητα, ενώ επιπλέον ήταν ο μόνος προσβάσιμος στο εσωτερικό του σε ΑμεΑ, παρά την κακοκαιρία και τη λάσπη, και τις ημέρες της κατασκευής του, και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του. Μετά το πέρασμα της Ολυμπιακής Φλόγας από την πόλη Nantes, στις 5 Ιουνίου, οι 60 αυτοί κήποι μοιράστηκαν σε πόλεις και χωριά της περιφέρειας, χωρίς να ξηλωθούν -ή ακόμη χειρότερα- να εγκαταλειφθούν στη μοίρα τους μετά το πέρας των Ολυμπιακών Αγώνων.
Η Μαδαγασκάρη πήρε το «χρυσό»
Η Μαδαγασκάρη απέσπασε την πρώτη διάκριση στον φετινό διαγωνισμό. Χώρα με ανεξερεύνητη επιφάνεια κατά το 30%, με εξαιρετικά σπάνια και πλούσια χλωρίδα, πρώην γαλλική αποικία. Στις μέρες μας τόποι με τέτοια φυτοποικιλότητα πρέπει να είναι στο προσκήνιο της παγκόσμιας προστασίας.
Γάλλοι σπουδαστές και ιδιώτες, καθώς και φορείς που συνέδραμαν με προσωπική εργασία ή χρηματικά για την υλοποίηση του «Ελληνικού Κήπου»: Nantes Municipality, L’ envers du jArtdin. Σχολεία: ΙΕΚ Κηποτεχνίας. Τοπικές εθελοντικές οργανώσεις: Pépinières Boutin, Mathieu Fevre, Marion Leclerc.
Το who is who του Ν. Θυμάκη
Ο Νίκος Θυμάκης έχει συμμετάσχει -εκπροσωπώντας την Ελλάδα- σε διεθνείς εκθέσεις ανθοκομίας και κηποτεχνίας, όπως στην IGM Tulln (Αυστρία, 2007) και στην Taipei Flora Expo (Ταϊβάν, 2010-2011) όπου πήρε την 6η θέση ανάμεσα σε 31 συμμετοχές, την καλύτερη για ευρωπαϊκή χώρα.
Επίσης, ήταν ο project manager της ελληνικής συμμετοχής στη Floriade (Ολλανδία 2012) με την ομάδα ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ Hellenic Garden Team. Γι’ αυτήν του τη δράση ο Ελληνικός Σύνδεσμος Εξαγωγέων Εισαγωγέων Φυτικού Υλικού (ΕΣΕΕΦΥ) τον τίμησε κάνοντάς τον επίτιμο πρόεδρό του και τον εκπροσωπεί στον European Nurserystock Association (ΕΝΑ) και στον International Horticulture Producers Association (AIPH). Βασική του δουλειά είναι η χρήση πιστοποιημένου ελληνικού φυτικού υλικού στα έργα σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Στο πλαίσιο συνεργασιών εκτός Ελλάδας, εργάστηκε στο Κατάρ (2012) για τη διάσωση φοινικοειδών και στη Χάλκη (Πριγκιποννήσια – Κωνσταντινούπολη, 2013-2019) για την κατασκευή του θεματικού κήπου της Αγίας Γραφής στην Ιερά Θεολογική Σχολή, εφαρμόζοντας τη μελέτη του Πανεπιστημίου Νεάπολις της Πάφου, που έγινε υπό την επίβλεψη της δρος Νερατζιάς Τζώρτζη. Εχει σχεδιάσει και κατασκευάσει ακόμη κήπους στην Κορέα και στην Ελβετία.
Υπήρξε ο επιστημονικός υπεύθυνος της Ανθοκομικής Εκθεσης του Δήμου Κηφισιάς από το 2005-2012, ενώ από την 1η Σεπτεμβρίου 2019 έως την 31η Αυγούστου 2020 διετέλεσε πρόεδρος του Ινστιτούτου Γεωπονικών Επιστημών (Κτήμα Συγγρού) και παρέμεινε μέλος του Δ.Σ. έως τον Αύγουστο του 2022, όντας παράλληλα και σύμβουλος του ΥπΑΑΤ το διάστημα αυτής της 3ετίας.
Είναι ο ιδρυτής της Greek Palm Society, που αγωνίζεται για τη διάδοση και τη διάσωση του κρητικού φοίνικα (φοίνικας του Θεόφραστου) και μέλος του European Network of Palm Scientists (EUNOPS).
Το μήνυμα και η αξία της ελληνικής συμμετοχής
«Οπως αντιλαμβάνεστε, ήταν αδύνατο να λείπει η Ελλάδα, ως γενέτειρα των Ολυμπιακών Αγώνων, από μία τέτοια διοργάνωση και όφειλα ν’ αποδεχτώ την πρόταση των διοργανωτών, να βοηθήσω συμβουλευτικά και σχεδιαστικά pro bono. Δεν αγνόησα κάποιον, εφόσον δεν δόθηκε ποτέ απάντηση» αναφέρει ο Νίκος Θυμάκης, με σχετικό παράπονο, μιλώντας στη «δημοκρατία».
Και συνεχίζει: «Ο παιδευτικός ρόλος του πρασίνου έχει ένα προαιώνιο και αενάως σύγχρονο μήνυμα: Αυτό της αειφορίας. Μέσα από το τοπίο και τα φυτά που δίνουν την ανάσα ενός οικοσυστήματος, αναπτύσσονται η Ιστορία και ο μύθος, η καλλιέργεια και η γαστρονομία, η τέχνη και ο πολιτισμός, η φιλοσοφία και η τεχνολογία, το μέλλον το ίδιο. Αυτό εκφράζεται μέσα από τον “Ελληνικό Κήπο” και τη χρήση φυτών της χλωρίδας μας. Τι είναι όμως ο “Ελληνικός Κήπος”; Πρόκειται για τη σχεδιαστική, κατασκευαστική και διαχειριστική καταγραφή και άποψη μικροτοπίων της χώρας μέσα από φυσικά υλικά και φυτικά είδη που χαρακτηρίζουν τοπία περιοχών της, περιγράφοντας πολιτισμό, Ιστορία, επιστήμη, τέχνη, αγροτική πρακτική. Αυτό που λέμε: “άρωμα Ελλάδας”».*
«Παρά τις οργανωμένες προσπάθειες τα τελευταία 17 χρόνια, τη δημιουργία σχετικών οργάνων-φορέων στον χώρο της επιχειρηματικής ανθοκομίας, του πρασίνου/κηποτεχνίας και αντίστοιχες συμμετοχές σε ευρωπαϊκά και παγκόσμια όργανα που διοργανώνουν τέτοιες εκθέσεις και την ανάδειξη προτάσεων σχετικών με την αξιοποίηση της φυτοποικιλότητας της χώρας μας και του ό,τι αυτή εκφράζει μέσα από τη δομή του οικοσυστήματος που λέμε “κήπο” -κι όχι τη στεγνή λογική του “πράσινου καλλωπισμού”, που έχει παγκόσμια ξεπεραστεί-, είναι άδικο να μην ενισχύεται η εξωστρέφεια αυτής της θεματικής για προβολή της χώρας, έστω και με απλή αποδοχή ή ελάχιστη συνδρομή. Ο δρόμος είναι ανοιχτός για τη συμμετοχή της Ελλάδας σε εκθέσεις σχετικές με την κηποτεχνία σε όλες τις διαβαθμίσεις.
Ευχαριστώ θερμά όσους όλα αυτά τα χρόνια από τις Αρχές (κυρίως προξενικές στις χώρες ενδιαφέροντος) που βοήθησαν και έλυσαν θέματα που δεν έλυνε το κεντρικό κράτος, όμως εύχομαι ολόψυχα, μέσα από όλες αυτές τις προσπάθειες να αξιοποιηθεί η εμπειρία στην “κουλτούρα” τέτοιων εκθέσεων και να δοθεί η ευκαιρία σε επαγγελματίες του κλάδου, μέσα από τα όργανά τους ή και μεμονωμένα με διαγωνιστικές διαδικασίες, να αναδείξουν τον “Ελληνικό Κήπο” και, κατ’ επέκταση, την ομορφιά της χώρας και μέσα από κήπους» καταλήγει ο κ. Θυμάκης, τονίζοντας πως, ακόμα και σε δύσκολους καιρούς, μία τέτοια κίνηση με μικρό κόστος έχει απίστευτα μεγάλα ανταποδοτικά οφέλη.
Η Ελλάδα παντού
«Δεν είναι υποχρεωτικό ως χώρα να πηγαίνουμε στα πάντα. Αλλά σε ό,τι εμβληματικό μας καλούν, όπως τέτοιες διοργανώσεις ή διεθνείς εκθέσεις πάνω στους τομείς της ανθοκομίας, της κηποτεχνίας και της αρχιτεκτονικής τοπίου, η Ελλάδα με την παράδοση, τον φυσικό της πλούτο και τη φυτοποικιλότητά της δεν πρέπει να λείπει». Καταλήγοντας, μέσα από την προσωπική του εμπειρία έως σήμερα, λέει ότι «οργανωμένες εθνικές συμμετοχές σε εκθέσεις και προγράμματα στο εξωτερικό με συμμετοχή δική μου και σπουδαστών μου από τις σχολές μαθητείας σταμάτησαν είτε από πρωθυπουργούς είτε από την διαχρονική αδιαφορία της Πολιτείας».
Κρίνοντας και από τις μεγάλες φωτιές, που ανεξέλεγκτες εξαφανίζουν δάση και φυσικά πάρκα της χώρας χρόνο με τον χρόνο, φαίνεται ότι τελικά το κράτος δεν υπολογίζει συνολικά το πράσινο. Γι’ αυτό δεν υπάρχει καμιά σπουδή για την προώθηση των οργανωμένων συμμετοχών κεντρικά, σε εκθέσεις που θα διαφήμιζαν κάνοντας γνωστό τον ελληνικό κήπο. Προβάλλοντας έτσι διεθνώς τα τοπικά οικοσυστήματα Προβολή που θα μπορούσε να συμβάλει στην περαιτέρω ανάδειξη της Ελλάδας παγκοσμίως ως τουριστικού προορισμού.
*(Thymakis N., Georgi N., «The Hellenic Garden. A worldwide brand of climate wise cultural landscaping» (The 3rd World Conference of the Society for Urban Ecology 2020: «Cities as social – ecological systems». Poznan, July 2021)
Μ.Η.Τ. 232120