Καμπάνα από τους επιστήμονες για τη λειψυδρία!

Σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης έχουν τεθεί διάφορα νησιά, ενώ κίνδυνος υπάρχει και για το λεκανοπέδιο

Δραματικό σήμα κινδύνου εκπέμπουν οι επιστήμονες λόγω της λειψυδρίας σε πολλές περιοχές της χώρας. Σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης έχουν τεθεί νησιά, όπως η Σίφνος, η Κέρκυρα και η Λέρος, ενώ «καμπανάκι» χτυπάει και στο λεκανοπέδιο της Αττικής, καθώς έπεσε κατά 20% η στάθμη στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου. Εκτός από τις ακραία υψηλές τιμές θερμοκρασιών, ο φετινός Ιούνιος χαρακτηρίστηκε από την απουσία βροχών. Μάλιστα, στο κέντρο της Αθήνας δεν έβρεξε καθόλου, κάτι που είχε να σημειωθεί από τον Ιούνιο του 2012.

Με βάση τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε ο κόμβος πληροφόρησης climatebook από τον δορυφόρο Sentinel-2, στις 2 Ιουλίου 2023, η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν περίπου16,5 km². Εναν χρόνο μετά, στις 26 Ιουνίου 2024, υπολογίστηκε σε περίπου12,8 km². Η έκταση της λίμνης είναι συρρικνωμένη κατά 15%-20% σε σχέση με τη μέση τιμή από το 2010. Με απλά λόγια, η λίμνη του Μόρνου, που αποτελεί τον κύριο ταμιευτήρα ύδρευσης της Αθήνας, συρρικνώνεται. Η έλλειψη αξιόλογων βροχοπτώσεων, η επιμονή των πολύ υψηλών θερμοκρασιών και οι λιγοστές χιονοπτώσεις του χειμώνα είναι οι βασικές αιτίες αυτής της κατάστασης, αυξάνοντας τον κίνδυνο λειψυδρίας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε πολλές περιοχές της χώρας.

Πριν από μερικές ημέρες, ο Δήμος Λέρου έγινε το πρώτο νησί στο νότιο Αιγαίο που μπήκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για έναν μήνα λόγω λειψυδρίας, ενώ ακολούθησε η Σίφνος, η οποία κηρύχθηκε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης έως την 22α Ιουλίου από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Τα προβλήματα αυξάνονται λόγω και της αυξημένης τουριστικής κίνησης στη νησιωτική χώρα, με αποτέλεσμα να είναι μεγαλύτερες οι ανάγκες σε πόσιμο νερό. «Είναι πολύ θετικό να αυξάνεται κάθε χρόνο η επισκεψιμότητα της χώρας, πολύ καλό και για την οικονομία και για τους ανθρώπους που επισκέπτονται τη χώρα, αλλά αυτό δημιουργεί έξτρα πίεση. Εχουμε τη μείωση των βροχοπτώσεων, από την άλλη όμως έχουμε αύξηση των αναγκών» παρατήρησε ο πρύτανης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και καθηγητής Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων, Φώτης Μάρης, μιλώντας στο 3ο Διεθνές Φόρουμ για το Νερό.

Ο καθηγητής τόνισε ότι χρειάζεται να καταρτιστούν στα μικρά και τα μεγαλύτερα νησιά, αλλά και στις περιοχές που είναι με χαμηλές βροχοπτώσεις ή άνυδρες, προσαρμοσμένα σχέδια για τη δυνατότητα κάλυψης των αναγκών και ταυτόχρονα να γίνουν βελτιώσεις στην κατεύθυνση της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων. Την ίδια ώρα, η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για λειψυδρία και ξηρασία σε πολλές περιοχές της Μεσογείου εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας, σε συνδυασμό με τις μειωμένες βροχοπτώσεις. Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, 15 με 20 χώρες της νότιας Μεσογείου, και ειδικά στις περιοχές της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής (MENA), υφίστανται τη μεγαλύτερη λειψυδρία στον κόσμο.

Επιπλέον, έκθεση του JRC της Κομισιόν, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι μακροχρόνιες θερμοκρασίες άνω του μέσου όρου, οι θερμές περίοδοι και οι ανεπαρκείς βροχοπτώσεις έχουν οδηγήσει σε σοβαρές συνθήκες ξηρασίας στη Μεσόγειο, επηρεάζοντας πολυάριθμες περιοχές στη νότια Ιταλία, στη νότια Ισπανία, στη Μάλτα, στο Μαρόκο, στην Αλγερία και την Τυνησία. Ο κ. Μάρης σημείωσε πως η ξηρασία στη Μεσόγειο αναμένεται να συνεχιστεί, αυξάνοντας την ανησυχία για τις επιπτώσεις της στη γεωργία, στα οικοσυστήματα, στη διαθεσιμότητα πόσιμου νερού και την παραγωγή ενέργειας.