Η Ρόδος μετρά πάνω από 175.000 καμένα στρέμματα, ενώ μεγάλο πλήγμα δέχτηκαν η δυτική Αττική και η Μαγνησία
Οι δασικές πυρκαγιές που πλήττουν εδώ και τρεις εβδομάδες τη χώρα, σημαίνοντας συναγερμό στην Πυροσβεστική Υπηρεσία και στις ομάδες εθελοντών, προκάλεσαν τεράστια οικολογική καταστροφή, αφού μετέτρεψαν σε στάχτη σχεδόν 550.000 στρέμματα, σύμφωνα με την υπηρεσία Copernicus. Η Ρόδος μετρά πάνω από 175.000 καμένα στρέμματα, ενώ μεγάλο πλήγμα υπέστησαν η δυτική Αττική και η Μαγνησία.
«Ηταν ένα επεισόδιο καύσωνα διάρκειας 15 ημερών, το οποίο είναι πρωτόγνωρο για τη χώρα μας, δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ, δεν το έχουμε καταγράψει ποτέ» αναφέρει ο διδάκτωρ Μετεωρολογίας και ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Γιώργος Παπαβασιλείου, προσθέτοντας ότι αυτή η κατάσταση ήταν αναμενόμενο να επιδεινώσει αρκετά τις πυρομετεωρολογικές συνθήκες.
Ταχεία εξάπλωση
Οπως εξηγεί, το φαινόμενο hot-dry-windy ήταν αυτό που τροφοδότησε την ταχεία εξάπλωση των πυρκαγιών, καθιστώντας το περιβάλλον αρκετά εύφλεκτο. «Πράγματι, μετά την έναρξη του πρώτου κύματος υψηλών θερμοκρασιών, μετά τις 12 Ιουλίου είδαμε αυτόματα αυτή την αντίδραση, παρατηρήσαμε τη γρήγορη αύξηση της ευφλεκτότητας ήδη τις πρώτες μέρες. Το εντυπωσιακό στοιχείο ήταν ότι αφορούσε σχεδόν το σύνολο της Μεσογείου» σημειώνει και προσθέτει: «Με το που είχαμε την εγκατάσταση αυτού του πεδίου υψηλών πιέσεων πάνω από την περιοχή μας αυτομάτως είδαμε τις πολύ θερμές και ξηρές συνθήκες να διαμορφώνονται στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας μας».
Σύμφωνα με τον κ. Παπαβασιλείου, στις πυρκαγιές σε ανατολική Αττική, Δερβενοχώρια και Λουτράκι επικράτησε το φαινόμενο hot-dry-windy, ενώ στη Ρόδο, αν και οι άνεμοι την ημέρα έναρξης της πυρκαγιάς ήταν πιο ήπιοι, οι θερμές και ξηρές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή κατέστησαν τη συγκεκριμένη δασική πυρκαγιά δύσκολη στο να ελεγχθεί.
Σύμφωνα με το EFFIS, όπως τονίζει ο κ. Παπαβασιλείου, τα στρέμματα καμένης έκτασης ανέρχονται σε 550.000 στρέμματα. «Ο μέσος όρος για την περίοδο του Ιουλίου είναι 110.000 στρέμματα, είμαστε δηλαδή πέντε φορές πάνω από τον μέσο όρο» σημειώνει και προσθέτει: «Η επιστημονική κοινότητα έχει αντιληφθεί το γεγονός ότι στο εξής φαινόμενα όπως ο καύσωνας θα έχουν μεγαλύτερη ένταση και διάρκεια, και έχει επενδύσει για την ανάπτυξη εργαλείων για τη διαχείριση και αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων. Θα βιώνουμε όλο και συχνότερα περιβάλλοντα όλο και πιο φιλικά προς τη φωτιά. Αυτό παρατηρείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι μέρες με ακραίες πυρομετεωρολογικές συνθήκες έχουν αυξηθεί ήδη και αναμένεται να αυξηθούν ακόμη περισσότερο στο μέλλον.
Πρέπει να πράξουμε κάτι για να αποφύγουμε το πρόβλημα. Χρειάζεται να χαραχτεί μια διαφορετική στρατηγική, η οποία θα απαιτήσει να επικοινωνηθεί με πολύ πιο άμεσο τρόπο η επιστημονική γνώση που έχει κατακτηθεί, τα διαθέσιμα επιστημονικά εργαλεία με τους επιχειρησιακούς φορείς. Με τις στρατηγικές τις παρούσες δεν θα είναι εφικτό να αντιμετωπιστούν τα μελλοντικά περιστατικά».
Από την πλευρά του, ο καθηγητής του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ Γιάννης Γήτας εξηγεί πώς ο παρατεταμένος καύσωνας δημιούργησε ιδανικές συνθήκες στην ξηρότητα της βλάστησης. «Ο παρατεταμένος καύσωνας έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται ιδανικές συνθήκες στην ξηρότητα της βλάστησης μετατρέποντας τη βλάστηση σε καύσιμη ύλη. Οταν δεν έχει καθόλου υγρασία, είναι το κύριο συστατικό που μπορεί να στηριχθεί μία έναρξη φωτιάς ή μια μετάδοση πυρκαγιάς.
Δηλαδή μπορεί να ξεκινήσει στο σημείο εκείνο μία φωτιά και να διαδοθεί εύκολα. Φέτος βιώσαμε έντονες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της άνοιξης ιδιαίτερα στο δεύτερο μισό πλησιάζοντας στην αρχή του καλοκαιριού, που είχε ως αποτέλεσμα να έχουμε χαμηλή βλάστηση παντού» υπογραμμίζει και συνεχίζει: «Οι τρεις καύσωνες που βιώσαμε ήταν απανωτοί, είχαν ως αποτέλεσμα όλη αυτή η βιομάζα να μετατραπεί σε κίτρινη ξερή και επομένως σε καύσιμη ύλη. Οι καύσωνες στέγνωσαν τη βλάστηση, σε συνδυασμό με τους δυνατούς ανέμους, δημιουργώντας τέτοιες συνθήκες που, αν η πυρκαγιά δεν σταματήσει στην έναρξή της, μετά μεγαλώνει και είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί».
Ο Ευ. Λέκκας
Τέλος, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ Ευθύμιος Λέκκας, αναφερόμενος στο φαινόμενο, κάνει σαφές πως χρειάζεται να επαναδιατυπωθούν τα θέματα πρόληψης. «Θέλει μια πολιτική πενταετίας για να πούμε ότι έχουμε δάση ανθεκτικά. Πρέπει να ολοκληρωθούν οι δασικοί χάρτες, να υπάρχουν διαχειριστικά σχέδια σε κάθε δάσος, μελέτη πυροπροστασίας, παρεμβάσεις στοχευμένες που να αποσκοπούν στη μείωση της τρωτότητας των δασών. Χρειάζεται γενική πολιτική για τα δάση» εξηγεί.
Αναλύοντας τις πυρκαγιές σε Δερβενοχώρια και ανατολική Αττική, επισημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλη δασική πυρκαγιά στην περιοχή. «Στα Δερβενοχώρια και στην Αττική το θέμα των πυρκαγιών αποκτά τεράστια σημασία. Εχει φτάσει σε οριακό σημείο γιατί ουσιαστικά το δάσος που έχει μείνει άκαυτο είναι η Πάρνηθα και η βόρεια-ανατολική Αττική. Τα Γεράνεια εξαφανίστηκαν, το όρος Πατέρα εξαφανίστηκε. Στην Αττική δεν έχουμε άλλα περιθώρια. Δεν πρέπει να χάσουμε άλλο δάσος» καταλήγει ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ.
Κάρυστος: Τρισάγιο για τους ήρωες πιλότους
Διάχυτη ήταν χθες η συγκίνηση στο τρισάγιο που τελέστηκε στη μνήμη των πιλότων Χρήστου Μουλά και Περικλή Στεφανίδη, που σκοτώθηκαν όταν το Canadair, με το οποίο επιχειρούσαν στην πυρκαγιά στη νότια Εύβοια, συνετρίβη.
«Με βαθιά συγκίνηση και σεβασμό συγκεντρωθήκαμε σήμερα για να τιμήσουμε τους δύο ήρωες πιλότους, που “έπεσαν” εν ώρα καθήκοντος στην προσπάθεια κατάσβεσης της πυρκαγιάς. Την ώρα της κρίσης, την ώρα του καθήκοντος, η αίσθηση της ευθύνης έναντι της πατρίδας. Η αίσθηση του χρέους υπερβαίνει για τους ήρωες κάθε προσωπική έννοια, κάθε προσωπική μέριμνα. Την ώρα της κρίσης οι ήρωες αναμετριούνται με την Ιστορία. Αυτό ακριβώς έπραξαν οι δύο πιλότοι μας. Και γι’ αυτό θα τους τιμούμε για πάντα. Δύο παλικάρια, δύο ικανοί και ακούραστοι χειριστές. Δύο άοπλοι φρουροί» δήλωσε ο δήμαρχος Καρύστου Λευτέρης Ραβιόλος βαθιά συγκινημένος και συνέχισε:
«Οι δύο ήρωες έδωσαν τη ζωή τους για να προστατέψουν τις δικές μας ζωές, τις περιουσίες μας αλλά και τη φύση που απειλήθηκε από μια ολοκληρωτική καταστροφή. Περάσαμε δύσκολα 24ωρα, αγωνίας και εξάντλησης. Υπήρχαν στιγμές που το κουράγιο μάς εγκατέλειπε.
Ομως, Χρήστο και Περικλή, εκείνη την ημέρα με κάθε ρίψη σας σβήνατε μία φωτιά και ανάβατε χιλιάδες ελπίδες ότι αυτή η καταστροφή θα τελειώσει. Και εμείς σας θαυμάζαμε, σας χειροκροτούσαμε, σας ευγνωμονούσαμε». Απέναντι στο μεγαλείο αυτής της θυσίας στεκόμαστε σιωπηλοί με σεβασμό και κατεβασμένο κεφάλι. Υπόσχεσή μας είναι πως δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τη θυσία σας και τη γενναιότητα. Στέκομαι εδώ και η σκέψη μου είναι στις οικογένειες, στους δικούς σας ανθρώπους».
Μ.Η.Τ. 232120