Ανθρωπος της παράδοσης, μεγάλωσε στην Ερμιόνη, που παρέμεινε μέχρι το τέλος τόπος της καρδιάς της, το καταφύγιό της, ενώ το πατρικό της ήταν «ο παράδεισος των παιδικών μου χρόνων», όπως δήλωνε σε συνεντεύξεις της
Υπόδειγμα κόρης, συζύγου, μάνας και γιαγιάς, η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη μεγάλωσε στην Ερμιόνη, στον τόπο της καρδιάς της μέχρι το τέλος, στο καταφύγιό της. Η οικογένειά της ήταν πολύ δεμένη και οι γονείς της, Γιώργος και Ευαγγελία, τη μεγάλωσαν μαζί με την αδερφή της με στοργή και αγάπη. Εξ ου και η ευγένεια, η ανθρωπιά και η καλοσύνη ξεχείλιζαν πάντοτε από την ψυχή της, καθώς γαλουχήθηκε με αυτές τις αρετές.
«Δώσε στα παιδιά σου φτερά για να πετάξουν και ρίζες για να επιστρέφουν» ήταν η συμβουλή που της έδωσε η μητέρα της και την ακολούθησε πολύ πιστά, καθώς με τη μητέρα της Ευαγγελία Μπουρνάκη είχε πάντα ένα ιδιαίτερο δέσιμο. «Της οφείλω τα πάντα και, μαζί με τον σύζυγό μου Βαρδή, υπήρξε ο σημαντικότερος άνθρωπος στη ζωή μου. Οι αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας είναι αναμνήσεις γλυκιές, γεμάτες από το μπλε της θάλασσας της Ερμιόνης και το φως του ήλιου της».
Οπως χαρακτηριστικά δήλωνε στις συνεντεύξεις της: «Το πατρικό μου σπίτι, ο παράδεισος των παιδικών μου χρόνων! Είναι ένα πολύ όμορφο νεοκλασικό σπίτι στο κέντρο της Ερμιόνης, το οποίο υπάρχει ακόμα και σήμερα. Εχουμε φροντίσει, μαζί με την αδελφή μου, το σπίτι να είναι σε πολύ καλή κατάσταση, με την ίδια διακόσμηση και τα ίδια έπιπλα, τα οποία έχουμε συντηρήσει.
Νιώθω τυχερή, γιατί και ο Βαρδής αγάπησε την Ερμιόνη όσο εγώ, και όταν είχαμε τα παιδιά μας μικρά, περνούσαμε εκεί μεγάλο μέρος των καλοκαιρινών μας διακοπών. Τα παιδιά μου έχουν και εκείνα αναμνήσεις από το σπίτι όπου μεγάλωσα και το αγαπούν όσο και εγώ. Για εμένα αυτό που κάνει ένα σπίτι πολύτιμο δεν είναι οι πολυτέλειες, αλλά οι στιγμές που έχουμε ζήσει μέσα σε αυτό. Το πατρικό μου σπίτι έχει μέσα του τα παιδικά μου όνειρα, τις οικογενειακές μας αναμνήσεις, όλη μου τη ζωή!»
Μαθήτρια του Δημοτικού Σχολείου της Ερμιόνης, οι φίλες και συμμαθήτριές, συγκλονισμένες από τον χαμό της, θυμούνται την ομορφιά, την ακεραιότητα του χαρακτήρα της, την ανεξάντλητη ενεργητικότητά της, τη δημιουργική της δράση, που τη χαρακτήριζαν από παιδί.
«Οι αναμνήσεις από εκείνα τα χρόνια, αμέτρητες. Ακριβώς δίπλα από το σχολείο της Ερμιόνης υπάρχουν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα. Θυμάμαι πως στα διαλείμματα παίρναμε φτυαράκια και κουβαδάκια και σκάβαμε το χώμα, πιστεύοντας πως θα ανακαλύψουμε αρχαιολογικούς θησαυρούς! Ισως από εκεί να ξεκίνησε και η αγάπη μου για την Αρχαιολογία, την επιστήμη που πάντα με συγκινούσε τόσο πολύ και που ενώ ήμουν ήδη γιαγιά αποφάσισα να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα: κατάφερα να κάνω τη διατριβή μου στην Αρχαιολογία» είχε δηλώσει σε συνεντεύξεις της. «Από τα σχολικά μου χρόνια στην Ερμιόνη θυμάμαι ακόμα πολύ έντονα τις υπέροχες σχολικές παραστάσεις που ανεβάζαμε.
Μια χρονιά πρότεινε ο δάσκαλός μας να ανεβάσουμε την Ιλιάδα. Μου πρότεινε τον ρόλο της μητέρας του Αχιλλέα, της Θέτιδας, και θυμάμαι με πόσο πείσμα του ζήτησα να είμαι η αγαπημένη του Αχιλλέα, η Βρισηίδα! Και φυσικά το κατάφερα. Αργότερα στο γυμνάσιο η μητέρα μου θεώρησε πως θα ήταν καλύτερο για εμένα να συνεχίσω τις σπουδές μου στον Πειραιά, όπου θα είχα περισσότερες ευκαιρίες και θα μου ανοίγονταν νέοι ορίζοντες. Οπως τελικά αποδείχθηκε, είχε δίκιο. Τότε, όμως, δεν ήθελα καθόλου να αφήσω τους φίλους μου και την Ερμιόνη και να φύγω μόνη μου για τον Πειραιά. Το κλάμα που έριξα για να τη μεταπείσω δεν περιγράφεται…» είχε εξομολογηθεί.
Η συνάντηση με τον Βαρδή Βαρδινογιάννη, η ζωή τους, τα πέντε παιδιά και τα εγγόνια
Με τον Βαρδή Βαρδινογιάννη συμπορεύτηκαν με έρωτα και αγάπη, σπάνια αμοιβαία κατανόηση και αρμονία. Μια ζωή γεμάτη επιτυχίες, διακρίσεις, ταξίδια, αλλά και δυσκολίες, περιπέτειες, δημιουργία, πιασμένοι σφιχτά από το χέρι.
«Γνώρισα τον σύζυγό μου Βαρδή σε πολύ νεαρή ηλικία. Εγώ ήμουν ακόμα μαθήτρια και εκείνος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Παντρευτήκαμε μερικά χρόνια αργότερα, όμως από την πρώτη στιγμή νιώσαμε και οι δύο πως ο δρόμος της ζωής μας θα ήταν κοινός.
Ξεκινήσαμε την οικογένειά μας σε ένα μικρό διαμέρισμα. Φυσικά, τότε δεν μπορούσα να φανταστώ όσα θα ακολουθούσαν, που άλλαξαν μεν την εικόνα της ζωής μας, αλλά ποτέ την ουσία της: το μεγάλωμα των πέντε παιδιών μας και με τους δυο μας πάντα δίπλα τους, η εξορία του Βαρδή στην Αμοργό κατά την περίοδο της δικτατορίας. Αμέτρητες στιγμές όμορφες αλλά και στιγμές δύσκολες, όπως άλλωστε στη ζωή κάθε ανθρώπου.
Στιγμές, όμως, που έκαναν την αγάπη μας ακόμα πιο ουσιαστική κι εμάς δυνατότερους ανθρώπους, μοναδικά δεμένους» ανέφερε στις συνεντεύξεις της σχετικά με τη συνάντησή της με τον άνδρα της ζωής της, με τον οποίο ανέβηκε τα σκαλιά της εκκλησίας του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη το 1961. Την οικογενειακή τους ευτυχία ολοκλήρωσε η γέννηση των πέντε παιδιών τους: του Γιάννη, της Χριστιάννας, του Γιώργου, του Νίκου και της Βαρδιάννας.
Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη χαρακτήριζε τη μητρότητα ως τον σημαντικότερο ρόλο της ζωής της, αλλά και πηγή της έμπνευσής της για καθετί που δημιούργησε: «Θυμάμαι με αγάπη και νοσταλγία κάθε στιγμή και των πέντε παιδιών μου όταν ήταν μικρά, γιατί, πολύ συνειδητά, φρόντισα να είμαι πάντοτε εκεί για εκείνα. Πιστεύω πως επειδή ήμουν μητέρα, μπόρεσα να καταλάβω, να νιώσω τον πόνο της μάνας που κινδυνεύει να χάσει το παιδί της από καρκίνο. Σε αυτή την αγάπη της κάθε μάνας οφείλει την ύπαρξη της η ΕΛΠΙΔΑ».
Υστατο «αντίο» του πολιτικού κόσμου στη σπουδαία Ελληνίδα
Καταιγισμός συλλυπητηρίων για την απώλεια της σπουδαίας Ελληνίδας ακολούθησε την επίσημη ανακοίνωση του Ιδρύματος «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη». Ολοι εξήραν την τεράστια προσφορά της στο κοινωνικό σύνολο, ιδιαίτερα στα παιδιά, καθώς και την παγκόσμια αναγνώριση στο πρόσωπό της.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου ανέφερε πως η εκλιπούσα αφήνει έργο που είναι στα χνάρια των μεγάλων ευεργετών του τόπου και πως «ενσάρκωσε με τον πληρέστερο τρόπο την έννοια της προσφοράς στο κοινό καλό, υπόδειγμα κοινωνικής ευθύνης και ανθρωπιστικής ευαισθησίας». «Ο θάνατος της Μαριάννας Βαρδινογιάννη στερεί από την πατρίδα μας μια γυναίκα που ενσάρκωσε με τον πληρέστερο τρόπο την έννοια της προσφοράς στο κοινό καλό. Υπόδειγμα κοινωνικής ευθύνης και ανθρωπιστικής ευαισθησίας, προικισμένη με βαθύτατη ενσυναίσθηση και πνεύμα ανοιχτό στις απαιτήσεις των καιρών, εργάστηκε με όλες της τις δυνάμεις στον αγώνα κατά του παιδικού καρκίνου, μερίμνησε για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών, έσκυψε πάνω από τα προβλήματα των γυναικών, επέδειξε ανεξάντλητο ενδιαφέρον για την οικογένεια και τη μητρότητα, συνέδραμε σθεναρά την αντιμετώπιση της φτώχειας, της ελλιπούς εκπαίδευσης, της παιδικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης» σημείωσε.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε ανάρτησή του στους λογαριασμούς του στα κοινωνικά δίκτυα σημείωσε, μεταξύ άλλων: «Χάρη σε αυτήν εκατοντάδες παιδιά έχουν ήδη νικήσει τον καρκίνο που τα χτύπησε στο ξεκίνημα της διαδρομής τους. Ενώ πολλά άλλα θα ξαναπιάσουν σύντομα το νήμα της συνέχειας στο ταξίδι τους, ακολουθώντας στην Ελλάδα τις πιο σύγχρονες και εξελιγμένες θεραπείες. Εχοντας, μάλιστα, δίπλα τους τις οικογένειές τους. Η παρακαταθήκη αυτή νομίζω ότι ξεπερνά κάθε διεθνή διάκριση από τις πολλές που είχε η Μαριάννα. Οπως και κάθε άλλη γνωστή αλλά και άγνωστη συνεισφορά της στα πολλά μέτωπα στα οποία μετείχε με σταθερό τους επίκεντρο τον άνθρωπο. Πρόκειται κυριολεκτικά για ένα έργο ζωής. Γι’ αυτό και θα κρατά πάντα ζωντανή και ενεργή τη μνήμη μιας σπουδαίας γυναίκας. Η σκέψη μου, όπως και της Μαρέβας, είναι στον σύζυγο, στα παιδιά και στους δικούς της ανθρώπους».
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης τόνισε τη μοναδική προσφορά της στην πατρίδα και στον άνθρωπο, και πρόσθεσε: «Θα μείνουν χαραγμένες στη μνήμη μας η ευγένεια, η ανιδιοτέλεια και η αγάπη της για την Ελλάδα. Τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους της».
O τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος δήλωσε: «Εφυγε από τη ζωή μια μεγάλη Ελληνίδα και κορυφαία γυναίκα διεθνούς κύρους και ακτινοβολίας, η οποία, με την αμέριστη αλλά και υποδειγματικώς διακριτική συμπαράσταση του ευπατρίδη συζύγου της κ. Βαρδή Βαρδινογιάννη και των παιδιών της, αφήνει πίσω της μιαν ανεπανάληπτη παρακαταθήκη πολύπλευρης κοινωνικής προσφοράς. Προσφορά η οποία αποκτά ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις, αν αναλογισθούμε ότι επικεντρώθηκε κατ’ εξοχήν στην υγεία του παιδιού και στην εν γένει προστασία της παιδικής ηλικίας».
Η Ντόρα Μπακογιάννη έγραψε: «“Η ζωή ενός και μόνο παιδιού αξίζει για να αγωνίζεσαι” έλεγε πάντα και το έκανε καθημερινή πράξη. Μέχρι την τελευταία στιγμή δούλευε ακατάπαυστα γι’ αυτό τον στόχο. Θα μας λείψει πολύ. Δεν θα την ξεχάσουμε ποτέ. Τα θερμότερα συλλυπητήριά μου στον Βαρδή Βαρδινογιάννη, στα πέντε της παιδιά και στα εγγόνια της».
Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος εξέφρασε χθες τη βαθιά θλίψη του για τον χαμό της Μαριάννας Βαρδινογιάννη: «Στην αγκαλιά του Κυρίου μας βρήκε ανάπαυση η Μαριάννα Βαρδινογιάννη, μια πολύτιμη φίλη. Ακούραστη υπέρμαχος των δικαιωμάτων των παιδιών, αφοσιωμένη πρόεδρος της ΕΛΠΙΔΑΣ, του Συλλόγου Φίλων Παιδιών με καρκίνο, η κληρονομία της θα συνεχίσει να ζει. Είθε να βρει αιώνια ανάπαυση στη Βασιλεία Του».
Τα συλλυπητήριά τους εξέφρασαν πολλά μέλη της κυβέρνησης, του Κοινοβουλίου αλλά και η ΠΑΕ Παναθηναϊκός.
Μ.Η.Τ. 232120