Στην καφετέρια της κεντρικής αγοράς του Σαντάνσκι, μιας πόλης 30.000 κατοίκων, 40 χιλιόμετρα από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, η κουβέντα στα ελληνικά σε διπλανό τραπέζι μάς τράβηξε το ενδιαφέρον.
Βεβαίως, είχαμε ενημερωθεί για τους πολλούς Ελληνες που κινούνται στην περιοχή για ψώνια, ωστόσο τώρα είχαμε την ευκαιρία μιας συζήτησης. Ο Σταμάτης Πετρόπουλος, ένας από τους Ελληνες (που δήλωσε και αναγνώστης της «δημοκρατίας»), ζει και εργάζεται στο Σαντάνσκι, ως αντιπρόσωπος ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων. Η προηγούμενη δουλειά του ήταν εμπορικός διευθυντής μεγάλης γαλακτοβιομηχανίας, η οποία έκλεισε. Ετσι, επέλεξε να εργάζεται και να διαμένει μόνιμα τα τελευταία χρόνια στη γειτονική χώρα, μια και η σύζυγός του είναι Βουλγάρα. Επομένως, έγινε ένας από τους 100-150 Ελληνες που κατοικεί στο Σαντάνσκι, με τη διαφορά όμως ότι αυτός εργάζεται, ενώ η συντριπτική πλειονότητα των μελών τής εκεί ελληνικής κοινότητας είναι συνταξιούχοι, που επωφελούνται από το σαφώς χαμηλότερο κόστος ζωής. Μια μικρή σύνταξη 400-500 ευρώ είναι ίση με τον μέσο μηνιαίο μισθό στη χώρα και άρα μετράει, ενώ στην Ελλάδα μετά βίας καλύπτει ένα δεκαπενθήμερο.
Ο Σταμάτης Πετρόπουλος έσπευσε να διευκρινίσει ότι με αυτά τα μισθολογικά δεδομένα το επίπεδο τιμών των ειδών και των υπηρεσιών δεν θεωρείται χαμηλό για τους Βουλγάρους. Βεβαίως, η ισοτιμία λέβα – ευρώ (2 προς 1) ευνοεί τους Ελληνες καταναλωτές στις αγορές τους. Κάποιες τιμές είναι ενδεικτικές για τα ισχύοντα σε διάφορες πτυχές της ζωής στο Σαντάνσκι: Ο καφές στοιχίζει 1 ευρώ, τα ακριβά τσιγάρα 2 ευρώ, η επίσκεψη σε γιατρό 10 ευρώ (στη Βουλγαρία υπάρχει ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού και οι ντόπιοι δεν πληρώνουν), ένα κούρεμα 1,5 ευρώ!
Επιχειρώντας να αξιοποιήσουμε την εμπειρία και τις γνώσεις του κ. Πετρόπουλου, τον ρωτήσαμε πού αποδίδει τις μεγάλες διαφορές τιμών στα βουλγαρικά σούπερ μάρκετ σε σχέση με τα ελληνικά. Ο συνομιλητής μας, γνωρίζοντας και τις δύο αγορές (μεταξύ άλλων έχει διατελέσει διευθυντής πωλήσεων μεγάλων εταιριών), μίλησε χωρίς περιστροφές για σημαντική απόσταση στο ποσοστό κέρδους. Στα βουλγαρικά σούπερ μάρκετ ο μέσος όρος είναι στο 15%, ενώ στην Ελλάδα ξεπερνά το 40%! Ετσι, παρατηρείται το φαινόμενο ίδια προϊόντα, ίδιας φίρμας και συσκευασίας, να έχουν στην ίδια αλυσίδα (βλέπε Lidl) μέχρι και τη διπλάσια αξία στην Ελλάδα συγκριτικά με τη Βουλγαρία!
Αυτή η κατάσταση ωθεί χιλιάδες Βορειοελλαδίτες σε αγορές στη γειτονική χώρα.
Οσο για τη ζωή του στο Σαντάνσκι, ο Σταμάτης Πετρόπουλος έκανε λόγο για ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης, χωρίς πολυτέλειες. Η διαμονή στη Βουλγαρία, άλλωστε, είναι πιο οικονομική…
Ασφαλιστικό σύστημα στα πρότυπα της Γερμανίας
Ο Σταμάτης Πετρόπουλος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο ασφαλιστικό σύστημα της Βουλγαρίας: «Ο ασφαλισμένος πάει με το βιβλιάριό του στον γιατρό. Με το μητρώο του και μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή διαπιστώνεται αν δεν έχουν πληρωθεί οι προβλεπόμενες εργοδοτικές εισφορές. Σε περίπτωση που είναι ακάλυπτος, αυτό γνωστοποιείται και στα κεντρικά. Την επόμενη μέρα ειδοποιείται ο εργοδότης να πληρώσει, αλλιώς δεσμεύονται οι λογαριασμοί του στις τράπεζες, έως ότου τακτοποιήσει την οφειλή του».
Πρόκειται για εφαρμογή του γερμανικού συστήματος το οποίο υιοθέτησαν οι γείτονες.
Πάντως, οι μερικές ώρες παραμονής μας στη νότια Βουλγαρία ήταν αρκετές για να διαπιστώσουμε τις συνθήκες φτώχειας που επικρατούν σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.
Δημήτρης Κυριακόπουλος
Μ.Η.Τ. 232120