Αν σταματήσεις στο βενζινάδικο της εξόδου προς Κομοτηνή της ιστορικής Μαρώνειας Ροδόπης, μια ηλικιωμένη κυρία θα έρθει να σε εξυπηρετήσει. Είναι η πρώτη έκπληξη που αντιμετωπίζεις, καθώς δεν πρέπει να υπάρχει ανάλογη περίπτωση βενζινοπώλη σε όλη τη χώρα! Η δεύτερη έκπληξη έρχεται στο άκουσμα του ονόματος της ξεχωριστής βενζινοπώλου. Είναι η κυρία Θράκη, που επίσης κατέχει μοναδικότητα ονόματος!
Προσηνής και φιλόξενη, η 80χρονη Θράκη Σμαραγδά μάς κάλεσε αμέσως για ένα κέρασμα. Γλυκό κουταλιού καρπούζι, εννοείται φτιαγμένο από τα χέρια της. Στην κουβέντα που ακολούθησε μας έλυσε την απορία για το όνομά της: Η οικογένειά της καταγόταν από την Ανατολική Θράκη και ήρθε στην περιοχή της Μαρώνειας με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Το όνομα λοιπόν Θράκη τής δόθηκε εν είδει τάματος, για την επιστροφή στα πάτρια εδάφη. Και βεβαίως είναι η μόνη που φέρει αυτό το όνομα. Η κυρία Θράκη μάς αφηγείται ένα χαριτωμένο περιστατικό σχετικά με το όνομά της: «Τη μέρα που μπήκαμε στο ευρώ, με κάλεσε ο διευθυντής μιας τράπεζας στην Κομοτηνή για να βγάλω, για γούρι, μαζί με μια Ευρώπη, το πρώτο βιβλιάριο. Εγώ, επειδή είχα δουλειά, του λέω: δεν παίρνεις καμιά Ροδόπη, που έχουμε δυο τρεις εδώ. Αυτός όμως επέμενε, ήθελε Ευρώπη και Θράκη και τελικά πήγα στην εκδήλωση!»
Αυτά όσον αφορά το ιδιαίτερο όνομα που άλλοι της έδωσαν. Ωστόσο, η δική της ενεργητικότητα και διάθεση για ζωή την κάνουν, παρά τα 80 χρόνια της, να κρατά μόνη της και όλο τον χρόνο το οικογενειακό βενζινάδικο.
Κι αυτό τα τελευταία πέντε χρόνια, από τότε που έχασε τον σύζυγό της. Η κυρία Θράκη δεν κάνει τη δουλειά αυτή πρωτίστως για οικονομικούς λόγους – άλλωστε τα παιδιά της την προτρέπουν να σταματήσει. Είναι κυρίως μια διέξοδος για να διοχετεύει την απίστευτη γι’ αυτήν την ηλικία ενέργειά της! Ενέργεια αξιοζήλευτη για πολλούς μικρότερους. Και η καθημερινότητα της γιαγιάς Θράκης (έχει δύο εγγονές) δεν εξαντλείται στο βενζινάδικο. Κάνει τις οικιακές δουλειές και έχει στην εντέλεια το σπίτι της, φροντίζει τον κήπο της και είναι πάντα συνεπής στις κοινωνικές υποχρεώσεις της, εντός και εκτός χωριού. Πριν από λίγα χρόνια μάς είπε ότι καταπιανόταν και με την καλλιέργεια των χωραφιών! Οσο για τον φόβο από αυτά που συμβαίνουν στις μέρες μας, δεν είναι ικανός να την αποτρέψει. Αλλωστε, δεν έχουν δει λίγα τα μάτια της…
Δεν το βάζει κάτω λοιπόν, θα συνεχίσει να είναι εκεί στην πρώτη γραμμή της εργασίας, δίνοντας το θετικό παράδειγμα. Γι’ αυτό και δεν θεωρείται τυχαία πρόσωπο-σύμβολο της σημερινής Μαρώνειας.
Ενας τόπος με σπουδαία ιστορία
Αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή της Μαρώνειας φανερώνουν ότι κατοικήθηκε από την 3η χιλιετία π.Χ., ενώ στο τέλος της 2ης χιλιετίας (13ος-12ος αιώνας π.Χ.) κατακλύζεται από θρακικά φύλα, όπως μαρτυρούν τα απομεινάρια οχυρωμένων ακροπόλεων.
Ο Ομηρος, η πρώτη γραπτή πηγή για τη Μαρώνεια, αναφέρει την πόλη Ισμαρο, χώρο κατοικίας των Κικόνων, των γενναίων πολεμιστών της Ιλιάδας. Βασιλιάς και ιερέας του Απόλλωνα στη μυθική πόλη Ισμαρο ή Ισμάρα ήταν ο πλούσιος Μάρωνας, ο οποίος φημιζόταν για το γλυκόπιοτο κρασί που παρασκεύαζε με μοναδικό μυστικό τρόπο από τα αμπέλια της περιοχής. Στα μαρωνίτικα ακρογιάλια σταμάτησε ο Οδυσσέας, επιστρέφοντας από την Τροία, και κούρσεψε την περιοχή σκοτώνοντας τους γενναίους υπερασπιστές της, εκτός από την οικογένεια του Μάρωνα, την οποία σεβάστηκε. Η ευγνωμοσύνη του Μάρωνα αντάμειψε τη μεγαλοψυχία του Οδυσσέα με πλούσια δώρα, που μαρτυρούν και την ανάπτυξη της περιοχής: χρυσάφι, ασήμι και δώδεκα λαγήνια κρασί μοσχάτο. Με αυτό το ευωδιαστό κόκκινο κρασί της περιοχής κατάφερε αργότερα ο Οδυσσέας με τους συντρόφους του να σωθεί μεθώντας τον Κύκλωπα Πολύφημο.
Ο 4ος αι. π.Χ. είναι η εποχή της μεγάλης ακμής της Μαρώνειας, όπως αποδεικνύουν νομίσματα, επιγραφές, λείψανα τείχους, ακρόπολης και λιμενοβραχίονα. Η κατάκτησή της από τον Φίλιππο Β΄ τον Μακεδόνα, το 350 π.Χ., τερματίζει την ανεξαρτησία της. Στα ελληνιστικά χρόνια αλλάζει συχνά επικυρίαρχο και μετά την υποδούλωση της Ελλάδας στους Ρωμαίους η Μαρώνεια απολαμβάνει ελευθερία και παράλληλα εμπορική και οικονομική άνθηση. Η ζωή της πόλης συνεχίζεται στα βυζαντινά χρόνια και στη μεσαιωνική περίοδο μεταφέρεται από τον φόβο των πειρατών στο εσωτερικό, στη θέση της σημερινής ομώνυμης πόλης.
Δημήτρης Κυριακόπουλος
Μ.Η.Τ. 232120