Κλειστό εδώ και πέντε μήνες είναι το Μουσείο Δημοκρατίας στον Αη Στράτη, καθώς δεν υπάρχει υπάλληλος να το λειτουργήσει! Παράλληλα εκφράζονται φόβοι και για το μέλλον του προγράμματος «Πράσινο Νησί», το οποίο θεωρείται ζωτικής σημασίας για τον τόπο.
Στον Αη Στράτη, λοιπόν, στις 31 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους έληξε η σύμβαση της μοναδικής υπαλλήλου του Μουσείου Δημοκρατίας, που εκτελούσε χρέη φύλακα, φρόντιζε το μουσείο και το κρατούσε καθημερινά ανοιχτό, και έκτοτε δεν έχει εγκριθεί από το υπουργείο Πολιτισμού η πρόσληψη νέου υπαλλήλου!
Κι αυτό παρότι η αρμόδια Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Εργων Βορείου Αιγαίου έχει αποστείλει δύο αιτήματα για την έγκριση της σχετικής πρόσληψης και ενώ μπήκαμε στην καλοκαιρινή περίοδο και αναμένεται το νησί να δεχτεί αρκετούς επισκέπτες.
Ο δημάρχος Αη Στράτη, Χαράλαμπος Μακρής, τόνισε σε δηλώσεις του ότι η κατάσταση αυτή αποτελεί πλήγμα όχι μόνο για τον πολιτισμό, αλλά και για την ίδια τη δημοκρατία. Πίεση για την πρόσληψη υπαλλήλου άσκησαν με πρόσφατες ερωτήσεις τους προς τον υπουργό Πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο ο βουλευτής Λέσβου της Ν.Δ. Σπύρος Γαληνός και 4 βουλευτές της Δημοκρατικής Αριστεράς (Φ. Κουβέλης, Θ. Λεβέντης, Ν. Τσούκαλης, Γρ. Ψαριανός).
Χαρακτηριστικά ο Σπύρος Γαληνός αναφέρει στην ερώτησή του προς τον υπουργό Πολιτισμού:
«Το αίτημα πρέπει να ικανοποιηθεί και το μουσείο να παραμείνει ανοικτό. Αποτελεί χρέος τιμής της Δημοκρατίας μας και στοιχειώδης επίδειξη δημοκρατικής ευαισθησίας εκ μέρους σας. Θεωρώντας ότι η μη αποτελεσματική διευθέτηση του ζητήματος οφείλεται στο ότι είτε δεν τελεί σε επίγνωσή σας είτε αποτελεί γραφειοκρατική αβλεψία και δεν αντανακλά το δημοκρατικό σας ήθος, σας το επισημαίνω για να επιληφθείτε άμεσα και προσωπικά του ζητήματος».
Ωστόσο μέχρι τώρα ο Παύλος Γερουλάνος δεν ξεκαθαρίζει τα πράγματα και τις προθέσεις του για το μουσείο.
Τόπος εξορίας
O Αη Στράτης είναι ένα μικρό νησί νοτιοδυτικά της Λήμνου, με 210 μόνιμους κατοίκους. Είναι ευρέως γνωστός ως τόπος υποδοχής πολιτικών εξορίστων από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 έως και το 1943 και από το 1948 έως το 1963. Στο νησί μεταξύ άλλων «φιλοξενήθηκαν» προσωπικότητες των γραμμάτων και της τέχνης (Pίτσος, Bάρναλης, Θεοδωράκης, Kατράκης). Το κτίριο χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και αποτέλεσε το πρώτο διδακτήριο του νησιού έως την ανέγερση της Μαρασλείου-Λογοθετείου Σχολής (1909). Εκτοτε χρησιμοποιήθηκε κυρίως ως αναρρωτήριο των πολιτικών εξορίστων ή ως αγροτικό ιατρείο.
Το αναρρωτήριο περιλάμβανε εξεταστήριο, τέσσερις θαλάμους με 20 κρεβάτια, χειρουργείο, μαγειρείο και δεξαμενή νερού. Τον πρώτο χρόνο της γερμανικής κατοχής περιορίστηκαν με αυστηρά μέτρα όλοι οι πολιτικοί εξόριστοι μέσα στον «θάλαμο». Εγκλωβισμένοι, πέθαναν από την πείνα 33, πολλοί από τους οποίους είχαν συλληφθεί κατά την εργατική εξέγερση στη Θεσσαλονίκη τον Μάιο του 1936.
Ο σεισμός του 1968 προκάλεσε πολύ σοβαρές ζημιές στο κτίριο, με αποτέλεσμα την εγκατάλειψή του. Το 2005 η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Εργων Β. Αιγαίου άρχισε τις εργασίες για την αναστήλωσή του. Ολοκληρώθηκαν τον Νοέμβριο του 2007 και τον επόμενο χρόνο εγκαινιάστηκε το Μουσείο Δημοκρατίας από τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή.
Αγωνία και για το «Πράσινο Νησί»
Ενα άλλο κεφάλαιο που δίνει ελπίδες στον Αη Στράτη είναι το πρόγραμμα «Πράσινο Νησί». Αυτό σημαίνει ότι όλες οι λειτουργίες του νησιού θα βασίζονται στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας. Μεταξύ άλλων προβλέπονται: υδρογεωργικό θερμοκήπιο, χρησιμοποίηση για πρώτη φορά στην Ελλάδα κυματικής ενέργειας, γεωθερμία για τον οικισμό, ηλιακή ενέργεια για τον αλιευτικό στόλο, κίνηση των οχημάτων με υδρογόνο. Πρόκειται για πρόγραμμα που σχεδιάστηκε επί Ν.Δ. -σε συνεργασία με την τότε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, τον Δήμο και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου- και, όπως λέει στη «δημοκρατία» ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας στο περιφερειακό συμβούλιο Βορείου Αιγαίου Παύλος Βογιατζής, θα καταστήσει τον Αη Στράτη μοναδική περίπτωση παγκοσμίως για μη διασυνδεδεμένο νησί με τον ηπειρωτικό κορμό.
Το πρόγραμμα που υιοθέτησε η σημερινή κυβέρνηση -διατείνεται άλλωστε ότι έχει περιβαλλοντικές ευαισθησίες- αναμενόταν να δώσει ζωή στον τόπο και να τονώσει την επισκεψιμότητα, καθώς θα υπήρχε έντονο επιστημονικό ενδιαφέρον. Ομως, το «Πράσινο Νησί» δεν… περπατάει και ο κ. Βογιατζής δεν κρύβει τον φόβο του ότι η κυβέρνηση θα προβεί σε… εκπτώσεις κατά την υλοποίησή του. Αν δεν πραγματοποιηθεί το σύνολο των ενεργειών, συμπληρώνει, δεν θα είναι το μοντέλο που οραματιστήκαμε, ούτε θα έχει τα ευεργετικά αποτελέσματα στα οποία στοχεύαμε.
Δημήτρης Κυριακόπουλος
Μ.Η.Τ. 232120