Αποστομωτική απάντηση αγράμματου βουλευτή

Η φράση «Εως του κλιέφτω, κλιέφτεις, κλιέφτει» του Ι. Κότταρη, που έμεινε στην Ιστορία

Από την
Κατερίνα Κανάκη

«Εως του κλιέφτω, κλιέφτεις, κλιέφτει». Αυτή είναι η ομολογουμένως αποστομωτική απάντηση που έδωσε ο απίστευτος βουλευτής Ιωάννης Κότταρης, όταν ρωτήθηκε από συνάδελφό του μέχρι πού φτάνει η… γραμματική του. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…

Βρισκόμαστε στο τέλος της δεκαετίας του 1870. Στις εκλογές που έγιναν την 23η Σεπτεμβρίου 1879 οι κάτοικοι της Δωρίδας εξέλεξαν τον Ιωάννη Κότταρη, έναν από τους πολλούς φουστανελοφόρους βουλευτές της εποχής. Επρόκειτο για άνθρωπο εντελώς αγράμματο. Οι γνώσεις του στη γραμματική και το συντακτικό ήταν σχεδόν ανύπαρκτες, ενώ χρησιμοποιούσε στις ομιλίες του στη Βουλή την τοπική διάλεκτο της ιδιαίτερης πατρίδας του. Ο χαρακτηριστικός ρουμελιώτικος τρόπος ομιλίας του και η αγραμματοσύνη του είχαν γίνει αντικείμενο χλεύης από τους δημοσιογράφους της εποχής. Ηταν ωστόσο πανέξυπνος, ευθύς και σταράτος. Δεν μασούσε ποτέ τα λόγια του, μιλούσε πάντα χωρίς περιστροφές και ήταν ειλικρινής, ενίοτε και απότομος. Κάθε του ομιλία και αντιπαράθεση στη Βουλή συζητιόταν.

Αποκορύφωμα ήταν, φυσικά, η δηκτική απάντηση που έδωσε σε έναν πολιτικό αντίπαλό του από το βήμα του ελληνικού Κοινοβουλίου. Σε μια ομιλία του για τη διαφθορά των πολιτικών, μια μερίδα βουλευτών, οι οποίοι μάλιστα φέρεται ότι είχαν «λαδωθεί», άρχισε να τον χλευάζει. Ενας εξ αυτών, στο άκουσμα ενός ακόμη γραμματικού λάθους του Ιωάννη Κότταρη, τον ρώτησε «μέχρι ποίου σημείου της γραμματικής εμαθητεύσατε;». Τότε ο βουλευτής, γύρισε και τον κοίταξε, δίνοντάς του μια αποστομωτική απάντηση. «Εως το κλιέφτω, κλιέφτεις, κλιέφτει» είπε επί λέξει, προκαλώντας σάλο και εντός της αιθούσης αλλά και στον Τύπο.

Ο ίδιος έμεινε στην κοινοβουλευτική ιστορία με την παροιμιώδη φράση του, που περιέγραψε με τον πιο απλό αλλά συνάμα ουσιαστικά τρόπο τη διαβρωτική κατάσταση που επικρατούσε -και επικρατεί διαχρονικά- στον δημόσιο τομέα. Μάλιστα, για αρκετές δεκαετίες η φράση που εκστόμισε ο βουλευτής χρησιμοποιούνταν από βουλευτές, αρθρογράφους, γελοιογράφους, ακόμη και ποιητές, για να στηλιτευτούν όλοι όσοι καταχρώντο δημόσιο χρήμα.