Ποιοι δεν πρόκειται να πάρουν σύνταξη με τα 6.000 ένσημα

Τι απαιτεί η τρόικα και τι δεν δέχεται να συζητήσει η κυβέρνηση Τσίπρα

Στον «αέρα» βρίσκονται χιλιάδες εργαζόμενοι των τουριστικών επαγγελμάτων (μάγειροι, ζαχαροπλάστες, εργαζόμενοι σε ξενοδοχεία), οικοδόμοι και γενικά όσοι εργάζονται σε επαγγέλματα που καταβάλλονται βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα, οι οποίοι αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα να βγουν στη σύνταξη, αφού δεν προλαβαίνουν να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα ένσημα. Αιτία, η μόνιμη απαίτηση των εκπροσώπων των «θεσμών» για αύξηση των κατώτατων ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από τη 15ετία, που ισχύει σήμερα, στην 20ετία.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ειδικά στον κλάδο του επισιτισμού αλλά και στους οικοδόμους η αύξηση των ενσήμων για τη χορήγηση κατώτατης σύνταξης, από 4.500 που είναι σήμερα, στα 6.000, μπορεί να δυσκολέψει τη συνταξιοδότηση σε χιλιάδες εργαζομένους. Πρόκειται για κλάδους επαγγελμάτων που υπόκεινται σε εποχική απασχόληση. Ιδιαίτερα, οι πιο παλιοί εργαζόμενοι με δυσκολία κατάφερναν να πάρουν πάνω από 100 ένσημα τον χρόνο.

Η προϋπόθεση 

Στη χειρότερη των περιπτώσεων θα χρειάζονται πάνω από 40 χρόνια δουλειάς για να καλυφθεί η συγκεκριμένη προϋπόθεση και να λάβουν οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας την κατώτατη σύνταξη που προβλέπεται για 15 χρόνια εργασίας και δίνεται σε ηλικία 67 ετών. Σε σημερινές αποδοχές, η κατώτατη του ΙΚΑ είναι 486 ευρώ και υπάρχουν ήδη εργαζόμενοι στον επισιτισμό που λαμβάνουν σύνταξη κοντά στα 300 ευρώ τον μήνα.
Αυτή η απαίτηση μαζί με τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις αποτελούν τα μεγαλύτερα αγκάθια των διαπραγματεύσεων.

Στο σκέλος των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων οι πιέσεις των εκπροσώπων των «θεσμών», όσο περνούν οι μέρες, αυξάνονται και επικεντρώνονται στο να εξαφανιστούν άμεσα, ακόμα και από το 2016 και μετά, όλες εκείνες οι διατάξεις που δίνουν το δικαίωμα σε μια σειρά από κατηγορίες πολιτών να μπορούν να βγουν στη σύνταξη νωρίτερα από το 62ο έτος (μειωμένη) ή από το 67ο έτος (πλήρη σύνταξη). Η ελληνική πλευρά έχει ξεκαθαρίσει ότι δέχεται να παρέμβει μόνο σε περιπτώσεις διατάξεων που ευνοούν συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων, όπως είναι οι υπάλληλοι σε πρώην ΔΕΚΟ και σε τράπεζες, ενώ αρνείται το ενδεχόμενο να υπάρξουν παρεμβάσεις που αφορούν γονείς με ανήλικο τέκνο ή άτομα με αναπηρία. Επίσης, δεν δέχονται να αλλάξουν διατάξεις που επιδρούν αρνητικά σε εργαζομένους που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως τα τέλη του 2012. Σε διαφορετική περίπτωση, κινδυνεύουν περίπου 300.000 εργαζόμενοι να υποστούν δραματική αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησής τους, που μπορεί να ανέλθει έως και τα 12 έτη.

Η διαπραγματευτική γραμμή που ακολουθεί η Ελλάδα επιμένει να εστιάζει στο γεγονός ότι οι όποιες προσαρμογές πρέπει να γίνουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων και να ξεκινήσουν μετά το 2020 ή ακόμα καλύτερα μετά το 2025. Τότε, υπολογίζεται ότι θα έχουν συνταξιοδοτηθεί όλοι όσοι θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2012 και έτσι δεν θα κινδυνεύει ο οικογενειακός προγραμματισμός τους. Παράλληλα, η ελληνική πλευρά τονίζει προς πάσα κατεύθυνση ότι ενδεχόμενη παρέμβαση χωρίς να ληφθούν υπόψη τα θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα είναι πιθανό να κριθεί αντισυνταγματική. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, οι παράπλευρες απώλειες και τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν και θα κληθεί στο μέλλον να διαχειριστεί η Πολιτεία θα είναι πολλαπλάσια από τα προβλήματα ρευστότητας, που φαινομενικά θα αντιμετωπιστούν σήμερα.

Οι πιέσεις

Οι εκπρόσωποι των «θεσμών» εντείνουν τις πιέσεις τους και σε σχέση με το σκέλος της επιβολής αντικινήτρων, τα οποία θα περιορίσουν τις αιτήσεις για πρόωρη συνταξιοδότηση. Ομως, έτσι και αλλιώς, για κάθε χρόνο που επιλέγει κάποιος εργαζόμενος, είτε του δημόσιου είτε του ιδιωτικού τομέα, να αποχωρήσει από την εργασία του και να βγει στη σύνταξη νωρίτερα από τα γενικά όρια συνταξιοδότησης, υπάρχει ήδη διάταξη που μειώνει τη σύνταξη που χορηγείται. Ειδικότερα, για εργαζομένους στο Δημόσιο προβλέπεται μείωση 4,5% για κάθε έτος για όσους έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης έως το 2010. Για τις υπόλοιπες κατηγορίες εργαζομένων, επιβάλλεται μείωση κατά 6% το έτος. Σε όλες τις περιπτώσεις, η περικοπή μπορεί να γίνει σε ποσοστό έως 30% επί της σύνταξης που χορηγείται. Συνεπώς, υπάρχει ήδη ένα πολύ ισχυρό αντικίνητρο, που όμως δεν φαίνεται ότι εμποδίζει τους εργαζομένους να βγαίνουν στη σύνταξη πολύ νωρίτερα από τα γενικά όρια συνταξιοδότησης.

Ποιοι βρίσκονται μια ανάσα από την έξοδο και τώρα κινδυνεύουν να εγκλωβιστούν στα… γενικά όρια!

Ας δούμε αναλυτικά ποιες είναι οι κατηγορίες εργαζομένων που μπορεί να επηρεαστούν αρνητικά από μια ενδεχόμενη αύξηση των ορίων ηλικίας πρόωρης συνταξιοδότησης και ενσωμάτωσής τους στα γενικά όρια ηλικίας χορήγησης συντάξεων:

ΔΕΚΟ – τράπεζες:

• Παλαιοί ασφαλισμένοι που βγαίνουν στη σύνταξη με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας, εφόσον η 35ετία συμπληρώνεται μέσα στο 2015.
• Ασφαλισμένες με ανήλικο τέκνο που έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα για σύνταξη.
• Ασφαλισμένες που έχουν συμπληρώσει τα 25 έτη ασφάλισης και το 55ο έτος της ηλικίας τους το 2011 και το 2012 μπορούν να αποχωρήσουν με μειωμένη σύνταξη.
• Ασφαλισμένες που συμπλήρωσαν το 55ο έτος το 2010, με 25ετία, και το 60ό έτος της ηλικίας τους μπορούν να βγουν με πλήρη σύνταξη.
• Ανδρες και γυναίκες που συμπλήρωσαν έως το 2012 την 35ετία και το όριο ηλικίας εντός του τρέχοντος έτους.
• Ασφαλισμένοι που συμπληρώνουν φέτος το 60ό έτος της ηλικίας τους και είχαν 25ετία έως το 2012.
• Ασφαλισμένες με τρία παιδιά, που έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης έως το 2012 και το 55ο έτος της ηλικίας τους.

Δημόσιο:

• Ασφαλισμένοι πριν από το 1983 που έχουν συμπληρώσει από 32,5 έως 35 έτη υπηρεσίας και μπορούν να αποχωρήσουν είτε άμεσα χωρίς όριο ηλικίας είτε στο 60ό έτος με μειωμένη σύνταξη.
• Ασφαλισμένες πριν από το 1983 που έχουν συμπληρώσει την 25ετία έως το 2010 και έχουν δικαίωμα συνταξιοδότησης είτε χωρίς όριο ηλικίας, εφόσον συμπληρώνουν 32,5 έως 35 έτη υπηρεσίας μέσα στο 2015, είτε με μειωμένη στα 55. Επίσης, μπορούν να αποχωρήσουν με πλήρη σύνταξη σε ηλικία μεταξύ 58,5 και 60 ετών.
• Ασφαλισμένες πριν από το 1983 που είχαν ανήλικο παιδί στα 17,5 έτη της υπηρεσίας τους και έχουν ήδη συμπληρώσει είτε 24,5 είτε 27,5 έτη υπηρεσίας μπορούν να συνταξιοδοτηθούν άμεσα.
• Μητέρες ασφαλισμένες μετά το 1983 στο Δημόσιο που συμπλήρωσαν 25ετία έως το 2010 με ανήλικο παιδί και έχουν συμπληρώσει το 50ό έτος της ηλικίας τους.
• Ανδρες και γυναίκες ασφαλισμένοι στο Δημόσιο μετά το 1983 που συμπλήρωσαν 25ετία με ανήλικο παιδί τα έτη 2011 και 2012 και παράλληλα συμπληρώνουν εντός του τρέχοντος έτους την ηλικία εξόδου των 52 και 55 ετών, αντίστοιχα.
• Ανδρες και γυναίκες ασφαλισμένοι μετά το 1983 που συμπληρώνουν μέσα στο 2015 35ετή υπηρεσία και την ηλικία των 58 ετών.
• Ανδρες και γυναίκες που συμπληρώνουν την 25ετία το 2011 και παράλληλα είτε την ηλικία των 56 ετών για μειωμένη σύνταξη είτε την ηλικία των 61 ετών για πλήρη.

Βασίλης Αγγελόπουλος

Τι ισχύει στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης

«Περιμένουμε από τους Ελληνες να δουλέψουν περισσότερο για λιγότερα λεφτά. Τώρα αναρωτιούνται γιατί η Γερμανία πηγαίνει προς την αντίθετη κατεύθυνση!» Αυτά δήλωνε πέρυσι ο Γερμανός επίτροπος Ενεργείας Γκίντερ Ετινγκερ, όταν η κυβέρνηση συνασπισμού των Χριστιανοδημοκρατών της Ανγκελα Μέρκελ με τους Σοσιαλδημοκράτες ανακοίνωσε ότι διατηρεί μεν την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67 χρόνια (όπως είχε αποφασιστεί το 2007), όμως τη μειώνει στα 63 χρόνια (με πλήρη σύνταξη) για όσους έχουν ήδη συμπληρώσει 45 χρόνια εργασίας. Η μεταρρύθμιση, που χαρακτηρίστηκε «πισωγύρισμα» και «κακό παράδειγμα» για την υπόλοιπη Ευρώπη, επέτρεπε επίσης σε μητέρες που πήραν μητρική άδεια πριν από το 1992 να υπολογίσουν δύο από τα χρόνια αυτά στα συντάξιμα.

• Στη Βρετανία, ως το 2020, η ηλικία συνταξιοδότησης θα επιμηκυνθεί στα 66 χρόνια για άνδρες και γυναίκες στο δημόσιο και ως το 2026 στα 67.

• Στη Σουηδία, ο προηγούμενος πρωθυπουργός Φρέντρικ Ράινφελντ αύξησε το 2013 την ηλικία συνταξιοδότησης από τα 67 στα 69 χρόνια και το όριο για πρόωρη σύνταξη στα 63 χρόνια. Δήλωσε μάλιστα ότι οι Σουηδοί θα πρέπει να σκεφτούν το ενδεχόμενο να παρατείνουν τα εργασιακά χρόνια ως τα 75!
• Συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις πέρασαν με διαδικασίες-εξπρές και οι χώρες του Νότου. Τον Δεκέμβριο του 2011, η υπουργός Εργασίας της τεχνοκρατικής κυβέρνησης του Μάριο Μόντι Ελσα Φορνέρο αύξησε την ηλικία συνταξιοδότησης στον δημόσιο τομέα στα 66 χρόνια για τους άνδρες και στα 62 για τις γυναίκες, και τα μίνιμουμ χρόνια συνταξιοδοτικών εισφορών σε 42 και 41 αντίστοιχα. Από το 2018, η ηλικία συνταξιοδότησης θα φτάσει στα 66 για όλους. Στην Ισπανία, τη συνταξιοδότηση από τα 65 στα 67 έτη αποφάσισε η κυβέρνηση Θαπατέρο το 2011, με πρόβλεψη για αποχώρηση στα 65 για όσους μετρούν 38,5 χρόνια προϋπηρεσίας.
• Στις αρχές Μαΐου ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν χαρακτήρισε «κλισέ» την κατηγορία ότι η Γαλλία έχει χαμηλή όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Σύμφωνα με τη μεταρρύθμιση που ψηφίστηκε επί Σαρκοζί το 2010, η ηλικία πρόωρης συνταξιοδότησης θα φτάσει τα 62 χρόνια το 2017 (από τα 60 χρόνια) και η ηλικία πλήρους συνταξιοδότησης θα ανέβει από 65 στα 67 το 2022.

Μυρτώ Μπούτση