Το υπερ-Ταμείο που άντεξε τρία χρόνια!

Πώς το ΕΤΕΑ, που πήρε «προίκα» 2 δισ ευρώ για να λύσει το πρόβλημα της ομαλής χορήγησης επικουρικών, έφτασε στο σημείο να ψάχνει απεγνωσμένα 100.000.000 για να καταβάλει τις συντάξεις

Το υπερ-επικουρικό Ταμείο, που συστάθηκε προ τριετίας με «προίκα» περιουσία άνω των 2 δισ. ευρώ, για να λύσει οριστικά το πρόβλημα της ομαλής χορήγησης επικουρικών συντάξεων, σήμερα ψάχνει απεγνωσμένα 100.000.000 ευρώ για να καταβάλει στο τέλος του μήνα τις συντάξεις σε 1.086.914 συνταξιούχους. Ο λόγος για το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ), του οποίου τα προβλήματα ρευστότητας έγιναν αξεπέραστα από το διαρκές φέσι που δέχεται από άλλα Ταμεία και φορείς που χρωστάνε στο υπερ-επικουρικό ποσά που προσεγγίζουν το 1 δισ. ευρώ.

Το ΕΤΕΑ έφτασε μια ανάσα από τη στάση πληρωμών, επειδή δεν λαμβάνει κρατική επιχορήγηση και έχει έσοδα μόνο από τις εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων. Μάλιστα, από τις αρχές του έτους δεν λαμβάνει ούτε τα έσοδα από τους κοινωνικούς πόρους, οι οποίοι καταργήθηκαν. Η διοίκηση του Ταμείου υπολογίζει ότι οι απώλειες σε ετήσια βάση, μόνο από τους κοινωνικούς πόρους που καταργήθηκαν, αναμένεται να ξεπεράσουν τα 300.000.000 ευρώ.

Οι μειώσεις μισθών

Οι μειώσεις μισθών, που από την αρχή της κρίσης έχουν φτάσει το 50%, κατά μέσο όρο, επιβάρυναν αρνητικά και τα έσοδα του Ταμείου. Επίσης, η αύξηση της ανεργίας προκάλεσε ανάλογη επιβάρυνση, με συνέπεια να προκληθεί το τελευταίο διάστημα οικονομική ασφυξία στο ΕΤΕΑ. Ακόμα χειρότερη γίνεται η κατάσταση από τη συνεχόμενη αύξηση των συνταξιούχων, με αρκετούς από αυτούς να εντάσσονται στα μητρώα του Ταμείου, χωρίς να έχουν καταβληθεί οι απαραίτητες ασφαλιστικές εισφορές στη διάρκεια του εργασιακού βίου τους. Ετσι, έχουν συσσωρευτεί οφειλές κοντά στο 1 δισ. ευρώ, που τώρα το ΕΤΕΑ ετοιμάζεται να αναζητήσει, για να περιορίσει το πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζει. Ο αναπληρωτής υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Δημήτρης Στρατούλης δεσμεύτηκε να προωθήσει άμεσα διάταξη στη Βουλή, που θα δίνει το δικαίωμα συμφωνίας ανάμεσα στο ΕΤΕΑ και στα Ταμεία που το έχουν φεσώσει, έτσι ώστε να ξεπεραστεί και το όποιο νομικό εμπόδιο.

Οι περισσότερες οφειλές προέρχονται από το Ταμείο της ΔΕΗ, λόγω της μεταφοράς περίπου 33.000 συνταξιούχων στα μητρώα του ΕΤΕΑ, και οι οποίες ανέρχονται στα 500.000.000 ευρώ. Αλλα 180.000.000 ευρώ είναι η οφειλή που έχει δημιουργήσει το ΙΚΑ προς το υπερ-επικουρικό, ενώ στα 150.000.000 ευρώ ανέρχεται το χρέος του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Τραπεζοϋπαλλήλων (ΕΤΑΤ) και 100.000.000 ευρώ η οφειλή του Ειδικού Λογαριασμού Επικούρισης Μελών (ΕΛΕΜ), των εργαζομένων της πρώην Αγροτικής Τράπεζας. Υπολογίζεται ότι συνολικά οι τραπεζοϋπάλληλοι που λαμβάνουν επικουρικές συντάξεις από το ΕΤΕΑ φτάνουν τα 28.000 άτομα, ενώ μόνο από την πρώην Αγροτική Τράπεζα ανέρχονται σε περίπου 6.000 άτομα. Αλλα 50.000.000 ευρώ χρωστάει στο ΕΤΕΑ και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Ξεχωριστές συμφωνίες

Το ΕΤΕΑ δείχνει διατεθειμένο να προχωρήσει σε ξεχωριστές συμφωνίες με τους παραπάνω φορείς, οι οποίοι όμως βρίσκονται με τη σειρά τους σε δεινή οικονομική κατάσταση. Πάντως, ήδη υπήρξε μια πρώτη συμφωνία ανάμεσα στο ΕΤΕΑ και το Ταμείο Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ – ιδιωτικός τομέας). Βέβαια, στην περίπτωση αυτή, το υπερ-επικουρικό είναι εκείνο που χρωστάει και θα πληρώνει 1.500.000 ευρώ κάθε μήνα για φέτος και 2.000.000 ευρώ τον μήνα από το 2016 και μετά, μέχρι να εξοφληθεί ένα χρέος που ανέρχεται στα 54.000.000 ευρώ.

Η κακοδιαχείριση στο παρελθόν που «εξαφάνισε» την τεράστια περιουσία του

Με βάση την περιουσία του αλλά και τα οφειλόμενα προς αυτό, το ΕΤΕΑ δεν θα έπρεπε να έχει το παραμικρό πρόβλημα στην καταβολή συντάξεων. Ωστόσο, η κακοδιαχείριση όλου του προηγούμενου διαστήματος έφερε στο προσκήνιο το πρόβλημα ρευστότητας. Ειδικότερα, τα διαθέσιμα του Ταμείου ανέρχονται σε 2,28 δισ. ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, το ΕΤΕΑ έχει τοποθετήσει στο κοινό κεφάλαιο της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ) ποσό που ανέρχεται στο 1,2 δισ. ευρώ. Αλλα 580.000.000 ευρώ βρίσκονται στη διάθεσή του σε ομόλογα, σε μετοχές έχει 137.000.000 ευρώ και σε αμοιβαία κεφάλαια 257.000.000 ευρώ, ενώ η ακίνητη περιουσία του αποτιμάται στα 110.000.000 ευρώ.

Η τεράστια, όμως, περιουσία δεν μπορεί να αξιοποιηθεί αυτή την περίοδο, που έχει προηγηθεί η κρίση της τελευταίας πενταετίας, αφού καταγράφονται ζημίες στα παραπάνω επενδυτικά προϊόντα και όχι κέρδη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι απώλειες τουλάχιστον κατά 25% που επρόκειτο να καταγράψει το Ταμείο, εάν τελικά γινόταν αποδεκτή η εισήγηση της διοίκησης για «σπάσιμο» ομολόγου του, αξίας 100.000.000 ευρώ. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο αναπληρωτής υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Δημήτρης Στρατούλης απέρριψε την παραπάνω πρόταση και έτσι το Ταμείο θα αναζητήσει 30.000.000 ευρώ από τους οφειλέτες του και τα υπόλοιπα 70.000.000 ευρώ θα τα λάβει από τον ειδικό λογαριασμό στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ), που έχει θεσπιστεί γι’ αυτόν τον σκοπό, δηλαδή για τη στήριξη Ταμείων που καταγράφουν ελλείμματα.

Με τον τρόπο αυτό υπολογίζεται ότι θα καταφέρει για άλλον έναν μήνα το ΕΤΕΑ να καταβάλει τις επικουρικές συντάξεις. Το συνολικό κονδύλι ανέρχεται στο ποσό των 190.000.000 ευρώ. Αν σε αυτά προστεθούν τα αναδρομικά που χορηγεί το Ταμείο και τα οποία υπερβαίνουν τα 30.000.000 ευρώ τον μήνα, γίνεται αντιληπτό ότι η μηνιαία δαπάνη για συντάξεις ξεπερνάει τα 220.000.000 ευρώ, στην καλύτερη των περιπτώσεων.