Οι απάνθρωπες συνθήκες και η βία προς τους μετανάστες που βρίσκονται στη Λιβύη ή προσπαθούν να περάσουν από τη λιβυκή επικράτεια καθ’ οδόν προς άλλες χώρες τους εξωθούν να αποπειρώνται τον επικίνδυνο διάπλου της Μεσογείου διακινδυνεύοντας τη ζωή τους, ώστε να φθάσουν στην Ευρώπη, υπογραμμίζει η Διεθνής Αμνηστία σε έκθεσή της που δίνεται στη δημοσιότητα σήμερα Δευτέρα. Από τα 1.770 χλμ. των λιβυκών ακτών, οι αναχωρήσεις των παράτυπων μεταναστών δεν σταματούν να αυξάνονται αφότου η χώρα έχει περιέλθει σε χάος, εξαιτίας της σύγκρουσης για την εξουσία ανάμεσα στις δύο αντίπαλες κυβερνήσεις και τα δύο κοινοβούλια κι εξαιτίας των αιματηρών μαχών. Η αναρχία που επικρατεί προσφέρει απεριόριστη ελευθερία στους διακινητές.
Οι λιβυκές ακτές δεν απέχουν παρά 300 χλμ. και κάτι από το ιταλικό νησί Λαμπεντούζα, στο οποίο προσπαθούν να φθάσουν κάθε εβδομάδα εκατοντάδες μετανάστες και πρόσφυγες από την Αφρική, τη Συρία και άλλες εμπόλεμες ζώνες. “Οι τρομακτικές συνθήκες για τους μετανάστες, που προστίθενται στην εντεινόμενη αναρχία και στις ένοπλες συγκρούσεις που μαίνονται στη χώρα, δείχνουν ξεκάθαρα σε ποιο βαθμό είναι επικίνδυνο το να ζεις σήμερα στη Λιβύη”, εξηγεί ο Φίλιπ Λούθερ, διευθυντής του προγράμματος της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και την Αφρική.
Η βία πλήττει τόσο τους πρόσφυγες, όσο και “κοινότητες μεταναστών που ζουν κι εργάζονται επί χρόνια” στη Λιβύη, υπογραμμίζει η Διεθνής Αμνηστία στην έκθεσή της, η οποία φέρει τον τίτλο “Η Λιβύη είναι γεμάτη βαρβαρότητα”. Ο Τσαρλς, ένας χριστιανός από τη Νιγηρία, αφηγήθηκε σε μέλη της ΜΚΟ ότι απήχθη, ξυλοκοπήθηκε και βασανίστηκε επανειλημμένα από μια ένοπλη ομάδα στη Ζουάρα λόγω της θρησκευτικής του πίστης. “Χωρίς τα νομικά μέσα για να διαφύγουν και να βρουν την ασφάλεια, (οι μετανάστες) είναι αναγκασμένοι να αφήνουν τη ζωή τους στα χέρια των διακινητών που κυνικά τους εκβιάζουν, τους κακομεταχειρίζονται και τους επιτίθενται”, καταγγέλλει ο Λούθερ.
Οι γυναίκες καταθέτουν ότι πέφτουν συχνά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης στη Λιβύη. Μια πρόσφυγας από την Ερυθραία αφηγήθηκε ότι έπεσε θύμα, αμέσως μόλις έφθασε στη Σέμπχα (600 χλμ. νότια της Τρίπολης) ενός “ομαδικού βιασμού” που διέπραξαν 11 άνδρες—μπροστά στον ανήμπορο να αντιδράσει σύζυγό της, τον οποίο οι δράστες είχαν προηγουμένως δέσει χειροπόδαρα σε έναν στύλο. Σύροι πρόσφυγες αφηγήθηκαν ότι οι διακινητές τους μετέφεραν με φορτηγά-ψυγεία χωρίς επαρκή εξαερισμό και “δύο παιδιά λιποθύμησαν από έλλειψη οξυγόνου”, αλλά πρόλαβαν να τα επαναφέρουν.
Ενώπιον της κατάστασης που επικρατεί η Διεθνής Αμνηστία καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλάβει δράση εναντίον των διακινητών, αυξάνοντας κυρίως τον αριθμό των πλοίων που συμμετέχουν στις επιχειρήσεις διάσωσης στη Μεσόγειο. Η ΜΚΟ καλεί επίσης την Τυνησία και την Αίγυπτο να χαλαρώσουν τα μέτρα ελέγχου στα σύνορά τους με τη Λιβύη και να προσφέρουν καταφύγιο στους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Η Διεθνής Αμνηστία παράλληλα εξεγείρεται για τον εγκλεισμό των παράτυπων μεταναστών σε κέντρα κράτησης στη Λιβύη υπό φρικτές συνθήκες.
Μια γυναίκα αφηγήθηκε ότι σε ένα τέτοιο κέντρο κράτησης, το προσωπικό χτυπούσε τις γυναίκες με μεταλλικούς σωλήνες—μια έγκυος γυναίκα ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου κατ’ αυτόν τον τρόπο, ανέφερε—και τις βίαζε: “έρχονταν στα δωμάτιά μας τη νύχτα (…). Ορισμένες γυναίκες βιάστηκαν (…). Για αυτό αποφάσισα να φύγω για την Ευρώπη”. Λίβυοι αξιωματούχοι, που μιλούν περί έλλειψης μέσων για την αντιμετώπιση της τεράστιας ροής μεταναστών, αναφέρουν ότι σε 16 κέντρα κράτησης βρίσκονται περίπου 7.000 μετανάστες—οι οποίοι έχουν συλληφθεί για παράνομη είσοδο στη χώρα ή επειδή προσπάθησαν να φύγουν με κάποιο πλεούμενο προς την Ευρώπη—εν αναμονή της απέλασής τους.