Ολο και περισσότεροι νέοι στην Ευρώπη (λόγω και των οικονομικών συνθηκών και της μεγάλης ανεργίας) επιλέγουν να επιστρέψουν σε ένα επάγγελμα πιο συμβατό με την ανθρώπινη φύση, το οποίο όμως θέλουν να εξελίξουν
Στο ένα χέρι κρατούν την γκλίτσα. Στο άλλο, ένα «έξυπνο» κινητό. Γύρω τους υπάρχουν εκατοντάδες πρόβατα που πρέπει να ταϊστούν, να αρμεχθούν και να αναπαραχθούν. Στον τοίχο των -αγροτικών πλέον- κατοικιών τους υπάρχει κρεμασμένο τουλάχιστον ένα πτυχίο. Στο μυαλό τους «γυρίζουν» επιχειρηματικά σχέδια. Το βλέμμα τους -όπως οι ίδιοι λένε-, όμως, είναι πια ελεύθερο.
Επάγγελμα… νεοβοσκός! Η αγροτική ζωή γίνεται ολοένα και πιο mainstream στην Ευρώπη, όσο η κρίση και η ανεργία γίνονται καθεστώς, κυρίως στην Ιταλία, όπως αναφέρει το σχετικό ρεπορτάζ του το ιταλικό περιοδικό «Espresso». Αλλά όχι μόνο εκεί. Ανάλογη τάση υπάρχει και στη Γαλλία, παρόλο που τα σημάδια της κρίσης είναι λιγότερο ορατά, σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα «Le Monde».
Μειωμένες αποδοχές
Οι new age βοσκοί ανήκουν στη «χαμένη γενιά» της μεταπολεμικής Ευρώπης και έχουν ήδη «εξασκηθεί» στην εργασία με μειωμένες αποδοχές. Εχουν ξεκινήσει τη ζωή τους ως «ψηφιακοί αυτόχθονες, δίχως όμως αληθινά όνειρα. Κάποιοι έχουν υπάρξει ήδη άνεργοι, άλλοι έχουν νιώσει στο πετσί τους εκείνο το πνιγηρό αίσθημα του εγκλωβισμού σε μια θέση εργασίας υπό το καθεστώς διαρκούς ανασφάλειας.
Γι’ αυτό είχαν ανάγκη να πιστέψουν στον μύθο του βοσκού, ο οποίος είχε εγκαταλειφθεί -πριν από δύο ή τρεις γενιές- από τους προγόνους τους». Επομένως, είναι διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν τα πάντα σε αναζήτηση μιας άλλης ιδέας της ελευθερίας και με στόχο να κάνουν ένα επάγγελμα πιο συμβατό με την ανθρώπινη φύση. Δίχως αυτό να σημαίνει πως δεν έχουν ανάγκη να μετεξελίξουν το επάγγελμα του βοσκού. Οι περισσότεροι οραματίζονται να εφαρμόσουν νέες τεχνικές, αποκλείοντας, για παράδειγμα, τα αντιβιοτικά από τη φροντίδα των κοπαδιών. Αλλοι αναπτύσσουν εναλλακτικές προσεγγίσεις, ωφέλιμες τόσο για τα ζώα όσο και για τον άνθρωπο. Κάποιοι χρησιμοποιούν ακόμα και την ψυχολογία των ζώων ως όχημα για την ολοκλήρωση των καινοτόμων επιχειρηματικών σχεδίων τους!
Με άλλα λόγια; Τα χαμένα όνειρα της πρώτης «ψηφιακής γενιάς» εκπληρώνονται, κατά κάποιον τρόπο, μέσα από την αγροτική ζωή. Παραδόξως, όμως, οι νεοβοσκοί δεν νιώθουν κτηνοτρόφοι ή αγρότες. Αυτό προκύπτει μέσα από τις σχετικές έρευνες. Στην πλειονότητά τους συστήνονται ως «αστοί με σεβασμό για τη φύση»… Γι’ αυτό και σχεδόν «ανακλαστικά» εκμοντερνίζουν τον τομέα της ιταλικής αγροτικής ζωής, εισάγοντας νέες μεθόδους εκτροφής και βελτιώνοντας κατ’ επέκταση την ποιότητα του κρέατος, του τυριού, του μαλλιού. Εξάλλου, όπως είχε εκτιμήσει και ο Γάλλος κοινωνιολόγος Jean Viard, που μελετά το φαινόμενο των νεοβοσκών της γηραιάς ηπείρου, «οι σημερινοί νέοι που γίνονται βοσκοί δεν έχουν καμία σχέση με εκείνους του 1968, που επεδίωκαν την αποσύνδεσή τους από τον πολιτισμό. Οι νεοβοσκοί στοχεύουν στο ”πάντρεμα” του αστικού και του αγροτικού κόσμου». Και δεν τα καταφέρνουν άσχημα, ίσως γιατί αισθάνονται να αποζημιώνονται την άνοιξη, όταν ανάβουν φωτιές πλάι σε κάποιον ποταμό και οργανώνουν οινοποσίες κάτω από το φεγγαρόφως. Τουλάχιστον αυτό λέει ο Nicola Reich, ένας Ιταλός «βοσκός από επιλογή» που μετακινεί το κοπάδι του από τη Βιτσέντζα στη Βερόνα. Στις μετακινήσεις των ζωντανών του έρχεται συχνά αντιμέτωπος με το σκληρό πρόσωπο της φύσης. Δεν μετανιώνει για την επιλογή του. «Επιστροφή στα πρόβατα», λοιπόν, η διέξοδος-αντίδοτο στην ανεργία ή στην ομηρία επισφαλών και κακοπληρωμένων θέσεων εργασίας.
Τα παιδιά της κρίσης δουλεύουν σε φάρμες με αμοιβή ένα πιάτο φαί
Εχουν έτη σπουδών πίσω τους και… έτη αβεβαιότητας μπροστά τους. Το βλέμμα τους έχει συνηθίσει να είναι στραμμένο πέρα από τα εθνικά σύνορα. Αντί να μεταμορφωθούν σε overqualified οικονομικούς μετανάστες, που περιπλανώνται στη γηραιά ήπειρο -αν όχι στον κόσμο- κάθε φορά που μένουν δίχως δουλειά και «εγχώρια» όνειρα, γίνονται επαγγελματίες wwoofers και μυούνται στον οικολογικό τρόπο ζωής.
Οι Ευρωπαίοι της κρίσης, με πρωτεργάτες τους Ιταλούς, λανσάρουν έτσι μια νέα παγκόσμια τάση. Με άλλα λόγια; Η μοναδική γενιά Ευρωπαίων που έχει υποστεί άγριες «περικοπές» ονείρων, αφού δεν έχει παρά να περιμένει ένα βιοτικό επίπεδο χαμηλότερο από εκείνο της προηγούμενης γενιάς, βρίσκει καταφύγιο στις φάρμες. Τα παιδιά της κρίσης επιλέγουν το wwoofing ως επαγγελματική διέξοδο, γυρίζοντας τον κόσμο ως εργαζόμενοι σε βιολογικές αγροικίες και με μοναδική αμοιβή τη φιλοξενία τους στα εκάστοτε αγροκτήματα.
Οι επαγγελματίες wwoofers συνήθως δεν είναι αρκετά μεγάλοι, για να έχουν την «ασφάλεια» της εμπειρίας, ούτε πολύ νέοι για να αρχίσουν από το μηδέν. Γι’ αυτό και αποφασίζουν να υιοθετήσουν για λίγο καιρό το «στάτους του wwoofer» και να ταξιδέψουν απασχολούμενοι στις οργανικές φάρμες, δηλαδή συμμετέχοντας καθημερινά στις αγροτικές εργασίες για τέσσερις έως έξι ώρες.
Τους αρκούν η εξασφάλιση στέγης και τροφής, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα γνωριμίας με μια νέα κουλτούρα, έναν νέο τόπο, μια νέα γλώσσα…
Ανήκουν, άλλωστε, στη γενιά που γαλουχήθηκε μέσα σε μια ψευδαίσθηση αφθονίας, κι έτσι στρέφονται στην αφθονία της φύσης.
Η διαδικασία για να γίνει κάποιος wwoofer είναι απλή: Ο υποψήφιος, αφού επισκεφτεί τον ιστότοπο και διαλέξει τη χώρα που θα ήθελε να επισκεφτεί, εγγράφεται στην αντίστοιχη οργάνωση wwoofing. Ως μέλος, αποκτά πρόσβαση στη λίστα των αγροκτημάτων στη χώρα επιλογής και μπορεί να έρθει σε επαφή με τους «συμβεβλημένους αγρότες», συνολικά σε περισσότερες από 100 χώρες.
Να υπενθυμίσουμε ότι κάποτε το wwoofing – world wide opportunities on organic farms (ευκαιρίες σε οργανικές φάρμες σε όλον τον κόσμο) ξεκίνησε ως μια νεανική τάση εναλλακτικών διακοπών για όσους ήθελαν μια εμπειρία οργανικού λαϊφστάιλ. Για να καταλήξει σήμερα να είναι ένας εναλλακτικός τρόπος επιβίωσης των Ευρωπαίων της κρίσης…
Δήμητρα Αθανασοπούλου
Μ.Η.Τ. 232120