Ο Δήμος θα διεκδικήσει αποζημίωση για τις θηριωδίες της Βέρμαχτ στα Κερδύλια, όπου εκτέλεσε 214 άμαχους
Ηταν εννιά το πρωί της 17ης Οκτωβρίου του 1941 όταν στον συννεφιασμένο ουρανό των Κερδυλίων έλαμψε η πρώτη φωτοβολίδα. Ηταν το σύνθημα για να ξεκινήσουν οι φρικτές, εν ψυχρώ εκτελέσεις των εκατοντάδων κατοίκων των δύο χωριών ως αντίποινα για τη δράση ανταρτών στην περιοχή και για τη βοήθεια των κατοίκων στους αντάρτες. Οι πυροβολισμοί των στρατιωτών της Βέρμαχτ έσκισαν τη σιγαλιά του πρωινού και 214 άμαχοι έπεσαν νεκροί στο ματωμένο χώμα των μαρτυρικών Ανω και Κάτω Κερδυλίων.
Μόλις 17 άτομα έμειναν ζωντανά από τα δύο χωριά, μεταξύ των οποίων ο ιερέας, ο δάσκαλος και ο δασοφύλακας, για να θάψουν τους νεκρούς. Λίγες ώρες μετά, πυκνοί μαύροι καπνοί κάλυπταν τον ουρανό για πολλά χιλιόμετρα. Οι ναζί τα έκαψαν συθέμελα πριν αποχωρήσουν, αφήνοντας πίσω τους μόνο τη μυρωδιά του θανάτου.
Πέρασαν σχεδόν 74 χρόνια από τη σφαγή. «Ηρθε η ώρα εκείνοι που προκάλεσαν τα πρωτοφανή αυτά εγκλήματα να λογοδοτήσουν. Είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες προκειμένου να διεκδικήσουμε τις αποζημιώσεις από τη Γερμανία» ανέφερε στη «δημοκρατία» ο δήμαρχος Αμφίπολης Κωνσταντίνος Μελίτος.
Επαφές
Σύμφωνα με τον ίδιο, χθες η νομική υπηρεσία του δήμου ήρθε σε επαφή με την αντίστοιχη του Δήμου Καλαβρύτων και το προσεχές διάστημα θα υπάρξει επαφή και με την αντίστοιχη του Διστόμου, για το οποίο ήδη υπάρχει απόφαση του Αρείου Πάγου για κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων του γερμανικού κράτους εντός Ελλάδας ως αποζημίωση συγγενών των θυμάτων.
«Θα διεκδικήσουμε αυτά που δικαιούται ο λαός μας. Ξεκληρίστηκαν δύο ολόκληρα χωριά, σημειώθηκαν ανείπωτες πράξεις βίας και σκληρότητας. Κινούμαστε άμεσα προκειμένου να υπάρξει συνεννόηση και με άλλα μέρη της χώρας που έζησαν παρόμοιες τραγωδίες και κατόπιν συντονισμού να υπάρξει μια ενιαία γραμμή» τόνισε ο κ. Μελίτος.
Στις αρχές Οκτωβρίου του 1941 ο Δημήτριος Κίκηρας, ένας κάτοικος του Κάτω Κερδυλίου, έλαβε από τους αντάρτες χρήματα και ένα ζώο προκειμένου να αγοράσει και να μεταφέρει σε αυτούς τρόφιμα. Ο Κίκηρας, όμως, καταχράστηκε τα χρήματα. Ενας από τους αρχηγούς των ανταρτών, ο Μιχάλης Μπογατσόπουλος, τον απείλησε να τα επιστρέψει. Εκείνος, για να τα βρει, προσπάθησε να ληστέψει, στις 10 Οκτωβρίου, τον καλόγερο Γρηγόριο Καρακαλινό από το μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου. Σκότωσε τον βοηθό του καλόγερου, τραυματίστηκε ο ίδιος και διέφυγε. Την επομένη ο Κίκηρας συνελήφθη στην Ευκαρπία. Κατά την ανάκριση έδωσε τα ονόματα των ανταρτών, καθώς και τα ονόματα όσων τους τροφοδοτούσαν.
Στις 12 Οκτωβρίου το 382ο Σύνταγμα Πεζικού της Βέρμαχτ ερεύνησε τα δυο χωριά και αναζήτησε όσους είχε κατονομάσει ο Κίκηρας, χωρίς όμως να τους βρει. Κατά τη διάρκεια των ερευνών εκτέλεσε ένα άτομο στο Κάτω Κερδύλιο, πυρπόλησε ορισμένα σπίτια ανταρτών και συνέλαβε κάποια άτομα.
Ξημερώματα της 17ης Οκτωβρίου δύο λόχοι του 220ού Τάγματος Σκαπανέων της Βέρμαχτ υπό τις διαταγές των λοχαγών Βέντλερ και Σράινερ περικύκλωσαν τα Ανω Κερδύλια από τη θέση Στρόβολο και τα Κάτω Κερδύλια από τη θέση Λειβάδια.
Οι στρατιώτες της Βέρμαχτ συγκέντρωσαν τους άνδρες μεταξύ 16 και 60 χρόνων στις θέσεις Αλώνια και Κούτρες. Οι γυναίκες και τα παιδιά αρχικά συγκεντρώθηκαν στα σχολεία και στη συνέχεια, αφού είχαν απομακρυνθεί οι άντρες, τους επετράπη να φύγουν. Στις εννιά το πρωί δόθηκε το σήμα με μια φωτοβολίδα και οι Γερμανοί στρατιώτες άρχισαν να εκτελούν… Τα κτίρια των χωριών κάηκαν, εκτός από τις εκκλησίες…
Αριστείδης Μάτιος