Η ιστορία τους χάνεται στο βάθος των αιώνων, αφού είναι το σήμα κατατεθέν των Πρεσπών για εκατοντάδες χρόνια. Παρότι έχει επικρατήσει να θεωρείται το φτηνό «φαγητό του λαού», η νοστιμιά τους και η απαράμιλλη υψηλή διατροφική αξία τους τα κατατάσσουν σε αγαπημένα υλικά των σεφ σε όλο τον κόσμο. Τα φασόλια Πρεσπών είναι η οικονομική δύναμη μιας ολόκληρης περιοχής, αλλά συγχρόνως και τα πιο νόστιμα όσπρια της χώρας, χάρη στα μυστικά των καλλιεργητών, που έχουν μείνει πιστοί σε παλιές, πατροπαράδοτες αξίες και μεθόδους.
«Στο βορειοδυτικό άκρο της Μακεδονίας, στις όχθες της λίμνης Μικρής Πρέσπας, παράγουμε τα φημισμένα φασόλια Πρεσπών και τα βιολογικά φασόλια Πρεσπών. Το ιδανικό κλίμα, το γόνιμο έδαφος, το άφθονο νερό, η χρήση μόνο κοπριάς, η αγάπη και το μεράκι για την καλλιέργειά τους είναι λίγα από τα στοιχεία που τα καθιστούν πεντανόστιμα, ευκολόβραστα και κατάλληλα για επιστροφή στην υγιεινή διατροφή» αναφέρει στη «κυριακάτικη δημοκρατία» ο παραγωγός Στέργιος Νόνας.
Ο ίδιος είναι παραγωγός πάππου προς πάππου και όλα τα μυστικά για το πεντανόστιμο φασόλι τα έμαθε από τον πατέρα του και τον παππού του. «Ξεκίνησα να καλλιεργώ πλάι στον πατέρα μου από το 1970. Πλέον, έχω δίπλα μου να του μαθαίνω όσα ξέρω και τον γιο μου» αναφέρει χαρακτηριστικά. Στις Πρέσπες δραστηριοποιούνται στην παραγωγή φασολιού περί τους 200 καλλιεργητές, οι περισσότεροι τρίτης γενιάς πλέον. Περισσότερα από 14.000 στρέμματα γόνιμης γης χρησιμοποιούνται ώστε ο καταναλωτής να γεύεται το πιο νόστιμο φασόλι της Ελλάδας.
Η «συνταγή»
Κάθε πετυχημένη «συνταγή» έχει και τα μυστικά της και αυτό δεν θα μπορούσε να λείπει και από το φασόλι της Πρέσπας. «Το κυριότερο όλων είναι ότι όλοι μας έχουμε κρατήσει και συνεχίζουμε να καλλιεργούμε παλιούς σπόρους, παλιά ποικιλία που χάνεται στο παρελθόν. Αντίθετα με άλλες περιοχές της χώρας, που επίσης είχαν καλό προϊόν και το… χάλασαν επειδή πειραματίστηκαν με υβρίδια και νέους σπόρους, εμείς μείναμε πιστοί στην παράδοση» αποκαλύπτει ο κ. Νόνας.
Βασικά συστατικά για την επιτυχία αποτελούν το ιδανικό κλίμα της περιοχής, το υψόμετρο και, φυσικά, το μεράκι των παραγωγών. «Η καλλιέργεια των φασολιών και γενικά των οσπρίων που παράγουμε είναι δύσκολη, απαιτεί πολλή προσωπική εργασία, γνώση και αγάπη, με όλα τα θρεπτικά στοιχεία, αγνά, ανόθευτα, ποιοτικά, όπως μας έμαθαν οι παππούδες μας, οι πατεράδες μας και όπως επιβάλλει η ευλογημένη φύση των Πρεσπών. Τα 850 υψόμετρο όπου βρισκόμαστε είναι κατάλληλα για το νόστιμο φασόλι, ενώ και οι λίμνες κάνουν το κλίμα δροσερό, με αποτέλεσμα η παραγωγή να μη χρειάζεται φυτοφάρμακα και ενισχυτικά, παρά μόνο κοπριά» επισημαίνει ο κ. Νόνας.
Πολύτιμη πηγή πρωτεϊνών χωρίς χημικές ουσίες
Η συχνή κατανάλωση φασολιών είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη για τον οργανισμό. Τα φημισμένα φασόλια Πρεσπών ύστερα από αναλύσεις βρέθηκαν πλούσια σε σίδηρο, μέταλλα, μαγνήσιο, ιχνοστοιχεία, υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, διαιτητικές ίνες και βιταμίνες Β, C, Ε. Οι φυτικές ίνες που περιέχουν βοηθούν στην αποβολή του λίπους από το έντερο, αποτρέποντας το ενδεχόμενο εμφάνισης καρκίνου του εντέρου. Επίσης βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης, μίας από τις αιτίες για εμφάνιση καρδιοπαθειών.
Ακόμη, σύμφωνα με διατροφολόγους, είναι πολύτιμη πηγή πρωτεϊνών και ασβεστίου, απαραίτητα για τη σωστή διατροφή όλων μας και ιδιαιτέρως των παιδιών και των γυναικών, ιδίως στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Επίσης παρέχουν αντιοξειδοτική δράση και ενέργεια, χωρίς να επιβαρύνουν τον οργανισμό με λίπη, ζάχαρα και χοληστερόλη.
Τα τελευταία χρόνια πολλοί καταναλωτές επιλέγουν τα βιολογικά προϊόντα στην προσπάθειά τους να τρέφονται υγιεινά και να αποφεύγουν χημικές ουσίες. Μάλιστα, η ζήτηση για βιολογικά φασόλια Πρεσπών είναι όλο και μεγαλύτερη, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι παραγωγοί να στρέφονται προς αυτή. «Εδώ και οκτώ χρόνια παράγουμε βιολογικά φασόλια Πρεσπών με την πιστοποίηση του Ινστιτούτου Ελέγχου Βιολογικών Προϊόντων της ΒΙΟΕΛΛΑΣ. Στην καλλιέργειά τους απαγορεύεται αυστηρά η χρήση κάθε χημικού φυτοφαρμάκου, λιπάσματος ή ορμόνης. Χρησιμοποιούμε φυσικούς τρόπους λίπανσης των χωραφιών μας, όπως η κοπριά (αγελαδινή ή αιγοπρόβεια)» επισημαίνει ο κ. Νόνας.
Αριστείδης Μάτιος
Μ.Η.Τ. 232120