Δωρεάν στέγαση… με ενοίκιο. Κι όμως συνέβη κι αυτό στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και στις φοιτητικές εστίες Καλαμαριάς, όπου οι πρυτανικές Αρχές του ιδρύματος άλλαξαν εν μια νυκτί τον Εσωτερικό Κανονισμό επιβάλλοντας, μεταξύ άλλων, μίσθωμα.
Οι φοιτητές βρίσκονται εδώ και δύο μήνες (από τις 18 Οκτωβρίου) σε κατάληψη και δηλώνουν αποφασισμένοι να φτάσουν μέχρι τέλους, κόντρα στην αδιαφορία της Συγκλήτου και της Πρυτανείας, τα μέλη των οποίων δεν καταδέχονται ούτε να συζητήσουν μαζί τους. Την περασμένη Τρίτη, μάλιστα, συγκέντρωσαν 500 υπογραφές συμπαράστασης από συμφοιτητές τους και ζήτησαν να μιλήσουν με τον αντιπρύτανη του πανεπιστημίου Χρήστο Κωνσταντάτο.
Ωστόσο, σύμφωνα με καταγγελίες των φοιτητών, εκείνος όχι μόνο δεν δέχτηκε να τους ακούσει, αλλά τους απώθησε πιάνοντας έναν φοιτητή από τον λαιμό. Οι φοιτητές αντέδρασαν έντονα, με αποτέλεσμα να εγκλωβίσουν τον αντιπρύτανη και καθηγητές που είχαν συγκεντρωθεί, ενώ η διοίκηση του ιδρύματος υποστηρίζει ότι υπήρξε «ομηρία» των καθηγητών και του αντιπρύτανη. Ο ίδιος, πάντως, μετά το περιστατικό εμφανίστηκε ανυποχώρητος, δηλώνοντας ότι ο Κανονισμός θα εφαρμοστεί κανονικά. Μια ημέρα αργότερα, εντολή στην Αστυνομία να επέμβει στην φοιτητική εστία Καλαμαριάς έδωσε ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης, Ευάγγελος Μαδεμλής. Ο εισαγγελέας ζητά να ακολουθηθεί η αυτόφωρη διαδικασία σε βάρος των καταληψιών και να αποδοθούν σε βάρος του οι προβλεπόμενες ποινικές ευθύνες.
Αφορμή, έγγραφο του πρύτανη του πανεπιστημίου Μακεδονίας, Γιάννη Χατζηδημητρίου, στο οποίο αναφέρει ότι οι φοιτητές- ένοικοι της εστίας παραβίασαν το λεβητοστάσιο και άνοιξαν τον καυστήρα του φυσικού αερίου, κάτι που είναι επικίνδυνο και παράνομο.
«Σπίτι μας»
«Εμείς την εστία τη νιώθουμε σαν το σπίτι μας, το κτίριο δεν έχει τις καλύτερες υποδομές και κουραστήκαμε για να φτιάξουμε πολλά πράγματα και τώρα προσπαθούν να μας διώξουν» λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» η Γεωργία Καζαντζή, τεταρτοετής φοιτήτρια της Σχολής Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων.
Οπως λένε οι φοιτητές που μένουν στη φοιτητική εστία, κάθε χρόνο εκδίδεται ο καινούργιος Κανονισμός κατόπιν συνεδρίασης στην οποία συμμετέχει και ένας εκπρόσωπός τους. «Φέτος ξαφνικά μας ειδοποίησαν ότι συνέταξαν τον Κανονισμό εν αγνοία μας και, όταν ζητήσαμε να διαπραγματευτούμε με τον πρύτανη, αρνήθηκαν» εξηγεί η Γεωργία Καζαντζή. Σύμφωνα με τον νέο Κανονισμό, οι φοιτητές θα πρέπει να πληρώνουν ακόμα και ενοίκιο, το οποίο θα καθορίζεται στην αρχή του έτους από την Εφορία των εστιών. Ακόμα, θα διαγράφονται κάθε χρόνο και θα πρέπει να καταθέτουν εκ νέου αίτηση για την εισαγωγή τους στις εστίες.
Παράλληλα, περιορίζεται ο χρόνος διαμονής τους από έξι χρόνια που ήταν σε τέσσερα, όσα ακριβώς είναι και τα έτη σπουδών, ενώ τέθηκε ως απαραίτητη προϋπόθεση για να επωφεληθεί της δωρεάν στέγασης ένας φοιτητής να έχει περάσει το 50% των μαθημάτων κατά την προηγούμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Επιπλέον, η Σύγκλητος και η Πρυτανεία αποφάσισαν, ελλείψει χρημάτων, να βάλουν λουκέτο στις εστίες τους θερινούς μήνες, την ώρα που πολλοί φοιτητές πραγματοποιούν πρακτική άσκηση ή γράφουν την πτυχιακή εργασία τους. Τους αναγκάζουν, δηλαδή, είτε να νοικιάσουν διαμέρισμα ή να μην ολοκληρώσουν την πρακτική και την πτυχιακή τους, που είναι απαραίτητες για τη λήψη πτυχίου.
Αυτό που εξοργίζει τους φοιτητές του Πανεπιστημίου Μακεδονίας είναι η αδιαφορία της διοίκησης. «Από τη μια ο πρύτανης μας έλεγε ότι δεν τον νοιάζει ακόμα και αν καεί η φοιτητική εστία και από την άλλη ο αντιπρύτανης μας εκφόβιζε ότι θα καλέσει τον εισαγγελέα να κινήσει αυτόφωρη διαδικασία συλλήψεων» αναφέρει η Γεωργία Καζαντζή. Λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν δεχθεί τις απειλές και της διευθύντριας των φοιτητικών εστιών, η οποία τους ενημέρωσε ότι ο πρύτανης απευθύνθηκε στον εισαγγελέα και σύντομα θα καλούσε όλους όσοι είχαν προχωρήσει σε κατάληψη.
«Το γεγονός αυτό μας εξόργισε και μας παρότρυνε να κινητοποιηθούμε ακόμα περισσότερο για να δώσουν σημασία στα αιτήματά μας» σημειώνει η τεταρτοετής φοιτήτρια της Σχολής Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων. Και προσθέτει: «Αυτό που ζητάμε είναι να αποσυρθούν οι διατάξεις του Κανονισμού, που περιορίζουν τη διαμονή στα τέσσερα χρόνια και με τις οποίες διαγράφονται κάθε χρόνο τα παιδιά από τη φοιτητική εστία, και, βεβαίως, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πληρώνουμε ενοίκιο».
Η Διαμαντοπούλου αγνόησε τις διοικήσεις
Η μεταφορά της αρμοδιότητας των φοιτητικών εστιών, τον περασμένο Αύγουστο, από το Εθνικό ίδρυμα Νεότητας (ΕΙΝ) στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ φαίνεται ότι υπήρξε «η αιτία όλων των κακών». Από την πρώτη στιγμή, βεβαίως, πρυτάνεις και πρόεδροι ΤΕΙ είχαν επισημάνει ότι τα ιδρύματα αδυνατούν να αναλάβουν τη συντήρηση και τη λειτουργία των εστιών, αν το υπουργείο Παιδείας δεν μεριμνήσει για επιπρόσθετα κονδύλια.
Παρ’ όλα αυτά, η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου αγνόησε τις διοικήσεις των ιδρυμάτων και μετέφερε, με νομοσχέδιο, τις φοιτητικές εστίες στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, με αποτέλεσμα να προκληθούν σοβαρότατα προβλήματα στη λειτουργία τους.
Η απόφαση αυτή προήλθε αναγκαστικά λόγω της κατάργησης του ΕΙΝ, που από την ίδρυσή του είχε αναλάβει την εποπτεία και τη χρηματοδότηση των φοιτητικών εστιών. Οι έντονες αντιδράσεις που υπήρξαν ανάγκασαν την απελθούσα υπουργό Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου, να δώσει μια περίοδο προσαρμογής οκτώ μηνών, από τον Δεκέμβριο του 2011 που είχε αρχικά προγραμματιστεί η μεταφορά έως τον Αύγουστο του 2012 που ολοκληρώθηκε, κάτι το οποίο δεν βοήθησε ιδιαίτερα. Η έλλειψη κονδυλίων σε συνδυασμό με την αύξηση του αριθμού των δικαιούχων για στέγαση (αλλά και σίτιση) έχει οδηγήσει τα πανεπιστημιακά και τεχνολογικά ιδρύματα σε ασφυξία, με θύματα τους φοιτητές και τους σπουδαστές, οι οποίοι στερούνται της φοιτητικής μέριμνας σε αυτές τις δύσκολες εποχές.
«Στον δρόμο» πολλοί δικαιούχοι στέγασης, «σώζεται» (προς το παρόν) η σίτιση
Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, πάντως, δεν είναι το μοναδικό ίδρυμα που έχει βρεθεί σε αδιέξοδο όσον αφορά τη λειτουργία της φοιτητικής του εστίας. Τα περισσότερα ΑΕΙ έχουν αναγκαστεί να «αφήσουν εκτός» αρκετούς δικαιούχους, καθώς από τη μια δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά και από την άλλη δεν διαθέτουν ικανό αριθμό κλινών για να τους φιλοξενήσουν όλους. Παρότι τη φετινή χρονιά έχει ουσιαστικά διπλασιαστεί ο αριθμός των φοιτητών, που βάσει νόμου δικαιούνται υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας, τα ιδρύματα, τουλάχιστον προς το παρόν, στέκονται στο ύψος των περιστάσεων και έχουν καταφέρει να σιτίζουν όσους έχουν ανάγκη.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στη στέγαση λόγω της αλματώδους αύξησης των δικαιούχων, ενώ η κατάσταση επιδεινώνεται εξαιτίας των περικοπών στη χρηματοδότηση των ΑΕΙ. Πολλοί φοιτητές με σχεδόν μηδενικό οικογενειακό εισόδημα δεν λαμβάνουν τις υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας που δικαιούνται, με αποτέλεσμα να εγκαταλείπουν τις σπουδές τους αφού δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να επιβαρυνθούν με το έξοδο του ενοικίου. Κυρίως τα κεντρικά ιδρύματα, όπως το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης είναι αυτά που δυσκολεύονται να παρέχουν σίτιση και στέγαση, μια και σχεδόν όλοι οι φοιτητές τους είναι δικαιούχοι. Ωστόσο, υπάρχουν και περιφερειακά ΑΕΙ που απευθύνουν έκκληση στο υπουργείο Παιδείας να τους δώσει έκτακτη επιχορήγηση για να καλύψουν τις ανάγκες των φοιτητών τους.
Εύη Πανταζοπούλου
Μ.Η.Τ. 232120