Διέξοδο αποτελούν τα κολέγια και τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) για χιλιάδες νέους που ολοκληρώνουν τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, αλλά, για διάφορους λόγους, δεν κατάφεραν ή δεν επιθυμούν να εισαχθούν σε κάποιο ΑΕΙ ή ΤΕΙ.
Ειδικά, τα τελευταία χρόνια, που τα εκπαιδευτήρια έχουν εμπλουτίσει τα προγράμματά τους με πληθώρα σύγχρονων και πρωτότυπων ειδικοτήτων, προσελκύουν όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον των νέων, που αναζητούν μια εναλλακτική στις σπουδές τους και, στη συνέχεια, στην επαγγελματική τους πορεία.
Οσον αφορά τα κολέγια, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η φοίτηση είναι συνήθως τετραετής και οι σπουδές σε αυτά οδηγούν σε πτυχίο που αναγνωρίζεται από το ελληνικό κράτος. Μάλιστα, τα περισσότερα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια δίνουν τη δυνατότητα στους σπουδαστές τους να πάρουν μετεγγραφή στο αλλοδαπό πανεπιστήμιο με το οποίο συνεργάζονται ή να ακολουθήσουν κάποιο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σε αυτό μετά την απόκτηση του πτυχίου.
Τα ΙΕΚ, από την άλλη πλευρά, είναι στην πλειοψηφία τους διετούς φοίτησης και χορηγούν Διπλώματα Επαγγελματικής Κατάρτισης. Για τις περισσότερες ειδικότητες που προσφέρουν τα Ινστιτούτα έχουν κατοχυρωθεί επαγγελματικά δικαιώματα και οι απόφοιτοι μπορούν να αποκτήσουν την άδεια άσκησης επαγγέλματος. Στα δημόσια ΙΕΚ οι σπουδές είναι δωρεάν, ενώ για όσους επιλέξουν να φοιτήσουν στα ιδιωτικά το υπουργείο Παιδείας χορηγεί κάθε χρόνο κουπόνια που ανέρχονται περίπου στο ήμισυ τους κόστους των σπουδών.
ΙΕΚ: Ασφαλής λύση για εξειδίκευση με μέλλον!
Στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) στρέφονται ολοένα και περισσότεροι απόφοιτοι λυκείου τα τελευταία χρόνια, οι οποίοι είτε δεν επιθυμούν σπουδάσουν σε κάποιο ΑΕΙ ή ΤΕΙ είτε επειδή απλώς δεν τα κατάφεραν. Τα δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ, τα οποία προσφέρουν μία ευρεία γκάμα γνωστικών αντικειμένων, αποτελούν μία από τις πιο ασφαλείς λύσεις, αφού για πολλές από τις ειδικότητες έχουν ήδη κατοχυρωθεί επαγγελματικά δικαιώματα. Η κατάθεση των αιτήσεων συνήθως πραγματοποιείται στις αρχές κάθε Σεπτεμβρίου και για τα δημόσια ινστιτούτα οι υποψήφιοι επιλέγονται με κριτήρια, όπως ο βαθμός απολυτηρίου, η ηλικία και η οικογενειακή κατάσταση.
Η διάρκεια της κατάρτισης γι’ αυτούς που θα επιλέξουν κάποιο ΙΕΚ είναι έως τέσσερα εξάμηνα, ανάλογα με την ειδικότητα, και η παρακολούθηση περιλαμβάνει υποχρεωτικά θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα. Οι εξετάσεις διεξάγονται στο τέλος κάθε εξαμήνου και οι σπουδαστές που θα ολοκληρώσουν με επιτυχία την κατάρτισή τους αποκτούν τη σχετική βεβαίωση. Αυτό τους δίνει το δικαίωμα να συμμετάσχουν στις εξετάσεις πιστοποίησης επαγγελματικής κατάρτισης για την απόκτηση διπλώματος, το οποίο θα τους επιτρέψει να ασκήσουν το επάγγελμα στο οποίο εξειδικεύτηκαν.
Στα 3.000 ευρώ (κατά μέσο όρο) το ύψος των διδάκτρων ετησίως
Διατηρώντας τα δίδακτρα σε λογικά επίπεδα, τα ιδιωτικά ΙΕΚ αναμένεται και φέτος να προσελκύσουν το ενδιαφέρον χιλιάδων νέων. Κάθε χρόνο, περίπου 10.000 απόφοιτοι λυκείου δείχνουν την προτίμησή τους στα ιδιωτικά ινστιτούτα, όπου το κόστος της φοίτησης διαμορφώνεται, κατά μέσο όρο, στα 3.000 ευρώ ετησίως.
Αν αναλογιστεί κανείς ότι στην πλειονότητα των ειδικοτήτων η διάρκεια της κατάρτισης δεν ξεπερνά τα δύο έτη, αυτό σημαίνει ότι, προκειμένου να αποκτήσουν τη βεβαίωση, οι σπουδαστές πρέπει να καταβάλουν συνολικά το ποσό των 6.000 ευρώ. Εκ των πραγμάτων, συγκριτικά με τις σπουδές σε κάποιο τεχνολογικό ίδρυμα της περιφέρειας, η φοίτηση σε κάποιο ιδιωτικό ινστιτούτο είναι σαφώς φθηνότερη και για τον λόγο αυτόν την προτιμούν πολλοί απόφοιτοι λυκείου.
Ωστόσο, έχει αποδειχτεί ότι προσφέρει και πολύ καλές προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης, καθώς έχει διαπιστωθεί, σύμφωνα με τα στοιχεία των ιδιωτικών ΙΕΚ, ότι οι απόφοιτοι των ινστιτούτων έχουν περισσότερες ευκαιρίες πρόσβασης στην αγορά εργασίας σε σχέση με τους πτυχιούχους των δημόσιων ΑΕΙ και ΤΕΙ. Στο γεγονός αυτό συμβάλλει το ότι οι κάτοχοι βεβαίωσης επαγγελματικής κατάρτισης «βγαίνουν» στην αγορά εργασίας πολύ πιο σύντομα, αφού η φοίτηση είθισται να είναι διετής, απ’ ό,τι όσοι έχουν αποκτήσει πτυχίο πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού ιδρύματος, όπου χρειάζονται τουλάχιστον τέσσερα χρόνια για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.
Κομμωτική, Νοσηλευτική, Μαγειρική, Τεχνικοί Πληροφορικής και Δικτύων
Οι κλάδοι της Πληροφορικής, της Προσχολικής Αγωγής, της Νοσηλευτικής, της Κομμωτικής και της Αισθητικής αποτελούν τις δημοφιλέστερες ειδικότητες ανάμεσα στους σπουδαστές των ΙΕΚ. Ωστόσο, όσοι ενδιαφέρονται να καταρτιστούν σε κάποιο από τα δημόσια ή ιδιωτικά ινστιτούτα θα κληθούν να επιλέξουν ανάμεσα σε 203 συνολικά γνωστικά αντικείμενα. Τα τελευταία χρόνια, μεγάλη ζήτηση παρουσιάζουν και τα επαγγέλματα της Οικονομίας, της Διοίκησης και της Μαγειρικής Τέχνης. Ωστόσο, όσοι έχουν αποφασίσει ή σκέφτονται να εγγραφούν σε ΙΕΚ θα πρέπει να έχουν κατά νου ότι, προκειμένου να λειτουργήσουν τμήματα σε κάθε ειδικότητα, θα πρέπει να συμπληρώνεται ο αριθμός των τουλάχιστον 20 μαθητών.
Για τον λόγο αυτόν, ορισμένα γνωστικά αντικείμενα που δεν ελκύουν το ενδιαφέρον των νέων είτε δεν διδάσκονται είτε διδάσκονται σε λίγα και συγκεκριμένα δημόσια και ιδιωτικά ινστιτούτα. Στον αντίποδα, οι ειδικότητες που κάθε χρόνο είναι «ενεργές», αφού έχουν μεγάλη απήχηση στους υποψήφιους σπουδαστές, είναι αυτές του Ειδικού Μηχανογραφημένου Λογιστηρίου, τους Τεχνικού Εφαρμογών Πληροφορικής, τους Διοικητικού και Οικονομικού Στελέχους Επιχειρήσεων και του Τεχνικού Δικτύων και Αυτοματισμού. Ακολουθούν αυτές του Τεχνικού Εγκατάστασης Ψύξης, Αερισμού και Κλιματισμού, του Ειδικού Φοροτεχνικού Γραφείου, του Κομμωτή και του Ειδικού Εμπορίας, Διαφήμισης και Προώθησης Προϊόντων.
Εξετάσεις πιστοποίησης για αποφοίτους κάθε εξάμηνο
Δυο φορές τον χρόνο, με ευθύνη του υπουργείου Παιδείας, πραγματοποιούνται οι εξετάσεις πιστοποίησης επαγγελματικής κατάρτισης και περιλαμβάνουν πρακτική και θεωρητική δοκιμασία. Σε αυτές συμμετέχουν οι απόφοιτοι δημόσιων και ιδιωτικών ΙΕΚ, οι οποίοι διαγωνίζονται σε κοινά θέματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Δίπλωμα Επαγγελματικής Κατάρτισης που λαμβάνουν εφόσον επιτύχουν στις εξετάσεις αναγνωρίζεται τόσο στην Ελλάδα όσο και στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αφού λάβουν το εν λόγω δίπλωμα οι νέοι που καταρτίστηκαν σε ειδικότητες στις οποίες έχουν κατοχυρωθεί τα επαγγελματικά δικαιώματα, πρέπει να απευθυνθούν στην αρμόδια υπηρεσία του δήμου όπου υπάγονται, ώστε να εκδώσουν άδεια άσκησης επαγγέλματος.
Για τους απόφοιτους ΙΕΚ (δημοσίων και ιδιωτικών), ο Οργανισμός Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΟΕΕΚ), που είναι ο αρμόδιος φορέας για τη λειτουργία των ινστιτούτων, έχει θεσμοθετήσει περίπου 6.000 θέσεις πρακτικής άσκησης ετησίως. Από αυτές, οι μισές είναι επιδοτούμενες και απευθύνονται μόνο σε νέους που έχουν ολοκληρώσει την κατάρτισή τους σε δημόσια ΙΕΚ. Η πρακτική άσκηση διαρκεί έξι μήνες και αποτελεί αναγνωρισμένη προϋπηρεσία για τη χορήγηση άδειας άσκησης επαγγέλματος. Η πρακτική άσκηση μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε στον δημόσιο τομέα είτε σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, με τις οποίες ο ΟΕΕΚ συνάπτει σχετική σύμβαση.
Επιταγές δωρεάν φοίτησης για 15.000 δικαιούχους!
Ηδη από την προηγούμενη χρονιά, με απόφαση του υπουργείου Παιδείας, υλοποιείται πρόγραμμα της Διά Βίου Μάθησης για τη διανομή κουπονιών-vouchers σε νέους που επιθυμούν να φοιτήσουν σε δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ. Πρόκειται για επιταγές που θα μοιραστούν σε 55.000 δικαιούχους συνολικά, έως το 2015, ηλικίας 18 έως 25 ετών, και με τις οποίες όσοι τις παραλάβουν θα μπορούν να φοιτήσουν δωρεάν στα δημόσια ΙΕΚ, ενώ όσοι επιλέξουν τα ιδιωτικά θα έχουν ένα βοήθημα 700 ευρώ για την αποπληρωμή των διδάκτρων. Φέτος, θα επωφεληθούν της δράσης περίπου 15.000 νέοι, οι οποίοι πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Ειδικότερα, δικαιούχοι των κουπονιών, οι οποίοι θα πρέπει να καταθέσουν τη σχετική αίτηση για να τους χορηγηθούν, στο διάστημα που θα ανακοινωθεί από το υπουργείο Παιδείας, είναι όσοι προέρχονται από οικογένειες με εισόδημα μικρότερο των 15.000 ευρώ ετησίως, αλλά και αυτοί που ανήκουν σε πολύτεκνες οικογένειες ή οικογένειες με ανέργους. Οι επιταγές επαγγελματικής κατάρτισης που θα διανεμηθούν αφορούν τόσο Ελληνες πολίτες όσο και αλλοδαπούς, υπηκόους χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι οποίοι ήδη φοιτούν σε εγχώρια ΙΕΚ ή επιθυμούν να ξεκινήσουν από φέτος τη φοίτηση τους.
Εύη Πανταζοπούλου